Жергілікті өлкенің (қаланың, ауданның) табиғаты. Табиғатты қорғау
жүктеу/скачать 127,49 Kb.
|
| Тақырыбы: Жер учаскесі, жер учаскесінде атқарылатын жұмыс түрлері.
1.Учаскенің маңызы және оны ұйымдастыру Балалар бақшасының жер учаскесі, әсіресе қалалық жағдайларда, бұл — ойындардың, серуендер мен сабақтардың орны. Күзде, қыста және көктемде балалар күннің көп уақытын учаскеде өткізеді, егер саяжайға (дачаға) кетпесе күні бойы болады. Осындай ойын кездерінде балалардың сезіну қабілеті арта түседі. Гүлбақшада, бақта, бау-бақшада жұмыс істей жүріп балалар коллективті түрде еңбек етуге бейімделеді, еңбекке дағдыланады, олар еңбекті сүюге, құрметтеуге және тапсырылған іске жауапкершілікпен қарауға тәрбиеленеді. Учаскеде балаларды табиғаттың маусымдық құбылыстарымен таныстырады, өсімдіктердің өсіп-жетілуін және жануарлардың қылықтарын біраз бақылауды ұйымдастырады. Осының бәрі балалардың дүние танымын, едәуір кеңейтіп, өздерін қоршаған өмір туралы білімдермен байытады, оларды табиғатқа аялай қарауға және ондағы сұлулықты көре білуге тәрбиелейді. Дұрыс ұнымдастырылған және жақсы көгалдандырылған учаске —-балалар бақшаларындағы оқу-тәрбие міндеттерін іскс асырудағы ең қажетті база болып табылады. Учаскені ұйымдастыру. Жер учаскесі көгалдандырылуы және балалар ондағы өсімдіктерді өсіруге, оларды бақылауға күнбе-күн қатыса алатындай болып ұйымдастырылуы тиіс. Сондықтан әр жастағы балалар топтарының алаңында г ү л д і к, декоративтік (әсемдік), ж е м і с т і к, ж и д е к т і к және о в о щ т ы қ өсімдіктер, сон-дай-ақ балалар ойнай алатыңдай шөп те болуы керек. Балалар бақ-шасының топырақты алаңы жеткілікті болған жағдайда, естияр, ересек топтардың балалары үшін гүлбақша, бау-бақша және бақ ұйымдастырылады. Жер учаскесінде ұсақ үй жануарларын (үй қояндары, тауықтар) асырайтын орындар және ұшып келетін құстарды бақылау үшін жем салынған ыдыстар бар құстардың үйшіктері мен алаңшалары болуы тиіс. Еңбек құралдары. Жер учаскесінде жұмыс істеу үшін балалардың шамасы келетіндей көлемде ауыл шаруашылық құралдары болуы керек. Күректер мен қалақтарды қалыңдығы 1—2 мм темірден немесе қалыңдығы 1 мм жақсы болат қаңылтырдан дайындайды; шелектер мен су сепкіштерді (түбі көтеріңкі) іші мен сырты майлы бояумен боялған жұқа мырышпен қапталған темірден немесе жезден жасайды. Зембілдер мен кішкене қол арбаларды жұқа тақтайдан жасайды. Түзу, тегістеле жонылып, кептірілген қатты ағаш күректерге, тырмалар мен қалақтарға жақсы сап бола алады. Жұмыстан кейін, ауыл шаруашылық құралдарын топырақтан әбден тазалап, құрғақ жерге (сарайға, қораға) апарып кояды. Су сепкіштер мен шелектерді де осы жерге, шегелерге іледі. Күректерді арнайы доңғалакты тіреуіштерге орналастырады . 2.Участкені көгалдандыру Сәндік ағаштар мен бұталар. Өсімдіктерді және оларды орналастыратын орындарды таңдағанда олардың биологиялық ерекшеліктерін ескеру қажет. Жапырақтары әдемі әрі гүлді, жеуге келетіндей, әрі балалар ойнай алатындай да сүйкімді жемістері бар, сол жердің ауа райының жағдайларына төзімді ағаштар мен бұталарды отырғызу керек. Учаскені улы жемісті және тікенекті ағаштармен және бұтақтармен көгалдандыруға болмайды. Ағаштар — ұшар басына дейін бұтақтана өсетін, діңі қатты көп жылдық өсімдіктер. Ресейдегі балалар бақшаларының біразына ұсынылатын ағаштардың мазмұн-бейнесін келтірейік (осы кітаптың алдыңғы форзацына қараңыз). Сүйір жапырақты үйеңкі (үйеңкі тұқымдастар) ұшар басы цилиндр формалы, бұтақтары жұптаса орналасқан; діңі ашық сұр қабықты, өркендері ақшыл қоңыр түсті, жуан, бүрщіктері кұрғақ, жалаңаш, жүмыртқадай сопақша, біріне-бірі сығылыса орналасқан. Жапырақтары ірі, қалақшаланған, ұштары үшкірленген, жазда ашық жасыл, күзде сарғыш қызыл түсті. Бұталар — бірнеше қатты сабақтары бар көп жылдық өсімдіктер. Балалар бақшаларындағы әр түрлі жас топтарының учаскелері шекараларының, жолдардың, Шырмауық сияқты өсімдіктер. Бұларды тігінен көгалдандыру үшін қолданады. Олар өз өркендерімен тірекке жармасып жылдам өседі, 5 м-ге дейінгі биіктікке көтеріледі. Шырматылып өсетін өсімдіктср күркелерді, арналарды, үйлердің террастары мен қарсы бетін (фасад) әсемдендіреді. Қалалық жерлердегі балалар бақшалары және көлеңке түсіретін ірі ағаштары аз учаскелердегі өсімдіктерге ерекше көңіл бөлу керек. Шырматылын өсетін бір жылдық өсімдіктерден бақ бұршағын, хош иісті ұсақ бұршақты, ипомеяны, настурцияны, (гүлі қызыл, сары өсімдік), көп жылдықтардан — бес жапырақтыны және жабайы жүзімді ұсынуға болады. Гүлбақша Гүлбақтардың жобасын жасау балалар бақшасының әрқайсысының жағдайына байланысты болады. Жер учаскесі жеткілікті болса, үлкен гүлбақша жасалады. Мұны әдетте үлкен адамдар мен мектеп жасына дейінгі ересек балалар күтіп-баптайды және әр топтың учаскесіне бір-екіден клумба немесе гүл жүйектерін жасайды. Гүлдер егілетін үйме топырақтардың (клумба) көлемін әр түрлі етіп (дөңгелек, ұш бұрышты, жұлдызша) жасауға болады, бірақ көлемі баланың қолы олардын, ортасына дейін жететіндей, яғни диаметрі 70 см-ден артық болмауы тиіс. Шағын гүл жүйектері (рабатка) — тік бұрыштанып, жіңішкелеу келген ұзынша гүл тізбектері — құрылыс маңындағы ойын алаңдарындағы жолдардың бойына орналастырылады. Рабатканың ені 50—80 см, ұзындығы — 2 м және одан да ұзын болады. Гүлбақшадағы аяқ жолдардың енін I —1,5 м етіп, ортасына таман аздап иілдіріп, жақсылап таптап жасайды; оларға құм төсеп, жасыл газон себеді. Гүлбақшаны бөлу үшін, оған бөлінген учаскені елшейді де қағазға оның жобасын сызады. Жобада клумба, рабаткалар, соқпақ жолдар және бұталар отырғызылатын орын белгіленеді. Клумбалар мен рабаткаларды жерде жіптің және таяқшалардың көлемімен белгілейді. Дөңгелек клумбаны сызу үшін оның келешектегі дәл ортасына таяқша қағады, оған ұзындығы клумбаның радиусына тең жіптің ілмегін кигізеді; жіптің екінші ұшына екінші таяқшаны байлайды да, осымен айналдырып шеңбер жасайды. Клумбалар мен рабаткалар белгіленгеннен кейін, оларды қайтадан қазады да, беттерін, тырмамен тегістейді, Клумбалар мен рабаткалар аяқ жолдардан 5 см биігірек болуы тиіс. Олардың бүйір жақтарын тырманың сырт жағымен соққылап түзетеді. Гүлді-сәндік өсімдіктер. Бір жылдық, екі жылдык және көп жылдық гүлді-сәндік өсімдіктер болады. Гүлбақша үшін көп күтімді керек етпейтін, формасы мен түсі жанынан әр алуан гүлдер беретін, жағымды иісі бар, ашық көктесінді өсімдіктерді таңдап алу керек. Ерте көктемнен қара күзге дейін үзбей гүлдеп тұратын өсімдіктердің түр-түрінің болғаны жақсы (4—5 түрлі-түсті таблица). жүктеу/скачать 127,49 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|