Индонезия, Үндіқытай халықтарының арасында кең етек алған.
өте көп кездеседі.
300
əрекеті бұзылады. Тиамин ацетилхолинді ыдырататын холинэ-
страза ферментінің əсерін бөгейді.
Тиаминді өсімдіктер синтездей алады, ал жануарлар мен адам-
дарда ондай қабілет жоқ. Сондықтан жылқы, шошқа, қоян азық
құрамында бұл дəрмендəріні қабылдап отыруы керек. Күйіс малы
тиаминге мұқтаж болмайды, себебі мес қарын микроорганизмдері
оларды жеткілікті мөлшерде синтездейді. Жылқы мен шошқаның
тиаминге тəуліктік сұранысы массасының əрбір 100 кг шаққанда
тиісінше, 3-5 жəне 2-4 мг.
В
2
дəрмендəрісі (рибофлавин) кейбір сары түсті ферменттер-
дің құрамына кіретін флавин тектес заттарға жатады. Ол өсімдік
құрамында, жануарлар мен микроорганизмдер денесінде кең
тараған. Рибофлавин балғын азықтар мен капуста құрамында,
ашытқыларда, бауырда, жұмыртқада, бүйректе, сүтте көп бола-
ды. Ол зат алмасу процесінде маңызды рөл атқарады, түрлі фер-
менттер, əсіресе, тыныс ферменттерін синтездеу үшін қажет.
Организмде рибофлавин жетіспесе көмірсулар алмасуы бұ-
зылып, бауырда гликогеннің түзілуі баяулайды, сүт жəне пи-
ро
жүзім қышқылдарының тотығуы нашарлайды. Бұл дəр
мен-
дəрі белоктың алмасу процесін дұрыс жүргізу үшін де қажет.
Ол жетіспесе, белок пен амин қышқылдарының пайдаланылу
деңгейі төмендейді, көптеген амин қышқылдары еш өзгеріссіз
несеп арқылы бөлінеді. Рибофлавин көру органдарының, жы-
ныс бездерінің, жүйке жүйесінің қалыпты қызметі жəне ұрықтың
құрсақта дұрыс дамуы үшін қажет. Ол гемоглобинді синтездеу
процесін реттеуге де қатысады. Рибофлавиннің жетіспеуінен
организм гипохромдық анемияға, жүйке жүйесінің ауруларына
шалдығады, əсіресе, оның нəрлендіру қызметі бұзылады.
Рибофлавин тапшылығына шошқа мен құстар сезімтал. Ол
жетіспеген жағдайда балапандардың
өсуі баяулап (109-сурет), іші өтеді де,
олар сал ауруға шалдығып, өле бастай-
ды, ал сақа құстардың жұмыртқалау
қабілеті төмендейді. Шошқалардың
өсіп-жетілуі, дамуы баяулап, көзі аға-
рады, əлжуаздық байқалады. Күйіс
ма
лында рибофлавинге мұқтаждық
бай қалмайды, тек емі зулі төлдер ғана
оған мұқтаж болады. Ол жетіспесе
бұзаулардың тəбеті төмендеп, іші өтіп,
жүні түсіп, аузынан сілекей сорға
-
лайды.
Организмнің қалыпты тіршілігі
Достарыңызбен бөлісу: