Сонымен
топонимнің бірінші компоненті шай//чай огуз
тілдеріндегі «өзен», «өзенше» дегенді білдіріп,
қүруқ//қүрық
сөзі
қүрғақ мағынасын беретін көне форма.
Бүл
атау қазіргі топонимдерде Қуруқчай (Қүрғаксай) бол-
май, неге
Чайқурұқ түрінде жасалған деген сүрақ туады. Бүл
сұракка жауапты проф. Қ. Жұбановтың еңбектерінен табуға
болады. «Қазақ сөйлеміндегі сөз тәртібінің тарихынан»
деген
еңбегінде автор былай дейді:
«Общеизвестно, что в
казахском предложении существует
довольно строгий порядок расположения слов. Незыблимый за
кон размещения членов предложения, общий для всех тюркских
языков может быть сформулирован в следующем виде: опреде
ление предшествует определяемому, дополнение - дополняемо
му, и все члены предложения - сказуемому.
Однако этот порядок расположения слов очевидно не был из
начальным. Ибо в самом современном
казахском языке налицо
значительные перебои, что заставляет задумываться над при
чинами подобного нарушения норм существующего синтаксиса
языка и видеть в них образцы норм,
некогда господствовавших,
но затем вытесненных новыми»101.
Бұдан кейін проф. Қ. Жубанов күн узаққа деген тіркесті
(қазіргі тіл заңы бойынша узақ күнге
болуы керек еді - дейді
автор) талдай келіп, ертеде анықтауыш
сөз анықтайтын сөздің
алдында емес, сонында түрған деген қорытындыға келеді102.
Осы пікірін дәлелдеу үшін автор ономастикалық атауларға
біраз шолу жасайды. Күнсүлу, Айсүлу, Таңсүлу, Күнжарық,
Айжарық, Таңжарық сияқты атаулар қазіргі тілдің заңы бойын
ша Сулу-күн, Сулу-ай, Сүлу-таң,
Жарық-таң болуы керек еді,
бірақ бірінші қатардагыдай сүлу, жарық анықтауыштарының
101
X. Жұбанов.
Исследования по казахскому языку. Алма-Ата, 1966,
Достарыңызбен бөлісу: 
