Артикуляциялық аппараттың моторикасын қалыптастыру
Ерте жастағы сал ауруы бар балалардың артикуляциялық гимнастика белсенді және енжар түрінде өтеді.
Енжар гимнастика
Логопедтің орындайтын артикуляциялық оргонның енжар қимылы, осыған дейінгі әрекет етпейтін басқа артикуляциялық бұлшық етке әсерін тигізеді. Бұл жағдай сөйлеу қимыл бұлшық етінің қалыптасуына алып келеді.
Сөйлеуге дейінгі І деңгейдегі баламен ерніне енжар гимнастика жасалады. Мысалыға : ерінді жымиту, жоғары ерінді көтеру, төмен түсіру. Жаттығу күніне 2-3 реттен жасалынады. ІІ деңгедегі баланың жаттығуы күрделене түседі. Сондай-ақ ІІІ деңгейде, ІV деңгейдің жаттығуларында да күрделі болады.
Белсенді гимнастика
Тілдің және ерін қозғалысының дамуы ІІ және ІІІ деңгейдегі балалармен өтеді. Сөйлеуге дейінгі ІV деңгейдегі баламен белсенді гимнастика жасауда ерін және тілдің белсенді қимылына ерекше көңіл аударады. Бала шайнауды және тістеуді үйренеді. « шайнау тәсілін» ең бірінші енжар түрінде өткізеді.баланың аузына нан салып жаймен жоғары-төмен қимылдатып шайнау ырғағымен үйретеді. Жаттығу күніне 3 минуттан жүргізіледі.
Сөйлеуге дейінгі І деңгейдегі баланың дамуы іс-шараларда, «жандану комплексін» қалыптастыру арқылы дауыс компонентінің қосылуына бағытталады. Бұл мақсатта үлкендер баламен сыпайы қатынас құрып ашық түсті ойыншықтар көрсетумен сипатталады. «жандану комплексі» үшін, ең маңызды болып табылатыны, ол-балаға жымию.ІІ деңгейде, ең алдымен баланы үлкендер өзіне қаратып жымиып,содан кейін ойыншыққа көңілін аудартады.
ІІІ және ІVдеңгейдегі балаға сабақ үстінде эмоционалдық ойындар ойнатады. Тек эмоционалдық ойындар ғана баланың гуілдеуі мен былдырлауына жол ашады.
Жұмыс естудің дұрыс қалыптасуын өңдеуден басталады. Есту қабілетін дамытуға балаға уақыт керек, бала эмоционалды кері жағдайда болса онда дамыту жұмысы алға баспайды. Логопед баламен жақын қарым-қатынасқа түсіп баланың тынышталып көңілін бөлу үшін жағымды қатынасқа түседі.
е. недостаточность зрительных, слуховых и кинестетических ощущений.
Сал ауруы бар балаларда көбіне сенсорлық депривация, көрудің жеткіліксіздігі, кинестикалық және естудің жеткіліксіздігімен сипатталады. Көрудің жеткіліксіздігін дамыту үшін коррекциялық жұмыстың бағыты: І деңгейдегі балалармен жұмыстың бағыты, сенсорлық функцияның қалыптасуымен айналысады.
7.Әдебиеттер тізімі
7.Әдебиеттер тізімі
Өмірбекова Қ.Қ, Төлебиева Г.Н,. Дизартрия. Алматы, 2010.
Өмірбекова Қ.Қ, Төлебиева Г.Н,. Дизартрия. Алматы, 2010.
