М е к т е п баспасы 1965 I. У ш Х кластарда эдебиет тарихын


, танытамыз. Реалистш эдебиетте образ табираты типтш жардайдан  алып типт 1



Pdf көрінісі
бет67/116
Дата17.12.2022
өлшемі4,22 Mb.
#57753
1   ...   63   64   65   66   67   68   69   70   ...   116
13
, танытамыз.
Реалистш эдебиетте образ табираты типтш жардайдан 
алып типт
1
к характер жасауды кездейд1. Тишчк жаг- 
дай — корамдык; орта, заман, тенденцияныц, тартыстыц, 
антипатияныц неден туранын керсететш керш ктер, су- 
реттер. Мысалы, Турлырулдыц эйелшщ елу1, оныц 
уйлену1 — жардай. Оныц эйел1 елмесе, Райша басындагы 
тецс1зд1к проблемасы да, оныц Кожашпен кещл косуы 
.датездемес едй Камардыц махаббатына Ж орга Нурым 
бегет. «Шураныц белпсшде» алгашкы 
1
— 8-тараулар 
элеуметтж жардайды керсетедй Кейде типтш жардайды 
усак керш стер мен детальдар айцындайды (Зэйкул, 
Серразы уш ндеп цилдехана, Б
1
ркендердщ тебел еа т. б .). 
Жардай кешпкерлер арасьшдары антипатия мен симпа- 
тияны, махаббат пен тартысты объективта себептен ту- 
дырады. Мунсыз ешб1р тартыс, тенденция, характер 
эрекета дэлелденбейд1.
Ал образды типтецддрудщ ек! жары бар. Б1р1 — жи­
нактау, екш ш ш — даралау. «Калыц малдары» Турлы- 
рул — кебше жинакталран, тутас тулра. Ал Итбай харак­
тер жарынан жаксы дараланран. Оныц мшездёр1 психо­
логия жарынан кебгрек керщед1 де, есте 
к д л р ы ш

эсерль 
Камарды уратын баксы, дш адамдары Нурымныц наным- 
дарын рана емес, элеуметтак жардайды, кыздыц ауыр
тец азд ж халш керсетедь Ж алац жинактау тэал^мен жа- 
салран образдыц эсер1 кемидь Кейб
1
р образдыц табы, 
теп, кэс!б1, тек сырткы эрекета туррысынан кершш, 
схемаланатыны осыдан. Образды жинактау — б1ркелк1 
ортага тэн типтж мшездерд1 керсету. Ал типтещцру —
сол адамдарга даральщ мшез беру. Образ та’биратын 
тарихи желще сез еткенде, керкемджтщ осы касиеттерш 
танытамыз.
Типтенд1руд1Ц уш турл1 бел п а бар: а) ол — искусст- 
воныц, ягни образ жасаудыц, непзп зацдарыныц б!р1; 
э) типтенд1ру керкем сездщ тетенше факторы (характер 
болмыстан туады); б) типтещцру зацы бойынша жалпы 
езшщ даралык, нактылы сез1мталдык формасында (ха­
рактер туршде) жинакталады.
Бул женшде «Коммунист» журналында: «Искусство 
дегешм1з — шындыкты бейнелеудщ ерёкше формасы.
68


0м1рд1 керкемдш туррыдан танудьщ ез зацдылыры бар, 
Р л
ры л м и
танудан элдекайда баскаша, Типтендхру искус- 
ствоныц непзп зацдарыныц б!р! бола турып, керкемдш 
творчество ерекшелштершщ тетенше мацызды факторы 
болып саналады. Искуствоныц рылымнан ерекшел!п ол 
шындыктыц зацдылыктарын образдармен, 
ярн и
жалпыны 
дарара жинактай отырып, нактылы-сез^мталдык формада 
бейнелейдк Искусствоныц бул езгешелшн будан жуз 
жыл бурын Белинский де айтып кврсеткен болатын»,—
деп жазды («Коммунист», 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   63   64   65   66   67   68   69   70   ...   116




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет