Фотосинтездің электронтасмалдаушы тізбегі. Циклдік және циклсіз лектрондардың айналымы

Электронын басқа акцепторға берген Р+700 пигменті бос катион - радикалға (Р+700) айналады. Ол бүрынғы қалпына келіп, циклсіз тасымалдану жалғасуы үшін қажетті электрондарды (энергия) потенциалы жоғарылау (Е’0=+0,37В) пластоцианиннен алады. Пластоцианин — молекулалық массасы 21000 шамадағы белок. Оның хлоропластағы концентрациясы хлорофилдердің жалпы мөлшерінің 0,2&- дей шамада болады. Электронын Р+7 пигментке беріп, тотыққан пластоцианинді / цитохром (Е’0=+0,ЗроВ) тотықсыздандырады. Тотыққан / цитохром, екі электронды, потенциалы Е’0=+0,1В, тотығу-тотықсыздану жүйе — пластохинон/пластохинол (суретте ПХ-ПХН^) арқылы тотықсызданады. Бүл жүйеден екі электронмен қатар екі протон да бөлінеді. Олар АТФ синтезіне қажет. Хлоропластардағы пластохинон мөлшері басқа тотығу-тотықсыздану жүйелерінің мөлшерінен анағүрлым көбірек, концентрациясы хлорофилдің жалпы концентрациясының 5—10 %-не жетеді. Сонымен қатар осы тізбектегі тасымалдаушылардың ішінде пластохинон ғана электрон акцепторларының көптеген қорын Пластохинонды тотықсыздандыратын b5j9 цитохром потенциалы (Е’0) жағынан екі түрлі болады. Соның потенциалы төмендеуі арқылы пластохинон тотықсызданады. Кейбір жағдайда Р пигментті тотықсыздандыра алатын, потенциалы жоғарылау түрі (Е’0— + 0,37) циклсіз тізбекке қатыспайды. Төмен потенциалды феррицитохром bw өз кезегінде электронды тотықсызданған 0 _-ден (Q/Q ) Е’0=—0,04В) алады, яғни P’6g0 электрондарының бірінші акцепторы болып табылады Сонымен, аралык, тасымалдану тізбегінде электрондар потенциалы Е’0= + 0,37 В деңгейге дейін төмендейді; бүнда электрондардың екі моліне есептегенде 79 кДж энергия бөлінеді. Бүл энергия, протондардың концентрация айырмашылыгы (градиент) күйінде сақталып, АДФ пен анорганикалық фосфаттан 2 мольАТФ синтезделуге пайдаланылады. Бұл айтылғаннан аралық электрон тасымалдау тізбегінің негізгі нәтижесі АТФ синтезі екендігі байқалады. Сондықтан II фотожүйенің қызметі электрондарды су потенциалынан (Е’0= + 0,82 В) теріс потенциал деңгейге дейін жоғарылатып, аралық тізбекті іске қосу деп есептеуге болады. Электрондар потенциал айырмашылығына байланысты томен жылжып, аралық тізбектің соңына дейін жетіп, АТФ синтезін қамтамасыз еткеннен соң, олар НАДФ+-ты тотықсыздандыратынДай, теріс потенциалды деңгейге көтерілуі қажет. Дәл осы қызметгі I фотожүйе атқарады.

Фотосинтездік I жүйеге байланысты электрондардың циклсіз және циклді тасымалдануын жүзеге асыратын тотығу-тотықсызла” у жҮиелерін. тилакоид мембранасында орналасу болжамы —Электрондардың осылайша тасымалдануы I циклді деп аталады.

Электрондардың 1-циклды тасымалдануының негізгі нәтижесі АТФ-тың синтезделуі.Бұл циклде Надф тотықсызданбайды