ДНҚ-ның тығыз оралуы (хроматидалы және хромосомалық деңгей) хромомерлердің одан әрі тығыздалуының арқасында жүзеге асады және бөлінетін жасушаларда байқалады - оларда хромосомалар тығыздығы соншалық, олар жеке түзіліс ретінде жарық микроскопында көрінеді. Бөлінбейтін жасушада хромосомалар деспирализацияланған (деконденсацияланған), олардың арасындағы шекаралар көрінбейді және олардың диффузиялық материалы хроматин деп аталады.
Өсімдік жасушасындағы электронды микрофотографиясында гетерохроматиннің қара және тығыз аймақтары және эухроматиннің ашық, борпылдақ аймақтары көрсетілген. Эухроматин транскрипциялық белсенді, гетерохроматин негізінен ДНҚ-ның үнсіз аймақтары, ал теломералар мен центромерлер гендерден тұратын хромосомалардың құрылымдық элементтері. Центромералы және теломералы аймақтар облигаттық (міндетті) гетерохроматин деп аталады. Факультативті гетерохроматин белгілі бір жасуша түріндегі ДНҚ-ның белгілі бір аймағында түзілуі немесе түзілмеуі мүмкін.
Хромосомалардың құрылымдық ұйымдасуының деңгейлері
Хроматиннің құрамында ДНҚ, РНҚ, ақуыздар, бейорганикалық иондар кіреді.
Жасуша бөлінген кезде ДНҚ спирализацияланады және хроматин хромосомаларға айналады.
Хроматин құрылымы
Әрбір хромосомада ДНҚ жіпшесі нуклеосомаларды құрайтын сегіз «сақтаушы ақуыздардан» (гистондардан) тұратын октамер кешеніне екі рет оралған, ал құрылымы «жіп тәрізді бисерге» ұқсайды.
Нуклеосоманың қабығы (өзегі) төрт гистонның әрқайсысының екі молекуласынан тұрады - H2A, H2B, H3, H4.
