Өтемісова гүлмира Жеткергенқызы КӨнерген аталымдар


ханзаданың (Нұртуған).  Зайып



Pdf көрінісі
бет233/393
Дата14.10.2023
өлшемі2,71 Mb.
#114284
1   ...   229   230   231   232   233   234   235   236   ...   393
Байланысты:
жыр әдеби тил

ханзаданың
(Нұртуған). 
Зайып 
− әйел, жамағат, жұбай
. К. К. Юдахин 
зайып
араб сөзі 
жамағат, жұбай 
деп көрсетеді 
(Юдахин К. КирРС., М., 1940, 553).
Көп қойға 
бағып жүрген қасқыр шауып, Тоқсанның сол бір күн боранында. Жолдасы 
қасындағы жүкті 
зайып, 
Толғатып сол уақытта қалған бұл да 
(Нұртуған). 
Сіз 
сүйекті батырдың, Болып тұрсыз 
зайыбы
. Біз білеміз сыртыңнан, Сұрастырып 
жайыңды 
(Нұртуған).
Зайып 
тәжік тілінде де (көптеген басқа түркі тілдерінде 
де), ауыз екі тілде де әйел деген мағынаны білдіреді 
(Тадж.РС., М., 1955, 147).
Зайыр 
− 1) ашық, жарқын, анық, ақиқат, көрнекті, көзге түсетін, 
белгілі, күмәнсіз; 2) сыртқы, сырт түр, келбет. 
Араб тілінде 
заһирун 
– 
жарқын, анық, айқын, тамаша, көркем 
деген сөз 
(АРС., М., 1958, 421).
Сен хан 
қызы ханымға, Зайыптың келді қайымы. Әрі батыр, әрі бек Көрсеткен жауға 
зайырды.
Теңіңді тапқан бір жансың, Аяма жеңге жаныңды 
(Нұртуған).
Мен 
демогогиядан аулақпын,− дейді Жомарт,− Мүмкіндік 
зайыр 
көрініп тұр 
(Ғ. 
Мұстафин).
Тартты бекем айылын, Жасынан көрген қайынын. Білмесеңіз 
Тарғынның Білдіретін зайырын 
(«Ер Тарғын»).
Залал (зарар) 

 
1) зақым келу, мертігу, зиян келу, бүліну; 2) зиян, 
шығын.
Араб тілінде 
зарарун
 
– 
зақым келу, зиян, шығын
дегенді білдіреді 
(АРС., М., 1958, 578).
«Себеппен дәудің шамасын сұрап көрейін, бұлардың 
айтқанынан 
залал 
көрмеспін» деді де, атын жылқыға қоя беріп, жылқышының 
қасында үш-төрт күн жатты 
(Нұртуған).
«Қылған ісім пайда» деп Айла жасап 
мен жүрдім. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   229   230   231   232   233   234   235   236   ...   393




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет