Оқулық Қазақстан Республикасы Білім жəне ғылым министрлігі бекіткен Алматы, 2011 2
жүктеу/скачать 1,47 Mb. Pdf көрінісі
|
2-дәріс
| Белл жəне Лападула моделі.
Белл жəне Лападула (БЛМ) моделі атауын алған модель əлі күнге дейін компьютерлік қауіпсіздік саласындағы зерттеулер мен əзірлемелерге аса зор əсерін тигізуде. Бастапқы БЛМ би- блиографияларына сүйенетін əртүрлі құжаттардың аса көп саны осы айтқандарымызды растайды.Аталған модель мандаттық қатынауды (МАС) құру негізіне жатады. БЛМ идеалары əртүрлі қауіпсіздік саясатын құру кезінде пайдаланылуы мүмкін. Белл мен Лападула қағаз құжаттармен жұмыс істеу кезінде қабылданған қауіпсіздік моделін, компьютерлік жүйелер əле міне ауыстырды. Белл мен Лападула жасаған негізгі бақылау мынау болып саналады: тəжірибеде бүкіл субъектілер мен объек тілер төменгі деңгейлерден (сыныпталмаған) жоғары (мүлде құпия) деңгейлерге дейін варияциаланатын қауіпсіздік деңгей лері мен ассоцияланады. Мұнан өзге, олар өкілетті емес субъекті лерге ақ параттардың сыртқа шығып кетуін болдырмас үшін, осы қа- уіпсіздік деңгейлері төмен субъектілерге ақпаратты объекті- лерден жоғары қауіпсіздік деңгейлерімен оқуға мүмкіндік беріл- мейтінін анықтады. Бұл БЛМ-нің бірінші ережесіне əкеледі. Қарапайым қауіпсіздік қасиеті, сондай-ақ негізінен «жоғарыға қарай оқу жоқ» (NRU) екені, қауіпсіздік деңгейі Х субъекті, егер x s х 0 – дан басымдық танытса ғана қауіпсіздік деңгейі х 0 объектіден ақпарат оқылатынын айтады. Бұл, егер БЛМ модельдерінің ережелерін қанағаттандыра- тын жүйеде, қатынау деңгейі құпия субъекті аса құпия ретінде сыныпталған объектіден ақпаратты оқуға тырысса, онда мұндай қатынауға рұқсат етілмейтіндігін білдіреді. Белл мен Лападула өз модельдерін жасау кезінде қосымша бақылаулар жүргізді: тəжірибеде субъектілерге, қауіпсіздік дең- гейі аса төмен объектілерге ақпаратты орналастыруға немесе оны жазуға рұқсат етілмейді. Мысалы, аса құпия құжат сынып- талмаған қоқыс жəшігіне орналастырғанда, ақпараттың сыртқа шығып кетуі болуы мүмкін. |