Оқулық Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі бекіткен Алматы, 2011



Pdf көрінісі
бет62/76
Дата15.11.2023
өлшемі2,02 Mb.
#122505
түріОқулық
1   ...   58   59   60   61   62   63   64   65   ...   76
9.1-кесте
Тегі, аты 
Телефон 
Мекенжай 
Аманов С. 
31-05-85 
Абай к., 45-60 
Сарсенов Қ. 
65-78-41 
Ауэзов к., 71-23 
... 
... 
... 
Тастенов А. 
45-17-80 
Желтоқсан к., 12-84
Енді жаңа жазуды енгізейік «Аманов С. / 31-05-86 / Абай к., 45-60». 
Егер енгізуде қателік (мысалы, телефон 31-05-85) шықса ДҚБЖ (СУБД) 
қабыл алынбайды – себебі бастапқы кілт бұзылған. Ал егер он әртүрлі 
тектерді терген кезде қателісіп отырсақ (мысалы, бәрін бір телефонға 
жазайық «31-05-85»), онда ешқандай хабар алмаймыз, бір пәтерде 11 адам 
тұрмайды ғой! Білімдер қорына жаңа мәлімет қосқанда, «қосылған» деп 
аталатың процедура белсенділі болу керек, ол жүйедегі бар болған 
ақпаратпен салыстырып, енгізілген ақпараттың дұрыстығын тексереді.
«Берілген тереңдік» дегенді толығырақ қарастырайық. Себебі, ӛзінің 
табиғаты бойынша білімдердің рекурсивтігі («ішке салуы») бар болады. 
Білімдер қорында болғанда, білім элементтері таң ғаларлық және адамға 
түсініксіз мағыналық тізбектер жасайды. Қандайда қосылған жаңа элемент 


102 
олардың арасында «кӛпір» сияқты бола алады, сол себептен одан үлкен жаңа 
тізбектердің пайда болуына әкеледі. Осындай тізбектін шетінде заттық сала 
туралы кейбір жаңа қорытынды болады. Бұл жаңа қорытынды бұрынғы 
қорытындымен қайшы болып шығу мүмкін. Осындай қайшылықтар 
интеллектуалды жүйенің негізгі жұмыс тәртібі, себебі олардың пайда болуы 
фактілер мен ережелерді тексеруге және дәлдеуге мәжбүр етеді. Және де 
жүйеге енгізген жаңа білімнің (кӛпірдің) дұрыстығын және дәлдігін 
бағалауға келтіреді.
Мысал
1. Жүйеде жазулар бар болсын: 
«Қайрат Майраның әкесі»; 
«Майра Болаттың шешесі». 
Сіз «Болат Тӛкеннің немересі» жазуды енгізуге тырысасыз. Жүйе 2 
тереңдікте қайшылықты табады, ӛйткені бар болған мәлімет бойынша «Болат 
Қайраттың немересі»! Жүйе дәлдеуді қажет етеді: «бұл сол Болат па». Егер 
олар әртүрлі болса, онда жүйе білімдер қорын ӛзгертеді:
«Қайрат Майраның әкесі»; 
«Майра Болат Амановтың шешесі»; 
«Болат Қасенов Тӛкеннің немересі». 
Немесе қателікті түзетеді: 
«Қайрат Майраның әкесі»; 
«Майра Болаттың шешесі»; 
«Болат Қайраттың немересі». 
2-мысал
. Сызбада кӛрсетілген (
9.3-сурет
) техникалық объект бар. 
Қатты бітеуде гайкасы бар штанга орнатылған. Сіз «Апаттан кейін «А» 
бетінде цилиндрлық пішіні бар бірнеше фрагменттер табылған, мүмкін – 
үзілген гайкалар» деген жазуды енгізуге тырысасыз. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   58   59   60   61   62   63   64   65   ...   76




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет