106 Көрсетілген сипаттамаларды жалғыз қол жетерлік əдіс - ба- ғалаудың бейресми əдісімен алуға болады. Бұл əдістердің мəні
кейбір сипаттамаларды алуға тиісті білім саласының сарапшы-
мамандарын қатыстыру болып табылады.
Бағалаудың бейресми əдістерінің ішінен ең көп тарағаны -
сараптық бағалау əдісі. Сараптық бағалау əдісі сарапшы-маман-
дарды таңдау алгоритмі, əр сарапшыға тəуелсіз бағаларды алу
ережесін орындау жəне алынған нəтижелерді əрі қарай статис-
тикалық өңдеу болып саналады. Сараптық бағалау əдісі ертеден
пайдаланылады, жақсы өңделген. Кейбір жағдайларда жүйе си-
паттамаларын бағалау əдістерінің ең жалғызы ғана болып табы-
лады.
Оңтайлы шешімдерді іздеудің бейресми əдістерін екі топқа
бөлуге болады:
• күрделі есептерді формалды сипаттауға бейресми келтіру
əдістерімен жəне есепті формалды əдістермен шешу;
• оңтайлы шешімді бейресми іздеу.
Есепті шешуді формалды алгоритмдерге келтіруге мүмкіндік
беретін ақпаратты қорғау жүйесін модельдеу үшін:
• анық емес жиындар теориясы;
• қақтығыс теориясы;
• графтар теориясы;
• формалды-эвристикалық əдістер;
• эволюциялық модельдеу сияқты теориялар мен əдістерді
пайдаланған жөн.