Оқулық бб. 02 «Жол машиналары, автокөліктер мен тракторларды пайдалану»
жүктеу/скачать 17,2 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Механикалық трансмиссия элементтерінің ПӘК
ТРАНСМИССИЯЛАРДЫҢ ТҮРЛЕРІКүш трансмиссиясы деп қозғалтқыш энергиясын одан қашықтықты құрылғы-тұтынушысына жіберетін механизм аталады. Энергияны жіберу тəсілінен байланысты, механикалық, гидравликалық, пневматикалық, электрлік жəне аралас күш трансмиссияларын ерекшелейді. Күш трансмиссиялардың классификациялауы, жиі көтергіш-транспорттық, құрылыс жəне жол машиналары мен жабдықтарында пайдаланылатындары 1.3 суретте келтірілген. Механикалық күш трансмиссиялары. Қозғалтқыштан атқарушы механизмдеріне айналым сəті түрінде энергиясын механикалық күш трансмиссиялары жібереді. Олар қарапайым жəне карданды біліктерінен, сонымен бірге тісті, тізбекті, белдікті (немесе арқанды), фрикциялық, жұдырықты жəне тұтқалы-шарнирлі жіберулерінен тұрады. Механикалық трансмиссиялардың негізгі басымдылығы – жоғары ПӘК, өйткені оның түрлендіруімен байланысты энергияны жоғалтуы жоқ. Жалпы ПӘК трансмиссиялары оны шығу элементіне жіберетін, қуаттылығына, трансмиссияның дамытылған шығу элементінің, қуаттылық қатынасымен бағаланады (1.6 кесте). кесте Механикалық трансмиссия элементтерінің ПӘК
ПӘК үшін жалпы жағдайында байланысы əділді: П = NШығ/ Nкір, (1.1) мұнда П - ПӘК; Хшығ – трансмиссияның шығу элементіндегі қуаттылығы; Хкір - трансмиссияның шығу элементіне берілген қуаттылығы. Механикалық трансмиссияның жалпы ПӘК сатылардың санынан байланысты, олардың əрқайсысында айналым сатысы трансмиссияның бір элементінен екіншісіне жіберіледі: m Пжалпы =ПП, (1.2) i=1 мұнда пжалпы - жалпы ПӘК; п - ПӘК i сатылы; m – сатылардың жалпы саны. 5 6 7 сурет. Әрекет ету принципі бойынша күш трансмиссияларының жіктеуі ПЕРЕВОД: Силовые трансмиссии подъемно-транспортных, строительных и дорожных машин – Көтергіш-транспорттық, құрылыс жəне жол машиналарының күш трансмиссиялары Пневматические – пневматикалық Электрические – электрлік Комбинированные – аралас Механические – механикалық Гидравлические – гидравликалық Карданные – кардандық Зубчатые – тісті Цепные – тізбекті Ременные – белдікті Фрикционные – үйкеліс Шарнирно-рычажные – шарнирлік-тұтқалы Гидрообъемные – гидрокөлемді Гидродинамические – гидродинамикалық Гидромеханические – гидромеханикалық Бұрамдықты немесе бұрама тісті берілістің ПӘК мағынасы тісті жұбының материалы мен тіс пішінінің бұрышынан байланысты: tg а tg(a + p)’ (1.3) мұнда а – тіс пішінінің бұрышы; р – тісті бекітуіндегі үйкеліс бұрышы (жақсы майлау жəне сырғануының шағын жылдамдығы кезінде (1 м/с дейін) шойын-болатты жұбы үшін бұрышы 5...6° тең, қола- болат жұбы үшін - 3 ...4°тең). Механикалық трансмиссияларының жетіспеушіліктеріне олардың үлкен жиынтықты салмағы жатқызылады (берілген қуаттылығының бірлігіне) жəне үлкен қашықтықтарына айналым сəттерін жіберуі кезіндегі өсетін габариттері мен оның бағытының өзгерісі. Осы себептер бойынша таза механикалық трансмиссиялары қазіргі өзіндік жүріс көтергіш-траснпорттық, құрылыс жəне жол машиналарында тұрақты пайдаланылмайды. Осымен бірге құрастыру жəне салмағының мəселелері тұрлаусыз мағынасында болатын, құрылыс материалдарын дайындау, қайта өңдіру жəне өндіруі үшін жабдықтары, негізінде, атқарушы механизміне қозғалтқышынан жолында қуаттылығының минималды жоғалтуларын қамтамасыз ететін механикалық трансмиссияларымен жабдықталады. ПӘК қатар беріліс саны механикалық трансмиссияның негізгі сипаттамаларының бірі болып табылады. Ол берілген қуаттылығына мағынасыз əсер етеді, бірақ берілген айнымалы сəтін жоғарлата немесе төмендете алады, жəне сол ретте трансмиссияның берілген элементтерінің бұрыштық жылдамдықтарын жоғарлата немесе төмендете алады: i = = юкір /юШЫҒ, (1.4) мұнда i – беріліс саны; Мшығ –5механик6алық тра7нсмиссияның ақырғы элементіндегі айнымалы сəті; Мкір – механикалық трансмиссияның кірісіне берілетін айнымалы сəті; юкір, юшығ – сəйкесінше кіріс жəне шығыс элементтерінің бұрыштық жылдамдықтары. Көпсатылы механикалық трансмиссиясы үшін əділді қатынасы: m ^жалпы = ^п , (1.5) п=1 мұнда г'жалпы – механикалық трансмиссияның жалпы беріліс саны, in - n сатының беріліс саны; m – трансмиссия сатыларының саны. жүктеу/скачать 17,2 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||