79
• барынша
қарапайым, құрылымдық шешімдер жəне техно-
логиялық амалдар бірыңғайлы жəне стандартты.
Қорғалған есептеу жүйелерін құру проблемасы олардың син-
тезімен байланысты жəне қауіпсіздік қатерлерінен қорғау оған
қойылатын талаптардың бірі болып саналады.
Осылай, қорғалған жүйелердің синтезі мен оны талдаудың
негізгі теориялық принциптерін талқылауды бастау үшін, біздің:
компьютерлік жүйені неден қорғауымыз
керек деген сұрақ тың
мəн-мəнісін ашып алуымыз қажет болады? Бұл үшін қатерлердің
негізгі түрлерін əрі қарай, онымен байланысты қорғалған жүйе-
лердің математикалық модельдері мен негізгі ұғымдарды қарас-
тырамыз, содан кейін, есептеу жүйелерінің синтезі кезінде қолда-
нылатын,
жалпы принциптерді, əдістер мен тұжырым дама ларды
бөліп көрсетеміз.
Зерттеуді бастаған кезде ғылымда болған объективті шын-
дықты зерттеу мен талдау құралдарын қолдану үшін, үлкен неме-
се кіші дəрежеде оған теңдес болатын модельдердің – теориялық
құрылымдардың кейбір ықшамдалған сипаттамасын қолданған
дұрыс болады.
Есептесу жүйелерін
құпиялылық, тұтастық, қолжетімділік
қа терлерінен қорғау кезінде пайдаланылатын, қауіпсіздік саяса-
тының негізіне жататын модельдерді құрастырамыз.
Аталған бөлімде модельдер осы
модельдер негізінде синтез-
делген ақпаратты содан қорғайтын, қатерлердің түріне сəйкес
қарастырылатынын атап өтеміз.
Қатынауды шектеу модельдері кімнің оны білмеуі керек бол-
са, ақпарат соларға белгілі болатындықтан ақпаратты ашу қатерін
жоюға бағытталған қауіпсіздік саясатының синтезі болып пайда-
ланылады. Аталған модельдер:
• құқықтар беру принципі бойынша
құрылған қатынауды шек-
теу модельдері;
• ақпараттар теориясы принциптері негізінде құрылған қаты-
науды шектеу модельдері;
• ықтималдықтар теориясының принциптерін пайдалана тын
қатынауды шектеу модельдері түрінде сыныпталуы мүмкін.
Одан əрі
қарайғы тармақтарда, ілгеріде айтылған принцип-
тер негізінде құрылған, қатынауды шектеу модельдерін қарас-
80
тырамыз.
3-суретте қатынауды шектеу модельдерінің сынып-
тауы берілген.
Құқықтар беру принципі бойынша құрылған қатынауды шек-
теу модельдері қатынауды шектеу саясатын
құрудың осы табиғи
негізі болып саналады.
Достарыңызбен бөлісу: