Оқулық бб. 02 «Жол машиналары, автокөліктер мен тракторларды пайдалану»
НЕГІЗГІ ҚҰРЫЛМАЛЫҚСЫЗБАЛАРМЕН ҚҰРАСТЫРУ ПРИНЦИПТЕРІ
жүктеу/скачать 17,2 Mb.
|
НЕГІЗГІ ҚҰРЫЛМАЛЫҚСЫЗБАЛАРМЕН ҚҰРАСТЫРУ ПРИНЦИПТЕРІКөтергіш-транспорттық, құрылыс жəне жол машиналары, олардың құрылымдық сызбалары мен тұтастырушы принциптері, түрлері мен типтік өлшемдері, қолдану саласының əртүрлілігіне қарамастан əркелкілік емес. Олардың əрқайсысы машинаның тағайындалуымен өз араларында айтылған қызметтіқ өзара əрекеттері мен құрылымдық қосылу тəсілдері, агрегаттары мен титіп түйінділерінің шекті санының жинағы болып табылады жəне, өз кезегінде, оның сипатамаларын анықтайды. Оларға келесі жатады: жақтау, күш орнату, жүріс жабдықтары (өздік беріс, жартылай тіркелгіш, тіркелгіш машиналары), жүріс трансмиссия (өздік беріс машиналары үшін), жұмыс жабдықтары, оның күш тəсілі, жұмыс үрдістерімен жəне машиналардың қозғалыстарымен басқару жүйелері, операторлық кабиналары, корпустық жəне қаптама заттары. Жақтау. Жақтау басқа агрегаттардың өзара орналасуының тұрақтылығын қамтамасыз етеді, осыған орай машина пайдалану шарттары диапазонында кең жұмыс қабілеттілігін сақтайды. Жақтаудың кеңістікті конфигурациясы қабылдағыш машиналарының жүктеулерінің бағыттары мен биіктігінен байланысты, бұл, өз кезегінде, оның тағайындауымен, түрімен жəне түрінің өлшемдерімен анықталады. Жиі жақтаудың рөлін машиналардың корпустық заттарын күшеюі орындайды, мысалға, өзі жүретін скрепердің шөміші. Негізгі жақтауымен қатар машиналардың кейбір түрлерінде жұмыс органдарын бекіту үшін қосымша жақтаулары пайдаланылады. Мысал ретінде бұру қайырмасымен бульдозердің əмбебап жақтауы, автогрейдердің тартым жақтауын атауға болады. Күш орнату. Машинаның жұмысы үшін қажетті, механикалық энергияның көзі ретінде күш орнатуы қызмет етеді. Қазіргі көтергіш- транспорттық, құрылыс жəне жол машиналары не ішкі жану қозғалтқыштарымен (көптеген бөлігінде, отындық), не стационарлық электр жүйелері немесе аккумуляторларынан автономдық қоректенуімен электр қозғалтқыштарымен жабдықталады. Ішкі жану қозғалтқышының негізгі басымдылығы ұзақ уақыт аралығында машинаның толық автономдылығы болып табылады. Осындай күш орнатуының принциптік жетіспеушіліктерінің санына салыстырмалы үлкен емес ПӘК (20... 35 %), шу, тербеліс, пайдаланылған заттың улағыштығы, қоршаған ортаның жылу ластануы жатады. Кейбір теріс факторларының əрекеттері мағыналы жағдайында оның пайдалануына шығындарының жоғарлануы, қозғалтқыштың қымбаттауы мен күрделенуіне əкелетін іске асуы, құрылымдық іс-шараларын бағыттауы есебінен (жану үрдісімен электрондық басқаруы, дыбыс- жəне тербеліс, пайдаланған заттың каталикалық тазартылуы жəне т.б.) əлсізденуі бола алады. Ішкі жануының автотракторлық жəне транспорттық отындық қозғалтқыштарының жиынтықты қуаттылығы (өлшем бірлігіне) 0,75 бастап 1,0 кВт/кг дейін құрайды. Электроқозғалтқыштарының басымдылықтарына жоғары ПӘК (98% дейін), қоршаған ауаның температурасынан тəуелсіз жұмысқа тұрақты дайындығы, жоғары сенімділігі, басқа агрегаттарымен қосылу қарапайымдылығы, сонымен бірге жеңіл қосылуы, басқаруы, реверсирленуі мен тоқтатылуы жатады. Электроқозғалтқыштарының жиынтықты қуаттылығы (өлшем бірлігіне) ішкі жану қозғалтқыштарына қарағанда төмен жəне 0,027... 0,095 кВт/кг арасында тербеліседі. жүктеу/скачать 17,2 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|