Эссе: Бопай Қасымқызы



Дата24.11.2022
өлшемі22,75 Kb.
#52472

Эссе:
Бопай Қасымқызы

Ұлы даланың батыр әрі қайсар қыздырының бірі – Бопай Қасымқызы. Бопай- Қасымнан туған алты ұлдың ішіндегі жалғыз қыз және Көкшетауда дүниеге келген. Қасым мен оның бәйбішесі Айкүмістен Кенесары, Саржан, Есенгелді, Көшек, Ағатай атты ұлдар мен Бопай атты қыз туған екен. Бопай жастайынан сұлулығымен, өжеттілігімен көзге түскен. Өзінің əскери ерліктерімен Кенесарының қарындасы Бопайдың да даңқы шықты. Ол көтерілістің алғашқы күндерінен-ақ оның белсенді қатысушысына айналды.


Бопай Әбілқайыр ханның Сәмеке атты ұлына ұзытылады. Кейбір деректер бойынша, Сәмеке сұлтан және оның туыстары Кенесары хан бастаған қозғалысқа қосылудан бас тартады. Бопай ханша болса, ағасына тілекші әрі демеуші болып, өз бауырынан өрбіген алты ұлын алып, 1837 жылы әскерге келіп қосылады. Бопай 600 адамнан тұратын ерекше топты басқарады. Көтерілісшілердің бұл тобы Кенесары әскерлерін жабдықтаумен шұғылданып, елден зекет, көтеріліске қосылмаған сұлтандардан мал-мүлік жинады.Бопай ханшайым қатысқан ірі майдандардың бірі – 1838­ жылы Батыс Сібір ген­ерал-губернатор­лығының Аманқарағай дуанына жасалған шабуыл. Сондай-ақ ол 1847 жылдардағы қырғыз манаптарына шабуыл жасағанда Кенесары ағасымен бірге болады. Кескілескен қан майдан,­ қа­бақ­қа қар, кірпікке мұз тоң­­ған қаһар­лы жорық әйел заты­ның қолы да, жолы да емес. Де­сек те, ұлтымыздың тарихын­да ерлермен бірге ерлік жоры­ғына ат­танған қыздар аз емес еке­нін білеміз. Солардың біре­гейі Бо­пай ханшайымның ерек­ше батыл­дығын, қайтпас қайсар­лығын таны­татын аңыз әңгімелер ел арасына кең тараған. Ел аузындағы әңгімелерге қарағанда, Бопай ханшаның қа­сында көп қыз жасағы болған. Олар­дың ішінде Арғын руынан шыққан Алтыншаш және Табын руынан шыққан Ақбөкен деген қыздар болған екен. 1840 жылы Қасым төре, балалары Көшек, Бопай қолдау іздеп, Хиуаға барар жолда Ташкент бегінің қолына түсіп, Бопай Әзірет бекінісіне қамауға алынады. Көшек Ташкентке жіберіледі. Тұтқында жүріп Бопай Кенесары әскерінің құрамындағы ұлы Нұрқанның Ақтөбе жасағының қолына тұтқынға түскенін естиді. Бопай 1847 жылы қырғыз манаптарына қарсы шабуылда Кенесарымен бірге болған.
Бопай ханша қазіргі Ақтөбе облысында, Ырғыз өзенінің бо­йында дүниеден өткен. Әйтеке би ауданында Бопай ханша атын­дағы ауыл бар. Батыр ана­мыз­дың зираты осы ауылға жақын тө­бешікте орналасқан деседі.Елінің азаттығы жолында ер­лермен қатар майдан алаңына кірген батыр қыз Бопай ханша да қаһар­ман арулар қатарынан орын алатын айтулы тұлғаларымыздың бірі ретінде ұрпақ жадында сақ­талуы тиіс.

Орындаған: Сарыбаева Ақнұр
Тексерген: Думан Кабдигалиев
Топ: ТФП21-011-2к


Достарыңызбен бөлісу:




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет