Оқулық Қазақ тіліне аударған А. М. Марқабаева Жауапты редакторы проф. Т.Қ. Рахыпбеков 2015



Pdf көрінісі
бет57/177
Дата26.04.2023
өлшемі1,31 Mb.
#87199
түріОқулық
1   ...   53   54   55   56   57   58   59   60   ...   177
Байланысты:
Медицина әлеуметтануы. Решетникова

Емдеу-алдын алу мекемелерi. Денсаулы сатау мекемелеріні негізгі 
медициналы к мек к рсететін мекемелеріне амбулаторлы-емханалы 
мекемелер мен стационарлар жатады.
Ал ашы медициналы-санитарлы к мек (АМСК) к рсету ж-
йесіні ж"мысы тек ана емдік емес, сонымен атар, алдын алу жне 
де барлы дегейде медициналы "йымдарды да ж"мысын амтама-
сыз етеді. Осындай мекемелерге: амбулаторлы поликлиникалар, йел-
дер кеесі, санитарлы-эпидемиологиялы станциялар, жедел жне 
ш" ыл жрдем беру мекемелері жатады.
Е жиі кездесетіні — амбулаторлы ауруханалар, онда учаскелік 
жне білікті дрігерлер мен ал ашы медициналы-санитарлы к мек 
к рсетіледі, отбасылы, сонымен атар, орта білімді фельдшерлік жне 
фельдшерлік-акушерлік б лімдерде ызмет к рсететін дрігерлерде ж"-
мыс жасайды. Амбулаторлы ауруханаларды арасында ы е негізгісі-
не ауруханалар мен амбулаториялар жатады, олар ауруды алдын алу 
мекемелеріні 75%-ы "райды, ал 85%- а жуы ы дрігерлік абылдау а 
келеді.
Амбулаторлы поликлиникалы# к'мек — "рамына жергілікті ала-
лы поликлиникалар, диспансерлер, жеке мамандан ан аурухана-
лар (стоматологиялы, физиотерапиялы жне т.б.), йелдер кеесі, 
фельдшерлік-акушерлік пункттер кіретін ауруханаларда к рсететін ме-
дициналы к мек, барлы ына олжетімді жне жетекші орынды алады. 
Шамамен ала т"р ындары жылына 9–10 рет дрігерді абылдауына 
барады. Емделушілерді 80%-ы медициналы к мекті ауруханалардан 
алады.
Аурухана — б"л аурулар а медициналы к мек к рсететін жо ары 
мамандандырыл ан мекеме, рі йден емделушілерге емдіу-алдын алу, 
сонымен оса, ауруды алдын алу мен созылмалы трге тпеуін ада а-
лайтын шаралар ткізеді. ала т"р ындарына медициналы к мек к р-
сететін негізгі амбулаторлы-емханалы мекеме — алалы емханалар. 
Егер аурухана белгілі бір "рылыс "йымдарына немесе танымал ксі-
порындарына ана к мек к рсетсе, онда ол медициналы-санитарлы 
б лімше деп аталады.
алалы аруханаларда (алада, ала маында ы аудандарда) негізі-
нен сол территорияда ызмет жасап, т"р ылыты т"р ындарына ана 


2.4. Медицина леуметтік институт ретінде 
121
амбулаторлы-емханаалы к мек олын "сынады. Медицина ызмет-
керлері сол аланы участоктар а б ліп, рбір участокке жеке дрігер 
мен медбике та айындалады. Ауматарда терапевт, педиатор, акушер-
гинеколог, фтизиатор жне баса да мамандар ж"мыс істейді. азіргі 
кезде рбір осындай участок бойынша емделушілер саны — 1700 адам.
Амбулатория — ауруханадан зіні мамандандырылуымен жне 
ызметіні к лемдігімен ерекшелінеді. Амбулаторияда негізгі: терапия, 
хирургия, акушерлік жне гинекология, педиатрия сияты маманды-
тар бойынша абылдаулар болады.
Амбулаторлы-клиникалы к мек к рсетуді е к п тара ан трі 
болып аума ережесі бойынша "рыл ан терапиялы к мек к рсету 
саналады. Медициналы к мек к рсету жйесіндегі е маызды буы-
ны — терапиялы аума, ал жергiлiктi ауматы терапевт — аумата ы 
е маызды т"л а болып табылады. Басалар а ара анда, жергiлiктi 
ауматы дрігерлер з аума ыны т"р ындарыны денсаулы ына 
жауапты болады. Жергiлiктi ауматы дрігерді ж"мысында медици-
налы та, "йымдастырушылы та ызметтері атар жреді (алдын алу 
шаралар "йымдастыру, диагностика, емдеу, диспансерлеу, санитарлы 
білім берулер жне т.б.).
Емдіу-алдын алу емханаларды е маызды трі — йден емделуші-
лерге дрігерлік к мек к рсету, тулік бойы (са ат 9-дан 19- а дейін 
жергiлiктi ауматы дрігер, ал ал ан жне ш" ыл жа дайларда жедел 
жне ш" ыл к мек к рсететін дрігерлер к мегі).
Стационарлы# к'мек — стационарда жне ауруханаларда к рсеті-
леді. Т"р ындар а медицина ылымыны жне технологиясыны со-
ы жетістіктері бойынша білікті ызмет к рсететін емдіу-алдын алу 
мекеме ол — #алалы# аурухана.
Аурухананы к пба ытты немесе жалпы стационарлы мекемелері 
де бар, сйкесінше онда р трлі б лімшелерде маманды ы бойынша 
дрігерлер ызмет істейді. Кардиоревматологиялы, инфекциялы, 
гастроэнтерологиялы, пульмонологиялы, дерматоневрологиялы 
сияты арнайы мамандандырыл ан стационарлар негізінен ірі ала-
ларда орналасады.
Жалпы жне арнайы стационарлар медициналы жо ар ы оу орын-
дарыны жне ылыми-зерттеу институттарыны клиникалы базасы 
болып табылады, денсаулы сатау жйесіні негізгі принципі — ылым 
мен тжірибені арасында ы ажырамас байланысты алыптастырады.
Елімізде ылыми, "йымдастырушы-дістемелік жне емдік-диаг-
ностикалы сияты маызды мамандандырыл ан орталытар бар 
(онкология, хирургия, кардиология, пульмунология, ана мен бала 


122 
II Блім. Медицина леуметтануы
денсаулы ын ор ау жне т.б.). Олар р трлі аурулар а жаа рі тиімді 
алдын алу, диагностикалы, емдік діс-тсілдер іздейді, рационалды 
мамандан ан медициналы к мек к рсету "йымдарын алыптастыра-
ды, жо ары квалификациялы кадрлар мен мамандарды оытып шы-
арады.
Федералды# жне ведомстволы# мекемелер. Ресейді денсаулы са-
тау жйесінде медициналы мекемелер федералды жне ведомстволы 
деп жіктеледі. Б"л мекемелерді млкі федералды меншікте болса да, 
здері кімдік жа ынан федералды мекемеге ба ынады. Оларды ыз-
метін федералды бюджет аржыландырады.
Федералды денсаулы сатау мекемелерін екі топа б луге болады:
денсаулы сатау мекемесі, РФ денсаулы сатау министрлігіне 

ба ынатын кімдіктер, Ресей медицина ылымыны академиясы 
(РМ?А); оларды РФ жне РМ?А аржыландырады;
РФ жне РМ?А-мен атар, зге мекемеге арасты денсаулы 

сатау мекемелері, федеральды министрліктер мен "йымдар. Б"л 
мекемелер белгілі бір "йымдарды ж"мысшылары мен оларды 
отбасыларына ана медициналы к мек к рсетеді.
Жеке денсаулы сатау мекемесі бар ірі федеральды кімдіктер-
ге: Президентті іс басармасы; Ресей ылымдарыны академия-
сы (Р?А) (сонымен оса УДР?А Медициналы орталы ы, Р?А-ны 
Сібір, Орал, жне иыр-шы ыс б лімдері); ор аныс министрлігі 
жне т.б.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   53   54   55   56   57   58   59   60   ...   177




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет