М. К. Ахметова Мәтін лингвистикасы


қатынасын білдіруіне мүмкіндік туады. Мәселен, мәтінде айтылған  ой ды



Pdf көрінісі
бет44/133
Дата15.11.2023
өлшемі4,98 Mb.
#123413
1   ...   40   41   42   43   44   45   46   47   ...   133
қатынасын
білдіруіне мүмкіндік туады. Мәселен, мәтінде айтылған 
ой ды
кұптайтындыгы, оған куанатындығы, күмәнданатыны, 
сенетіндігі,
растайтьіны, ренжшіні т.б. анық көрініп түрады. Осындай 
мағьшалык
фекшелнстеріне байланысты ғылыми еңбектерде (З.Базарбаева /4/, 
.Қайшыгұлова) шегендеуіштер (шылау, кыстырма 
күрылымдар) 
9
семантикалық топка бөліп қарастырьшады:
62


1. Дүрыстықты, анықтықты, шүбәсіздікті, сенімділікті
мақүлдауды, қопггауды, растауды, келісуді білдіретін шегендеуіштер: 
зрине, әлбетте, сөз жоц, да уа жоц, рас, шын, дұрысында,
шынында, р а сы н да , р а сы н д а да, шынында да, из, бэсе,
шындыгында, ацицатында, дурыс;
2. Күмәндықты, сенім сіздікті, белгісіздікті, болжауды, 
жорамалдауды білдіретін шегендеуіштер: 
мүмкін, кім білсін, кім біледі,
шамасы, шамалауымша, болжауымша, сірэ, цүдай біледі, менің
ойымгиа, цайдам, неге екенін цайдам, тегі, элде, дәуде болса, бэлкім,
бэлки, білем: айтты біпем, байцаймын, сопай гой деймін,
байцауымша;
3. Оқиғаға, фактілерге мәтін түзушінің эмоционалдық қатынасын 
бідціретін шегендеуіштер:
а) 
өкінішті, күйзелісті, опык жеуді білдіретіндері: 
эттең, амал
не, амал нешік, өкінішке орай, өкінішке царай, амал қаніиа, не
керек, әттеген, қап, өкінішті болганы-ай;
э) тавдануды, таңыркағанды, армандауды, куанышты, іыүкіршілік 
етуді білдіретін шегендеуіштер: 
ойпыр-ай, ең қызыгы, бақытымызга
қарай, бір гажабы, шүкір, ңұдайга шүкір, құдайга тәуба, бетім,
бетім-ай, бэрекелді, мәссаган;
4. Хабардың бірізділігін, оның мэнділік дэрежесін білдіретін 
шегендеуіштер: 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   40   41   42   43   44   45   46   47   ...   133




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет