Лекция жинағы Шымкент, 023 лекция
жүктеу/скачать 5,68 Mb. Pdf көрінісі
|
| Тұлғааралық қатынаc.
Тұлғаның қалыптасуындағы маңызды факторлардың бірі – қарым-қатынас мәселесі болып табылады. «Қарым-қатынас» түсінігі мен тұлғаның қалыптасуындағы қарым- қатынастың алатын рөлі туралы идея кеңестік психологтар А.Н.Леонтьев, А.Б.Добрович, И.А.Зимняя, Г.В.Казнова, М.И.Лисина, А.В.Мудрик, Л.А.Поварницынаның және т.б. ғалымдардың еңбектерінде қарастырылған. Тұлғааралық қарым-қатынастың бірлігі мен қызметтік пайымы біркелкі түсінікті бермей, қарым-қатынастың қызмет түрі ретінде де қарастырылады. Себебі қарым-қатынас, біріншіден, бұл - қызметтің ерекше бір түрі (коммуникативтік қызмет), екіншіден, кез келген қызметті жүзеге асырудың шарты, үшіншіден, арнайы қойылған қызметтің нәтижесі болып табылады. Өзінің еңбектерінде М.Н.Ночевник «Адамның дамуын, жеке адамның тұлға болып қалыптасуын, оның қоғаммен байланысын басқа адамдармен қарым-қатынасынан тыс елестету мүмкін емес» деп атап көрсетсе, М.Жұмабаев «Педагогика» атты еңбегінде бұл мәселе жөнінде «Жеке адамның шын мәніндегі рухани байлығы оның іс жүзіндегі қарым-қатынастарының байлығына байланысты» деп жазған. Тұлғааралық қарым-қатынас адамдар болмысының қажетті шарты болып табылады. Қарым-қатынассыз адамның жекелеген психикалық қызметтерінің, үдерістер мен ерекшеліктерінің, жеке тұлғаның және тұтас қоғамның толыққанды қалыптасуы мүмкін емес. Кейде «қарым-қатынас», «әлеуметтік қарым-қатынас», «тұлғааралық қарым- қатынас», «іскерлік қарым-қатынас» және «мәдени қарым-қатынас» түсініктері өзара байланысты болғанымен, бір-біріне тең келмейді, себебі олардың өзіндік өзгешеліктері болады. ҚОРЫТЫНДЫ Жоғарыда қорытындылай келе, ол тұлғааралық қабылдау тетіктері басқа түсіндіру және бір адамның бағалау тәсілдері бар екенін атап өткен жөн. негізгілері болып табылады: сәйкестендіру, эмпатия, өзін-өзі бағдарланушылық, тарту, рефлексия, стереотип, және себеп-салдарлық атрибуция. тұлғааралық қабылдау түрлі механизмдер мен түрлері бір-бірін толықтырып, қосарлана жұмыс істеуге бейім. Сұрақтар: 1. Әлеуметтік психологиядағы перцсптивті процестсрді талдау ерекшсліктері. Қарым-қатынас процесіндегі тұлғааралық қабылдау мен өзара түсіністіктің рөлі. 2. Субъект қасиеттері, қабылдау обьектісі, сипаты және тұлгааралық өзара байланыстар – перцептивті процесс факторлары ретінде. Қабылдау механизмдері мсн аффектілері. 3. Стереотиптілік құбылысының мазмұны мен мәні. Әлеуметтік стереотип туүсінігі және оның түрлсрі мен қызметі. «Себепті жапсыру» құбылысы. Тұлғааралық қабылдаудьң дәлдігі мәселесі. Өзге адамды тану мен қарым-қатынас процесінс «алғақы әсердің» ықпалы. 4. Өзара түсіністіктің құрылымы мен механизмдері. 5. Рефлексия түсінігі. Эмпатия құбылысы. 6. Тұлғааралық идснтификаңияны әлеуметтік-психологиялық зерттеу. жүктеу/скачать 5,68 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|