деп бар үмітін оқуға талапты жастарға жүктейді. Абай жастарды оқығанда әкім болу үшін емес, ғалым болып, дүние тану үшін оқу керек екенін еске салады қазақ жастарына "ғалым болмай немене, балалықты қисаңыз" деп білім жолына құмартуға акыл-кеңес берді:
Болмасаңда ұқсап бақ,
Бір ғалымды көрсеңіз.
Ондай болмақ қайда деп,
Айтпа ғылым сүйсеңіз
Дүние де өзі, мал да өзі
Ғылымға көңіл бөлсеңіз, - дей келіп.
Военный қызмет іздеме,
Оқалы киім киюге...
Қызмет қылма оязға,
Жанбай жатып сөнуге, -
деп, шын құмарлық үшін, қара бастың пайдасы үшін емес халыққа қызмет ету оқу ғылым керек екендігін, жастарды соған құмартуға үндеді. Құмарлық сезімі тек ғана адамдарда кездеседі.
Құмарлық адамның қандай да болмасын қызығуымен, іс-әрекетімен байланысты. Құмарлық жағымды және жағымсыз болып бөлінеді. Жағымды құмарлыққа білім алуға, өнерге, ғылымға, спортқа т.б. әуестену жатады. Жағымды құмарлықпен қатар жағымсыз құмарлық та кездеседі. Мысалы, нашақорлық, ішімдікке салыну, азарттық ойындарға, жеке бастың баюына құмарлық және т.б.
Құмарлық адамның қандай да болмасын қызығуымен, іс-әрекетімен байланысты. Құмарлық жағымды және жағымсыз болып бөлінеді. Жағымды құмарлыққа білім алуға, өнерге, ғылымға, спортқа т.б. әуестену жатады. Жағымды құмарлықпен қатар жағымсыз құмарлық та кездеседі. Мысалы, нашақорлық, ішімдікке салыну, азарттық ойындарға, жеке бастың баюына құмарлық және т.б.
Стресс
Стресстік жағдайлар. "Стресс" - ағылшын сөзі, қазақшалағанда - күйзеліс мағынасында қолданылады. Стресс - кез-келген күшті әсерден адамда пайда болатын психологиялық күй. Стресс ұғымын канадалық физиолог Г. Селье 1936 жылы енгізді. Эмоциялық стресстік жағдайлар қиын ахуалдарда пайда болады және орасан зор ішкі күйзелістің нәтижесінде аңғарылады. Бұл көңіл-күйлер қауіп төнген жағдайда, үлкен шамадан тыс дене және ақыл-ой жүктемелері, тез және жауапты шешім қабылдау қажет болған жағдайда т.б. пайда болады.