Тіл- жұтқыншақ және кезбе нервтер соматикалық және вегетативтік қызметтерді үйлестіреді.
Соматикалық фуңкциялары Екеуіде жұмсақ таңдай, жұтқыншақ және көмей бұлшық етерінің жиырылуын, жұтыну және дыбыс шығару актысын үйлестіреді.
Екеуіде тіл түбірі, жұтқыншақ, көмей және ортаңғы құлақ сезімдігін қамтамасыз етеді, ал тіл жұтқыншақ нервтері бұған қосымша тіл түбіріндегі дәм сезу қабілетіне әсер етеді.
Кезбе нерв кіші жамбас қуысы ағзаларынан басқа ішкі ағзаларыдң тегіс парасимпатикалық иннервациямен қамтамасыз етеді.
Тіл- жұтқыншақ және кезбе нервтерін зерттеу: Дәрігер сырқатттың ауызын кең аштырады да тыныштық жағдайда көмейіне қарап кішкене тілге, жұмсақ таңдай имегіне назар аударады а-аа-а дыбысын шығартып, таңдай мен кішкене тілдің қаншалықты қимылдатқанын бақылайды.
Ширатылған қағаз түтікті көмейдің түбіне тигізіп, жұтқыншақ рефлексін, содан кейін жұмсақ таңдайға тигізіп, жұмсақ таңдай рефлексін тексереді. Жұмсақ таңда й жоғары көтеріледі, б.еттері жиырылады.