Қатты дене – газ жанасу бетіндегі адсорбция. Мономолекулалық және полимолекулалық адсорбциялар. Қатты дене бетінің ауданын анықтау
**Қатты газ интерфейсінің адсорбциясы** - бұл газ фазасындағы атомдар, молекулалар немесе иондар қатты дененің бетіне адсорбцияланатын процесс. Бұл құбылыс қатты дененің бетімен газ молекулаларының әрекеттесуі нәтижесінде пайда болады және ол бетінде моно- немесе полиадсорбциялық қабаттардың пайда болуына әкелуі мүмкін.
**Мономолекулалық адсорбция** қатты дененің бетінде молекулалардың бір ғана қабаты адсорбцияланатын жағдай. Бұл молекулалар әдетте тығыз орналасқан және бетінде бір молекулалық қабат құрайды. Мономолекулалық адсорбция бар молекулаларды жоймай қосымша газ молекулаларын адсорбциялау мүмкін болмаған кездегі бетті максималды жабумен сипатталады.
**Полимолекулярлық адсорбция** қатты дененің бетінде адсорбцияланған молекулалардың бірнеше қабаттары түзілуі мүмкін жағдай. Мономолекулалық адсорбциядан айырмашылығы, полимолекулярлық адсорбция бетінде молекулалардың бірнеше қабатының түзілуіне мүмкіндік береді.
**Қатты дененің бетінің ауданын анықтау** - Қатты дененің бетінің ауданын анықтаудың бірнеше әдістері бар, бірақ ең кең таралған әдістердің бірі **BET (Брунавер, Эмметт және Теллер) әдісі* *, ол адсорбция изотермасына негізделген.
BET әдісі адсорбцияланған молекулалар қатты дененің бетінде мономолекулалық қабат түзеді деп болжайды және адсорбцияланған молекулалар санының газ қысымына тәуелділігін сипаттайтын адсорбция изотермасынан бет ауданын анықтайды. BET теңдеуі келесідей:
Қайда:
- N - беттегі адсорбцияланған молекулалар саны.
- BET_C – мономолекулалық беттің ауданына қатысты параметр.
- P - газ қысымы.
- С – көпмолекулалық адсорбциямен байланысты тұрақты.
Әртүрлі қысымдардағы адсорбция изотермасын талдау арқылы BET және C параметрлерін есептеуге болады, осылайша қатты дененің мономолекулалық бетінің ауданын анықтауға болады. Бұл әдіс әртүрлі материалдардың бетін сипаттау үшін химиялық және физикалық адсорбцияда кеңінен қолданылады.
Достарыңызбен бөлісу: |