Қиялды диагностикалауға арналған әдістемелер



бет3/3
Дата18.03.2023
өлшемі23,42 Kb.
#75329
1   2   3
Мен және менің болашағым
Жүргізуші баларға өздерінің болашағы жайында өскенде кім болатынын көз алдарына елестету үшін көзднрін жұмып, ойлануды ұсынады. Өзі баяу үнмен әр түрлі мамандықтардың болатындарын қысқаша баяндайды. Сондай-ақ ата-аналармен қарым-қатынасы туралы әңгімелеуге болады. Сен анаңмен хайуанаттар саябағына бардың. Әкеңмен көлге шомылуға бардың. Машинамен қыдырдың. Қысқаша әңгіме аяқталған соң, балалар көздерін ашады. Өз ойларын қағаз бетіне түсіріп, суретін салып беру талап етіледі. Балалардың ой-қиялының дамуын суреттерден байқауға болады.
Сиқырлы сазды әуен
Баланың қиялын дамытуға әсер ететін сазды әуен ойналады. Балалар көздерін жұмып тыңдайды (2-3 минут). Музыка тоқтаған соң, көздерін ашып не көргендерін өз қиялдары бойынша әңгімелейді. Олардың сипаттаған немесе көрген қиялын қағаз бетіне түсіруде төмендегі әдіс-тәсілдердің біреуін таңдап алады.
– майшаммен сурет салу
– қылқаламмен
– түрлі түсті бормен
– саусақтармен, алақанмен
3.Шығармашылық қиялды анықтауға арналған әдістемелер
Шығармашылықтағы қиялдың рөлі бірегей. Бұл шындық туралы идеяларды өзгерту және осы негізде жаңа бейнелер жасау процесі ретінде анықталуы мүмкін. Яғни, қиял бізбен кез-келген нысанды ойлап тапқан сайын, онымен тікелей байланыссыз. Шығармашылық қиял бұл көзқарастың өзгеруіне мүмкіндік береді. Шығармашылық – бұл процесс, оның нәтижесінде белгілі бір проблемаларды шешуге негізделген жаңа немесе айтарлықтай жетілдірілген тәсілдер пайда болады. Әрине, шығармашылық ойлау мен қиял өзара байланысты.
Шығармашылық қиялдың әдістері шығармашылық үдерістердің нәтижелерін зерттеу арқылы ерекшеленуі мүмкін. Мысалы, ең ғажайып нысандар мен жаратылыстармен танысу үшін келесі әдістер пайдаланылды:
Агглютинация – бұл екі түрлі идеядан (мермид, центауыр) сурет қалыптастыру.
Аналогия – бұл басқалармен салыстырғанда ұқсастығы.
Шектену немесе азайту (Gulliver және Lilliputians).
Теру – нысанның нақты түріне тағайындалуы.
Беру – нысанға жаңа функциялар мен қасиеттер тағайындалады (кілем-ұшақ).
Жылжыту – объектіні жаңа, ерекше жағдайларға субъективті көшіру.
Шығармашылық қиялды дамыту әдістері
Шығармашылық қиялдың дамуы өз еркімен және шығармашылықтан шығармашылыққа келмейді. Басқа психикалық процестер сияқты, ол дамудың белгілі бір сатыларынан өтеді. Біріншісі – әлем туралы сиқырлы, фантастикалық идеялармен және ұтымды компоненттің болмауымен сипатталатын бала мен жастықты қамтиды. Екінші кезеңде организмнің өзгеруі мен өзін-өзі тануына байланысты күрделі өзгерістер орын алады, қабылдау үрдістері неғұрлым объективті болады. Ұтымды компонент қиялдың дамуының үшінші кезеңінде пайда болады, ол ақылға бағынуға бастайды және дәл осы себептен ересектердің жиі құлдырауына әкеледі.

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет