1 литр ауаны қалыпты жағдайларға (0о С 760 мм.с.Б.) келтіру
Температура
|
Жөнделген атмосфералық қысым (мм.с.б.)
|
715
|
716
|
717
|
718
|
719
|
720
|
721
|
722
|
723
|
10
|
0,9076
|
0,9088
|
0,9101
|
0,9114
|
0,9127
|
0,9139
|
0,9152
|
0,9165
|
0,9177
|
11
|
0,9044
|
0,9056
|
0,9069
|
0,9082
|
0,9095
|
0,9107
|
0,9120
|
0,9133
|
0,9145
|
12
|
0,9012
|
0,9025
|
0,9047
|
0,9050
|
0,9063
|
0,9075
|
0,9088
|
0,9100
|
0,9113
|
13
|
0,8981
|
0,8993
|
0,9006
|
0,9018
|
0,9031
|
0,9044
|
0,9056
|
0,9069
|
0,9081
|
14
|
0,8950
|
0,8962
|
0,8975
|
0,8987
|
0,9000
|
0,9012
|
0,9025
|
0,9037
|
0,9050
|
15
|
0,8918
|
0,8931
|
0,8943
|
0,8956
|
0,8968
|
0,8981
|
0,8993
|
0,9006
|
0,9018
|
16
|
0,8888
|
0,8900
|
0,8913
|
0,8925
|
0,8937
|
0,8950
|
0,8962
|
0,8975
|
0,8987
|
17
|
0,8857
|
0,8869
|
0,8882
|
0,8894
|
0,8907
|
0,8919
|
0,8931
|
0,8944
|
0,8956
|
18
|
0,8827
|
0,8839
|
0,8851
|
0,8863
|
0,8876
|
0,8888
|
0,8900
|
0,8913
|
0,8925
|
19
|
0,8796
|
0,8808
|
0,8821
|
0,8833
|
0,8845
|
0,8857
|
0,8870
|
0,8882
|
0,8894
|
20
|
0,8766
|
0,8778
|
0,8791
|
0,8803
|
0,8815
|
0,8828
|
0,8840
|
0,8852
|
0,8864
|
21
|
0,8737
|
0,8749
|
0,8761
|
0,8773
|
0,8785
|
0,8798
|
0,8810
|
0,8822
|
0,8834
|
22
|
0,8707
|
0,8719
|
0,8731
|
0,8743
|
0,8756
|
0,8768
|
0,8780
|
0,8792
|
0,8804
|
23
|
0,8678
|
0,8690
|
0,8702
|
0,8714
|
0,8726
|
0,8738
|
0,8750
|
0,8763
|
0,8775
|
24
|
0,8648
|
0,8660
|
0,8673
|
0,8685
|
0,8697
|
0,8709
|
0,8721
|
0,8733
|
0,8745
|
25
|
0,8619
|
0,8631
|
0,8644
|
0,8655
|
0,8668
|
0,8680
|
0,8692
|
0,8704
|
0,8716
|
Температура
|
Жөнделген атмосфералық қысым (мм.с.б.)
|
735
|
736
|
737
|
738
|
739
|
740
|
741
|
742
|
743
|
10
|
0,9330
|
0,9342
|
0,9355
|
0,9368
|
0,9380
|
0,9393
|
0,9406
|
0,9418
|
0,9431
|
11
|
0,9298
|
0,9310
|
0,9322
|
0,9335
|
0,9347
|
0,9360
|
0,9373
|
0,9385
|
0,9398
|
12
|
0,9264
|
0,9277
|
0,9289
|
0,9302
|
0,9314
|
0,9327
|
0,9340
|
0,9352
|
0,9365
|
13
|
0,9232
|
0,9244
|
0,9257
|
0,9270
|
0,9282
|
0,9295
|
0,9307
|
0,9320
|
0,9332
|
14
|
0,9200
|
0,9212
|
0,9225
|
0,9237
|
0,9250
|
0,9262
|
0,9275
|
0,9287
|
0,9300
|
15
|
0,9168
|
0,9180
|
0,9193
|
0,9205
|
0,9218
|
0,9230
|
0,9243
|
0,9255
|
0,9268
|
16
|
0,9136
|
0,9149
|
0,9161
|
0,9174
|
0,9186
|
0,9198
|
0,9211
|
0,9223
|
0,9236
|
17
|
0,9105
|
0,9117
|
0,9130
|
0,9142
|
0,9154
|
0,9167
|
0,9179
|
0,9191
|
0,9204
|
18
|
0,9073
|
0,9086
|
0,9098
|
0,9110
|
0,9123
|
0,9135
|
0,9147
|
0,9160
|
0,9172
|
19
|
0,9042
|
0,9054
|
0,9067
|
0,9079
|
0,9091
|
0,9104
|
0,9116
|
0,9128
|
0,9140
|
20
|
0,9012
|
0,9024
|
0,9036
|
0,9048
|
0,9060
|
0,9073
|
0,9085
|
0,9097
|
0,9110
|
21
|
0,8981
|
0,8993
|
0,9005
|
0,9018
|
0,9030
|
0,9042
|
0,9054
|
0,9066
|
0,9079
|
22
|
0,8951
|
0,8963
|
0,8975
|
0,8987
|
0,8999
|
0,9011
|
0,9024
|
0,9036
|
0,9048
|
23
|
0,8920
|
0,8932
|
0,8945
|
0,8957
|
0,8969
|
0,8981
|
0,8993
|
0,9005
|
|
Мәселелік тапсырмалар
Зерттелетін адам 1 минутта 0,4 л О2 сіңіріп, 0,36 л СО2 шығарады, тыныс коэффициентінің мөлшерін есептеңіз.
Бойы 150 см, салмағы 60 кг әйелдің негізгі энергия алмасу мөлшері 1600 ккал тең. Бұл көрсеткіш нормаға сәйкес келе ме?
Ересек адам тәулігіне 70 г белок, 300 г көмірсулар, 100 г май пайдаланды. Осы көрсеткіштер тәуліктік энергия қажеттілігіне тура келе ме?
Тағам рационын құру үшін тәуліктік энергия шығынымен бірге тағы да қандай көрсеткіштерді есепке алу керек?
Негізгі энергия алмасуының мөлшерін 1 кг дене салмағына шаққанда баланың жасына сәйкес орналастырыңыз.
Ыстық ауа райы кезінде итті етпен тамақтандыру қажет пе?
Ұзақ уақыттық гипервентиляциядан кейін ТК-нің мөлшері қалай өзгереді?
Жас дені сау әйелдің организміне тағаммен бірге түскен 120 г белоктан сол уақытта 16 г азот бөлінді. Әйелдің жағдайы жайында қандай ұсыныс жасауға болады?
Кестеде көрсетілген негізгі алмасудың көрсеткіштерін бала жасына сәйкес орналастырыңыз.
Жасы
|
1 апта
|
1 жас
|
7 жас
|
Ересек адам
|
Негізгі алмасу ккал/кг
|
55-56 ккал
|
44-46 ккал
|
23 ккал
|
38-42 ккал
|
Тест сұрақтары
Зат алмасуды реттейтін жүйе:
1.сомалық жүйке жүйесі.
2. вегетативті жүйке жүйесі
3. қан жасау жүйесі
4. иммундық жүйе
5. ретикулоэндотелиальды жүйе
2 . Симпатикалық жүйке жүйесінің заттар алмасуына әсері:
Тотығу қарқынын күшейтеді.
Зат алмасу деңгейін төмендетеді.
Әсер етпейді.
Тотығу процестерін төмендетеді.
3. Минералдық алмасуды реттейтін гормон:
Тестостерон.
Пролактин.
Альдостерон.
Глюкагон.
Прогестерон.
4. Комфортты стандарттық жағдайда адамның зат алмасу қарқынының көрсеткіші қалай аталады:
Жалпы алмасу.
Негізгі алмасу.
Барша (валовый) алмасу.
Жылулық алмасу.
Еңбекке байланысты алмасу.
5. Орта бойлы 70 кг салмағы бар ересек еркектің негізгі алмасуының тәуліктік шамасы:
1000 ккал.
1500 ккал.
1700 ккал.
2800 ккал.
3500 ккал.
6. Су алмасуын реттейтін орталықтың орналасқан жері:
Жұлында.
Мишықта.
Көру төмпешігінде.
Вароли көпірінде.
Гипоталамуста.
7. 0,85-ке тең тыныстық коэффициентке оттегінің қандай калориялық коэффициенті сәйкес келеді:
3,800.
4,0.
4,386.
4,863.
4,683.
8. Қоректік заттардың аралас тотығуын көрсететін тыныстық коэффициент:
0,85-0,9.
1,5-1,9.
2,0-2,5.
3,0-3,5.
4,0-5,0.
9. Тікелей емес калориметрия әдісі:
спирография
пневмография
оксиспирография
спирометрия
пневмотахометрия
10. Қоректік заттардың калориялық коэффициенті дегеніміз:
1 г зат жанғанда не тотыққанда босаған жылу.
Тәуліктік тамақ мөлшері жанғанда бөлінетін жылу.
Дене жұмысын істегенде бөлінетін жылу мөлшері.
Бір рет жеген астан соң, жанған қоректік заттардан босап шыққан жылу мөлшері.
11. Қанда қалдық азот санының жоғарылауы қай алмасудың бұзылуын көрсетеді:
Минералды тұздар алмасуы
Белок алмасуы
Май алмасуы
Су алмасуы
Көмірсу алмасуы
12. Су және минералды тұздар қамтамасыз етпейді:
организмнің энергетикалық қажеттілігін
организнің ішкі ортасының осмостық қысымының тұрақтылығын
сіңірілу үрдісін
сыртқа шығару үрдісін
гомеостазды тұрақтандыруды
13. Көмірсулардың негізгі қуат көзі болып табылады:
1. Жануарлар майы
2.Минералды заттар
3.Өсімдік тағамдар
4.Өсімдік майы
14. Организмдегі энергия көзі:
витаминдер
су
микроэлементтер
органикалық заттар
пепсин
15. Қоректік заттардың пластикалық ролі:
Энергия түзу
Түрлі химиялық түзілістерден кейінгі жаңа қосылыстардың пайда болуы
Организде энергия қоры жиналады
Зат алмасуды күшейтеді
Дене температурасын тұрақтандырады
16. Энергия көзі жұмсалмайтын, үрдістер:
дене температурасын тұрақтандыру
протоплазманың құрамдық бөлімдерінің синтезіне
ой жұмысы
физикалық жұмыс
заттардың пассивті тасмалдануына
17. Қоректік заттар мен олардың калориметрде жандырған кездегі калориялық коэффициенті арасындағы сәйкестікті табыңыз:
Достарыңызбен бөлісу: |