Имангалиева Балия Санаковна аға оқытушы (ТАӘ, лауазымы, ғылыми дәрежесі) Орал, 2021 ж. Syllabus мемлекеттік білім беру стандарты /типтік оқу жоспары/ білім беру бағдарламасы
жүктеу/скачать 6,56 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Теориялық бөлімі
- Көру трубасы.
| Зертханалық жұмыс №12:Микроскоптың көмегімен шынының сыну көрсеткішін анықтау.
Мақсаты: Микроскопотағы және көру трубасындағы сәулелердің жүру жолдарын оқып үйрену. Бұл құралдарды қолдануды үйрену. Теориялық бөлімі Көру трубасы мен микроскоп орталықтанған оптикалық жүйеден тұрады. Ол жүйе 2 негізгі бөлімнен объекті бағытталған объектив – линзалардан және бақылаушыға бағытталған окуляр - линзалардан тұрады. Объектив ретінде әрқашан оң жинағыш линза қолданылады, себебі ол нәрсенің нақты кескінін береді. Бұл кескін окуляр арқылы көзбен қаралады, лупа сияқты әсер ете отырып кескіннің екінші ретті үлкейтілген жалған кескінін береді.
Көздің кескінінің өлшемі нәрсе көрінетін φ бұрышы арқылы анықталады. Оптикалық приборларды қолдану арқылы жеткен әсер γ үлкейту арқылы анықталады γ = (1) Мұндағы φ/ пен φ бұрыштары, бұл нәрсенің прибор арқылы және приборсыз көрінетін бұрыштары. Лупа. Қарапайым лупа қысқа фокусты (10 мм–ден – 100 мм–ге) жинағыш линзадан тұрады. Ол қарастырылып отырған зат пен көздің арасында орналастырылады. Бұл жағдайда нәрсенің тура жалған үлкейтілгені жақсы көретін көз үшін қашықтықта орналасады (қалыпты көз үшін ). 2-cурет.
Кішкене заттардың өте анық болып көріну эффектісі оптикалық құралдардың бұрыштық үлкейтуі деп аталады. Лупа арқылы қарапайым көзбен қарағанда нәрсе қашықтықта орналасады. 2-суреттен , (2) (1) формула бойынша лапаның үлкейтуі γ = (3) Микроскоп. Үлкен үлкейтулер үшін (2000–ге дейін) микроскоп қолданылады. Микроскоп жағдайында аралық кескін объективтің фокаль жазықтығының артында орналасады (аз фокус арақашық тығы мен нәрсе алдынғы фокусқа жақын орналасады (аз фокустық арақашықтығы мен нәрсе алдыңғы фокусқа жақын орналасады). 3-сурет. Окулярдың алдыңғы фокусымен объективтің артқы фокусының ара қашықтығы. Микроскоптың үлкейтуін табамыз. 3 – ші суреттен tgφ/ = , h1≈ бұдан h1≈ және tgφ1 = (4) Осыны ескере отырып микроскоптың үлкейтуін табамыз (1) tgφ = ; γ = Микроскоп берген үлкейтуінің шегі жарықтың толқындық табиғатымен байланысты. Көру трубасы. Алыс объектілерді қарау үшін көру трубалары қолданылады. Аспан денелерін қарау үшін пайдаланылатын көру трубалары телескоп деп аталады. Көру трубасының негізгі ерекшелігі объективтің артқы фокусы F/1 мен окулярдың алдынғы фокусы F2 ( ∆ ≈ 0) бір – біріне сәйкес келуі. Жарықталуын реттеу үшін объектив пен окулярдың ара – қашықтығын өзгертуге болады. 4-сурет. Көру трубасының үлкейтуін табамыз. 4 – ші суреттен tgφ = ; tgφ/ = ; бұдан трубаның үлкейюі γ = (5) 4 – ші суреттен көріп отырғандай көру трубасы қарастырылып отырған кескіннің төңкерілген кескінін береді. жүктеу/скачать 6,56 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|