Еркишева жазира сабыровна



Pdf көрінісі
бет22/82
Дата08.12.2023
өлшемі3,14 Mb.
#135092
түріДиссертация
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   82
Байланысты:
1 Диссертация Еркишева Жазира Сабыровна.

Есептің шешуі: 
1-кезең - Есептің мазмұнымен танысу
. Есептің мазмұнына талдаулар 
жасаймыз: «Бағбан базарға нені сатуға әкелді?», «Қызанақты өсіруге, оны 
сақтауға, базарға жеткізуге үшін қанша теңге жұмсады?, «Бағбан базар иесіне не 
үшін ақша төледі?» сұрақтарын талқылап, жауаптарын анықтаймыз. 
2-кезең - Есептің шешімін іздеу. 
Есептің шартына сай құн мен бағаны 
есептеуге қатысты формулаларды жазамыз. Есептің мәтініне сәйкес, келесі 
қадамдар арқылы шығарамыз: 
а) 

қызанақ үшін жұмсалған шығынды анықтау; 
ә) бағбанның табысын анықтау; 
3-кезең - Есепті шешу.
а) 
n
кг қызанаққа жұмсалатын шығынды табу үшін есеп мазмұнына сәйкес 
(80
50
40)
170
n
n
+
+
=
шығынды өрнектеп аламыз. 
ә) Бағбан базарда 
n
кг қызанақты П=Б-Қ формуласын пайдаланып сатты. 
Мұндағы П-пайда, Б-баға, Қ-құн. Есеп шартына сай Қ=170
3000
n
+
, Б=
n a

-ға 
тең деп алып, П-анықтаймыз. Сонда тапқан табысы 
(
)
170
3000
П n a
n
=  −
+
теңдеу арқылы шешеміз. Ал мұндағы белгісіздерге өзіміз қалауымызша мән 
береміз. 
Біз 
600
n
=
,
300
a
=
тг 
деп 
алып, 
пайданы 
табамыз.
(
)
600 300
170 600 3000
75000
П
=



+
=
теңге. Бағбанның табысы 75000 тг.
4-кезең - Есептің шешімін тексеру

Есепті шешкеннен кейін, соңғы кезеңде «құн», «пайда», «баға» 
ұғымдарының ең маңызды аспектілеріне көңіл аудармыз. Ұғыммен сандарды 
байланыстыру арқылы арифметикалық амалдарды орындап, есептің шешімін 
табады. Баға мен құнға қатысты қаржылық-экономикалық мазмұнды есептердің 
шешімін табуды үйретеміз. 
Жауабы:
75000 тг. 
Сонымен қатар, оқулықта «Менің отбасым өміріндегі математика» 
тақырыпшасымен №104 жаттығу, «Математика және денсаулық» саласы 
бойынша №112 жаттығу берілген. Бұл жаттығуларды орындау барысында 
оқушылар мектептен тыс күнделікті өмірлік мәселелерді шешуді үйренеді. 
Мәселен, бағаның өзгеруін талдау процесінде мәтін мен кестелермен жұмыс 
істеу, натурал сандармен амалдарды орындау қабілетін қалыптастыруға болады. 


57 
Оқулықтағы №104 
жаттығу
. Пәтердің тұрмыстық қызметтерін төлеуге 
берілген түбіртектегі кейбір қызметтер түрі 6-кестеде көрсетілген. Олардың 
бағасын анықтап, кестедегі «Баға» және «Мөлшері» бағандарын толтырыңдар.
Кесте 6 - Тапсырма 
Атауы 
Бағасы 
Мөлшері 
Құны 
Электр қуаты 
....... тг/кВт 
....... кВт 
Суық сумен 
жабдықтау 
....... тг/м
3
....... м
3
Бір айда барлығы 
1) Кестедегі мәліметтерді қолданып әр тұрмыстық қызметтің құнын және 
тұрмыстық қызметтердің бір айдағы жалпы құнын есептеңдер. 
2) егер суық сумен жабдықтау 45 тг-ге арзандаса, онда бір айдағы суық 
судың тұрмыстық қызметтердің құны қанша теңгеге төмендейді. 
Шешуі
. 1) Есептің шартына сай оқушыларға интернет көздерінен 
тұрғылықты қаламыздағы электр қуаты мен суық судың бағасы анықталады (7-
кесте).
2) егер суық сумен жабдықтау 45 тг-ге арзандаса, онда суық суға
3
110 45
65
/
,
65 10
650
тг м
тг

=
 =
төлейді. Жалпы бір айдағы суық судың 
тұрмыстық қызметтердің құны 
1100
650
450
тг

=
төмендеді. Бұл есепті жеке 
тапсырма ретінде әр оқушы өз үйінің коммуналдық шығындарын есептеу 
тапсырылса, электр қуаты мен суық суды үнемдеуге бейімделеді.
Кесте 7 - Нәтижесі 
Аталуы 
Бағасы 
Саны 
құны 
Электр қуаты 
28 тг/квт 
140квт 
3920 тг 
Суық сумен 
жабдықтау 
110 тг/м
3
10м
3
1100 тг 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   82




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет