тарапынан) «безендіріліп» өздеріне сондай керемет істей көрсетілді. Алла (ондай күпірлікте табандаған) кәпір қауымды әсте тура жолға салмайды» .
88
Сондықтан діннің әмірлерін орындауда басқа күнтізбе
қолдануға Құранда тыйым салынған.
Бір айдың кезеңдерге бөлінуі Уақыт түсінігінің қалыптасуы мен өмірлік маңызы бар істерді
өз уақытында дұрыс атқара алу үшін жылдың айларға бөлінуі
жеткіліксіз болмақ. Олай болса, ай да бірнеше кезеңдерге
бөлінуі қажет.
Құран Кәрімде «апта» сөзін білдіретін арабша «усбуғ» сөзі
кездеспейді. Тек қана сенбі мағынасындағы «сәбт» сөзі жеті
рет өтеді. Бұл сөз барлық жерде яһудилерді сипаттайтын
асхабус-сәбт (сенбі күнінің халқы) тіркесімен жазылған.
89
«Сәбт» сөзі араб тіліне ибрани тілінен енгендігі және жеті
күндік уақыт, яғни бір апта мағынасына келетіндігін ғалымдар
атап өткен.
90
Мұсылмандар надандық дәуіріндегі «арубә» сөзінің
баламасы ретінде енгізген және «апта» мағынасында да
қолданылатын «жұма» сөзі Құранда аптада бір рет оқылуы
парыз намазды бұйырған аятта бір рет кездеседі.
91
Осылайша
Құран Кәрімнің тарихта өткен барлық мәдениеттерде орын
алған жеті күндік апта жүйесін де атап өткендігін көре
аламыз. Себебі жұма күні сол кезеңнің тұрақты күнтізбесінде
де жеті күнде бір рет келетін.
Бір күндік уақытты кезеңдерге бөлу Құран Кәрімде уақытқа назарымызды аударғанда ең көп мән
берілгені – күндізгі уақыт. Мұның екі түрлі жолын көре
аламыз:
«Күн» мағынасына келетін «йәум» сөзі ең көп қайталанған.
Бұл сөз әр алуан түрлерінде (жекеше, екілік, көпше,
белгілі, белгісіз) 475 рет кездеседі.
92
Бір күннің өзі түн және күндіз болып екі бөлікке, одан
соң олардың әрбірі бірнеше бөліктерге бөлініп, егжей-
тегжейлі атап өтіледі. Бұл бөлімдер көптеп қайталанып,
бір күннің әртүрлі кезеңдері мен олардың маңызы
тұрғысында түсінік қалыптастырып, назарымызды аударады.
Араб тілінде «ләйл» (түн) сөзі күннің батуынан бастап таң
алдындағы екінші шапақ атқан сәтке дейінгі кезеңді
сипаттайды. Ал басқа уақыттың барлығы «нәһәр» (күндіз) деп
аталады.
