Жоба тақырыбы: «Мектеп жасына дейінгі тәрбиеленушілерді әлеуметтендірудің психологиялық-педагогикалық негіздері» Мазмұны: 1 тарау. Мектеп жасына дейінгі балаларды әлеуметтендірудің теориялық негіздері
Кесте 5 №2 топта 6-7 жастағы балалардың танымдық және тұлғалық даму деңгейін анықтау (баллмен)
жүктеу/скачать 495,5 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Кесте 6 Мектеп жасына дейінгі балалардың әлеуметтік даму деңгейі
- 2.2.Қалыптастырушы кезең
| Кесте 5
№2 топта 6-7 жастағы балалардың танымдық және тұлғалық даму деңгейін анықтау (баллмен)
№ 2 топта екі тәрбиеленуші жоғары деңгей, алты – орта және екі – танымдық және тұлғалық дамудың төмен деңгейін көрсетті. Кесте 6 Мектеп жасына дейінгі балалардың әлеуметтік даму деңгейі
Жүргізілген диагностиканың нәтижелері егде жастағы мектеп жасына дейінгі балалардың әлеуметтік даму көріністерінің әртүрлі ерекшеліктерін көрсеткенін көрсетеді. Қатысушылардың көпшілігі анықталды тәжірибе деструктивті қарым-қатынасты көрсетті: олардың эмпатия деңгейі төмен, эмоционалды тұрақтылық, үнемі ұялшақтық, қорқыныш, күмән. Бұл деңгейдегі үлкен мектеп жасына дейінгі балалар өз ойларын дұрыс жеткізе алмайды; оларда контекстік сөйлеу басым; немесе сөйлеуде логикалық қателіктер жіберіледі. Мұғалімдердің әлеуметтік-коммуникативтік дағдыларының диагностикалық бөлімі ал ата-аналар бақылау кезеңінде мынаны көрсетті: педагогикалық практикада үлкен мектеп жасына дейінгі балалардың әлеуметтік дамуына жағдай жасалмаған. Мұғалімдер әлеуметтік дағдыларды дамыту процесін мектепке дейінгі білім беру процесінің басым міндеттерінің бірі деп санамайды. Педагог қызметін талдау нәтижелері мектеп жасына дейінгі балаларда әлеуметтік қасиеттерді дамыту бойынша жұмыс жүйесіз, жеткілікті мақсатты емес, ойындар мен ойын технологиялары қолданылмайтындығын немесе білім беру процесінде жеткіліксіз қолданылатындығын көрсетті. 2.2.Қалыптастырушы кезең Балалардың әлеуметтік даму проблемасының өзектілігі қоғамның даму кезеңінде, әлеуметтік қатынастар, жеке өзара әрекеттесу сипаты, моральдық нормалар мен құндылықтар өзгерген кезде күрт артады. Баланың жеке басының қалыптасуын қамтамасыз ету мен сүйемелдеуде қазіргі қоғамның мәселелерін динамикалық және тиімді шешуге ықпал ететін балаларға арналған әлеуметтік-педагогикалық бағдарламаларды әзірлеу мен дамытуда қажеттілік пен сұраныс туындайды. Мектепке дейінгі ұйымдағы балалардың әлеуметтік дамуы көбінесе мектепке дейінгі ұйымның өзіне байланысты: мектепке дейінгі ұйымның негізгі білім беру бағдарламасы (бұдан әрі ОP) жасалатын білім беру және ішінара бағдарламаны таңдау, оны жүзеге асыру үшін жағдай жасау, білім беру процесін бақылау және бақылау және т. б. Әзірленген бағдарлама мынадай әріптестердің сындарлы ынтымақтастығын көздейді: білім беруді басқарудың мемлекеттік органдары; мәдениет мекемелері (кино, театрлар, клубтар, кітапханалар); жалпы білім беретін мектептер, арнайы мектептер, студиялар (музыкалық, спорттық); отбасын, ана мен баланы әлеуметтік қорғау органдары; медициналық мекемелер. Бағдарламаның негізгі мақсаты ойын қызметі арқылы сәтті әлеуметтену үшін үлкен мектеп жасына дейінгі оқушылардың әлеуметтік қасиеттерін дамыту болып табылады. Осы бағдарламаның мақсаты негізінде келесі міндеттер тұжырымдалған: 1. Мектеп жасына дейінгі балалардың қоғамда қабылданған нормалар мен құндылықтарды, оның ішінде моральдық және моральдық құндылықтарды игеруіне жағдай жасау. 2. Балалардың әлеуметтік және эмоционалды интеллектісін, олардың эмоционалды жауаптылығын, эмпатиясын, мейірімді қарым-қатынас дағдыларын және ересектер мен құрдастарымен қарым-қатынас жасау дағдыларын дамыту. 2. Балалардың өз іс-әрекеттерінің тәуелсіздігін, мақсатын және өзін-өзі реттеуін қалыптастыруға ықпал ету. 3. Өз отбасына және ұжымдағы балалар мен ересектер қауымдастығына деген құрмет пен сезімді, еңбек пен шығармашылықтың әртүрлі түрлеріне оң көзқарасты қалыптастыру. 4. Балаларда күнделікті өмірде, қоғамда, табиғатта қауіпсіз мінез-құлық негіздерін қалыптастыру; құрдастарымен бірлескен іс-әрекетке дайын болу. 5. Білім беру процесінің барлық серіктестерінің белсенді әлеуметтік ынтымақтастығына ықпал ету. Психологиялық-педагогикалық қызметке қатысушылар: мектеп жасына дейінгі балалар, педагог-психолог, тәрбиешілер, ата-аналар, мамандар. Болжалды нәтижеде мектепке дейінгі мекеменің федералды мемлекеттік білім беру стандарты аспектісінде мақсатты бағдарларға назар аудару қажет: - әр түрлі қызмет түрлеріндегі баланың бастамашылығы мен тәуелсіздігіне-ойын, қарым-қатынас, дизайн; - баланың өз қабілеттеріне деген сенімділігі, сыртқы әлемге ашықтығы, өзіне және басқаларға деген оң көзқарасы. Құрдастарымен және ересектермен белсенді қарым-қатынас, бірлескен ойындарға қатысу. Келісу, басқалардың мүдделері мен сезімдерін ескеру қабілеті; - баланың ойынның әртүрлі формалары мен түрлеріне иелік етуі. Ауызша сөйлеуді түсіну және өз ойларыңыз бен тілектеріңізді білдіру мүмкіндігі. Бағдарлама келесі принциптерді сақтауды көздейді: Балалық шақтың әртүрлілігін қолдау принципі, адамның жалпы дамуындағы маңызды кезең ретінде балалық шақтың бірегейлігі мен өзіндік құндылығын сақтау. Әр оқушының функционалдық мүмкіндіктерін, типологиялық ерекшеліктерін ескеру қажеттілігін болжайтын дараландыруды есепке алу принципі. Балалармен дамыту және сауықтыру жұмыстарының бірлігі принципі. Сауықтыру жұмысы дамушы білім беру процесінің басымдығы мен ішкі буынына айналады. Ғылыми негізділік және практикалық қолдану принциптері. Бағдарламаның мазмұны жас психологиясы мен мектепке дейінгі педагогиканың негізгі ережелеріне сәйкес келеді. Баланың дене жаттығулары мен ашық ойындарға мағыналы көзқарасын тәрбиелеуге бағытталған белсенділік туралы хабардар болу принципі. Бағдарлама келесі тәсілдерге негізделген: - тәрбиеленушілерге олардың денсаулығының жай-күйін, жынысын, дене дамуын, қозғалыс дайындығын, психикалық қасиеттері мен қасиеттерін дамыту ерекшеліктерін, гигиеналық нормаларды сақтауды ескере отырып, оларға сараланған және жеке көзқарас; - жүйелік тәсіл қатынастар мен олардың арасындағы байланыстар жиынтығындағы көптеген элементтерден тұратын бағдарламаның тұтастығын білдіреді; - тәрбие мен оқыту барысында баланың дамуын көздейтін жеке және белсенді тәсіл, мұғалімнің позициясынан да, баланың позициясынан да. Бұл тәсілдің формуласы: "маған мұны өзім жасауға көмектес". - шығармашылық тәсіл, дене шынықтыру жаттығуларын, ойын-сауықты ұйымдастыруда импровизация. Бұл бағдарламаның ерекшелігі-балалардың әлеуметтік тәжірибесін оңтайландыру процесі тек әлеуметтік коммуникативті дағдыларды дамытуға ғана емес, сонымен бірге әлеуметтік маңызды қасиеттерді, рухани-адамгершілік құндылықтарды қалыптастыру, танымдық қабілеттерін дамыту негізінде баланы тұлға ретінде әлеуметтендіруге, сонымен қатар құрдастарымен және ересектермен өзара әрекеттесу арқылы балаларда коммуникативті дағдыларды қалыптастыруға бағытталған. Ойынның балалармен жұмыс формасы ретіндегі негізгі жетістіктері заттар әлемін адамзат мәдениетінің нысаны ретінде игерумен, позитивті қарым-қатынас формаларын игерумен байланысты; жаңа әлеуметтік рөлдерді игеру; жыныстық сәйкестендіруді дамыту, оқушының позициясын қалыптастыру. Бағдарламаны іске асыру үш кезеңде өтті: 1. Диагностикалық; 2. Ұйымдастырушылық; 3. Қорытынды. Бірінші кезең: 1. Оқушылардың коммуникативті дағдыларының қалыптасу деңгейін диагностикалау; 2. Баланың ата-анасымен жеке әңгімелесу (қажетті диагностикаға келісім алу); 3. Педагогикалық сағат (оқушылардың проблемаларын диагностикалау, бағдарлама бойынша жұмыс жоспарын әзірлеу, қойылған мақсаттар мен міндеттерді орындау үшін әдістемелерді таңдау). Екінші кезең: 1. Балалармен әңгімелесу өткізіледі (бірлескен жұмысқа мотивация қалыптастыру, бағдарламаны әзірлеу бойынша презентациялар, нысаналы топты қалыптастыру мақсатында); 2. Қызметтің мақсаттары мен міндеттері тұжырымдалады; 3. Бағдарламаны іске асыру жөніндегі қызмет іске асырылуда. Табысты және тиімді жұмыс үшін мақсатты топ ұйымдастырылады, оның құрамына үлкен мектеп жасына дейінгі балалар кіреді. Жұмыс тобы дамудың төрт кезеңінен өтеді: 1. Дайындық. Топтық жұмыс басталғанға дейін жүргізіледі. Дайындық барысында бөлме, жиһаз таңдалады, қатысушылар тобы ұйымдастырылады, қажетті материалдар дайындалады, жұмыс жоспары жасалады. 2. Танысу кезеңі. Бұл кезеңде интерактивті ойындар өткізіледі, балалармен бірге топтың ережелері мен принциптері жасалады. 3. Топтың максималды белсенділік кезеңі. Бұл кезең жоғары сенімділік пен топтық келісіммен сипатталады. Талқылауларға, пікірталастарға белсенді қатысу, өз сезімдерін білдіру және қажетті тапсырмаларды орындау болжанады. 4. Соңғы кезең (кері байланыс). Бұл кезеңде қатысушылар өз әсерлерімен алмасады, қандай білім алғаны және не үйренгендері туралы әңгімелейді. Атқарылған жұмыстың тиімділігі бағаланды. Балалармен бірге білім беру қызметі үшін өзекті тақырыптар тұжырымдалады және жұмыстың ең тиімді және қызықты формалары мен технологиялары таңдалады. Тәрбиеленушілермен топтық дамыту жұмыстарын жүргізу кезінде тікелей білім беру қызметінің негізгі нысандары: коммуникативтік, сюжеттік-рөлдік, театрландырылған, дидактикалық және режиссерлік ойындар, квест-ойындар; әлеуметтендірудің ойын технологиялары; акциялар, интерактивті жаттығулар және т. б. ойындар болды. Ал балалармен жеке жұмыс жүргізу кезінде (сұраныс бойынша әлеуметтік-эмоционалдық бұзылуларды түзету) мінез-құлықты өзін-өзі бақылау дағдыларын дамыту және эмоционалдық шиеленісті жеңілдету мақсатында ойын терапиясы, арт-терапия, тренингтік жаттығулар, психорегуляциялық жаттығулар қолданылады. Бағдарлама тәрбиеленушілерге, ата-аналарға, мұғалімдерге және әлеуметтік серіктестерге бағытталған: 1. Жобаға қатысушылар-тәрбиеленушілер - теориялық аспект (мәселені өзектендіру, балалардың тақырып бойынша сенімді және маңызды ақпарат алуы, жұмыс формалары: пікірталас, әңгіме) - практикалық аспект (мектеп жасына дейінгі балалар осы проблемаға тап болған кезде өмірде пайдалы болатын пайдалы дағдылар мен дағдыларды алады, сабақтарды өткізудің интерактивті әдістері жұмыс түрі болып табылады) - диагностикалық аспект (кері байланыс алу, сауалнама жүргізу, бақылау, әңгімелер, диагностика әдістері) 2. Бағдарламаға қатысушылар-ата-аналар(осы кезеңде ата-аналарды баланың дамуына оң араласуға белсендіру процесі жүреді, жұмыс түрлері: отбасылық жобалар, ата-аналардың қонақ бөлмелері, шеберлік сыныптары, дөңгелек үстелдер, мерекелер мен конкурстық бағдарламаларды бірлесіп ұйымдастыру, демалыс күндері маршруттары). 3. Бағдарламаға қатысушылар-педагогтар, әлеуметтік әріптестер (даму, тәрбиелеу және оқыту үшін қолайлы жағдайлар жасау мақсатында тәрбиеленушілер мен педагогтардың бірлескен қызметі, жұмыс нысандары: ақпараттық стендті ресімдеу, түрлі деңгейдегі іс-шараларды ұйымдастыру және өткізу). Үшінші кезең: 1. Бағдарламаға қатысушылар-тәрбиеленушілер (тәрбиеленушілердің коммуникативтік дағдылары мен дағдыларының қалыптасу деңгейіне қалыптастырушы диагностика жүргізіледі; қол жеткізілген нәтижелер жазылады және талданады, қателер белгіленеді, сабақтардың түпкілікті қорытындысы тұжырымдалады); 2. Бағдарламаға қатысушылар-ата-аналар (жеке, отбасылық кеңес беру, мамандарды сүйемелдеу ретінде көмек ұсынылады); 3. Бағдарламаға қатысушылар-педагогтар, әлеуметтік серіктестер (диагностика барысында анықталған балалардың проблемалары туралы ақпараттандыру мақсатында Шағын педагогикалық кеңес өткізу, одан әрі жұмысты жоспарлау). Мұғалімдер мен ата-аналардың белсенділік дәрежесі бақылау және сауалнама әдістерімен анықталады. Бағдарламада бар әлеуметтенудің ойын технологиялары шығармашылық даму механизмін қалыптастыруға мүмкіндік беретін әдістерге негізделген. Мектепке дейінгі жаста бейімділіктер, бастапқы шығармашылық қабілеттер дамиды. Бұл жас-балаларға белгілі бір ережелер мен нормаларды үйрету уақыты Бағдарламаның негізі-оның өзгергіштігі, оқытудың, тәрбиенің бірлігі және әлеуметтік маңызды міндеттерді шешу. Білім беру қызметі педагогикалық принциптерге сәйкес жасалады, мазмұны бойынша оқушылардың жас ерекшеліктеріне сәйкес келеді. жүктеу/скачать 495,5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||