Лекция жинағы Шымкент, 023 лекция
Ұлтаралық қатынас әлеуметтік-психологиялық құбылыс ретінде
жүктеу/скачать 5,68 Mb. Pdf көрінісі
|
| 3.Ұлтаралық қатынас әлеуметтік-психологиялық құбылыс ретінде.
Әлемдік психологиялық ғылымда қазірге дейін «топаралық» және «ұлтаралық қарым қатынас», «топаралық» және «ұлтаралық тәрбие», «топаралық» және «ұлтаралық өзара әрекеттестік» түсініктерінің термині нақты емес. Оның жалғасы ретінде, қазіргі әлеуметтік және ұлттық психология түсініктері тең дәрежеде жиі қолданылады. Зерттеудің қызығушылығы, ережеге сай оқиға алмасып тұрады, ол ұлттардың өмірлік талапқа сай ортада болып жатырған іс-әрекеті. Сондықтан бүгінде зерттеудің басты көзқарасы мазмұнын анықтайтын динамикасын, мінезі мен ұлтаралық қарым-қатынастың дамуымен көптеген гуманитарлық ғылымдар айналысады, ол Г.М.Андрееваның ұлтаралық қарым-қатынас проблемасын әлеуметтік-саяси мәдени білім жүйесіндегі интеграцияланған күш ретінде қарауына мүмкіндік береді. Ұлтаралық қарым-қатынаста әлеусеттік-психологиялық өзектілік ретінде көрсете отырып, басты қажеті ұлтаралық қарым-қатынас аймағындағы психологиялық зерттеудің пәнін анықтау қажет. Ұлтаралық қарым-қатынастағы әлеуметтік-психологиялық принціптік ерекшелігі әлеуметтік этникалық проблеманы қазіргі психологияда көңіл аударудың ортасы ұлтаралық процестер және әртүрлі байланыс, қоғамдық қарым-қатынас емес, ішкі көрініс және осы процесстерді тұлғаның қабылдауы, ұлттық этникалық топтың мүшесі ретінде когнетивті эмоциялық орта, этносаралық қарым-қатынастың дамуына шынайы белгіленеді. Ғылыми білімнің басқа да салалары негзінен қалыптасқан этносаралық қарым- қатынастың фиксация және контатациясын шектейді. Сол негізге сәйкес болар алдағы дамуға анализ жасауға тырысады. Тек қана әлеуметтік және этникалық психология бұл қарым-қатынастың ішкі мазмұнын зерттей отырып олардың сыртқы көрінісін анықтайды және нақты болжам жасай алады.Ұлтаралық қарым-қатынастың теориялық және эмперикалық негіздерді ой елегінен өткізу әлеуметтік этникалық мәселені қазіргі психология бұл зерттеу жұмысының структуралық компоненті когнетивті эмоциялық орта және этномобилді іс-әрекетін анықтайтын ұлттық этникалық топ өкілдері. Осыған орай ұлтаралық қарым-қатынастың психологиялық жүйесін келесі бағыт бойынша ұсынуға болады: ұлтаралық қабылдау және ұлтаралық өзара іс-әрекеті. Жаңа ғасырда бәсекеге қабілетті интеллектуалдық күші жетік маман кадрлар болмай, әлемдік бәсекеге төтеп бере алатындай экономика дамымайды. Қай заманда да өркениеттің өрлеуі интеллектуалдық шығармашылық қабілеттің негізінде іске асатыны белгілі. Осындай қабілеттердің дамып, қалыптасуына жоғары оқу орындарының педагогикалық үдерісі шешуші рөл атқарады. Қазіргі жоғары оқу орындарының оқу ортасы білім беру үдерісіне қатысушылардың іс-әрекеттерінің өнімділігін қамтамасыз ете отырып, студенттердің өз бетінше білім алу дағдыларын дамытуға жағдай жасап, психологиялық-педагогикалық қолдау көрсетуі тиіс. Студент өзінің танымдық әрекетін ұйымдастырушы ретінде ұсынылған білім мазмұны нұсқаларын таңдау құқығын және өзінің өмірі мен қоршаған орта сапасын арттыру үшін оларды қолдану тәсілдерін пайдалануға ерікті. Сонда ғана оқыту үдерісіндегі тұлғааралық қарым-қатынастардың қалыптасуына жол ашылады. Әрине, алдағы уақытта осы бағытта педагогикалық үдерісте тұлғааралық қарым- қатынастарды қалыптастыру әлі де болса өзекті мәселелер қатарынан көрініс табады деп ойлаймыз. Сонымен қорыта келгенде, баланың жеке тұлға ретіндегі дамуы, өзіндік көзқарасының қалыптасуы, ой-өрісінің кеңеюіне психологиялық диагностиканың қосар үлесі орасан зор. Адамды байқағыштық пен байсалдылыққа, зейінділік пен зеректілікке, тапқырлық пен ойланғыштыққа баулып, тәрбиелейтін де – осы ғылым. жүктеу/скачать 5,68 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|