Эссе «Перспективы развития инклюзивного образования в мире»
Қазiргi таңда барлық әлeмдe жeкe қажеттiлiкті түзету-педагогикалық қoлдаy мeн бейiмдеy баланы емес, балалардың бiлiмдiлiк сұраныстары мен жеке ерекшелiктерiне ортаның, отбасының белсенді қатысуымен білім беру үрдісіне толық қатысуды қарастыратын «барлығы үшін бір мектеп» немесе «инклюзивтi бiлiм беру» туралы айтyда. (Д.Митчелл–профеccор, Жаңа Зеландия, 1997 ж).
Инклюзивті білім беру ең алғаш рет шетелде дамыған. Шетел ғалымдары: Ян Амос Коменский, Сайман Лори, Фрэнсис Бэкон зерттеген. Инклюзивті білім беруді ресейде танытқан және этнопедагогиканың негізін алғаш салған ресейлік ғалымдар К.Д.Ушинский, В.А.Сухомлинский болды.
Негізгі мәселелердің бірі-жалпы мектептердегі мұғалімдер кемтар бала сыныпқа келген кезде, оны қандай оқулықтармен оқытатынын, қандай әдістемелік құралдарды қолданатынын білмейді. Бұл жағдайлардың артынан туындайтын мәселе-кадр жеткіліксіздігі.
«Проблемалық» балаларды жалпы білім беретін мекемелерге біріктіру – әлемнің кез келген елінде арнайы білім беру жүйесінің дамуындағы заңды кезең, оған барлық жоғары дамыған елдер, соның ішінде Ресей де қатысатын процесс. Ерекше балаларды тәрбиелеудегі бұл тәсіл әртүрлі себептермен өмірге әкеледі. Оларды біріктіріп, қоғам мен мемлекеттің экономикалық, мәдени, құқықтық дамуының белгілі бір деңгейіне жеткендердің әлеуметтік тәртібі деп сипаттауға болады.
Бұл кезең қоғамның мүгедектерге деген көзқарасын және жай-күйін қайта қарастырумен, олардың құқықтарының теңдігін танумен ғана емес, сонымен бірге қоғамның мұндай адамдарға барлық адамдармен тең мүмкіндіктер беру міндетін түсінуімен байланысты. басқалары өмірдің әртүрлі салаларында, соның ішінде білім беруде.
Инклюзивті оқытуда мұғалім жаңа технологияларды игеріп, оқушы танымы мен қызығушылығын арттыруда ақпараттық технологияларды қолданудың тиімділігі зор. Инклюзивті оқыту-оқушылардың тең құқығын анықтайды және ұжым іс-әрекетіне қатысуға мүмкіндік береді. Адамдармен қарым-қатынасына қажетті қабілеттілікті дамытуға мүмкіндік береді. Инклюзивті оқыту-барлық балалардың мұқтаждығын ескеретін ерекше қажеттілігі бар балалардың білім алуын қамтамасыз ететін жалпы білім үрдісінің дамуы. Инклюзивті білім беру балалардың оқу үрдісіндегі қажеттіліктерін қанағаттандырып, оқыту мен сабақ берудің жаңа бағытын өңдеуге талпынады. Егер инклюзивті оқытудың оқыту мен сабақ беруге енгізілген өзгерістері тиімді болса, онда ерекше қажеттіліктері бар балалардың жағдйын да өзгереді. Инклюзивті білім беруді ашқан мектептерде оқыған балалар адам құқығы туралы білім алуға мүмкіндік алады.
Инклюзивті білім беру идеясы адамның алуан түрлілігін және олардың арасындағы айырмашылықты түсіну және сол күйінде қабылдау нәтижесінде қалыптасты. Инклюзивті білім беру кез келген адамның физикалық, зияткерлік, діни, мәдени, нәсілдік, ұлттық ерекшеліктеріне қарамастан қоғамға қосылуына қолайлы болатындай етіп өзгерту қажеттігін мәлімдейді.
Жалпы ойымызды түйіндей келе, инклюзивті білім беру идеясы барлық балалар денсаулығына немесе ерекше білім беру қажеттіліктеріне қарамастан, оқушылар арасындағы өзара іс-әрекетті ұйымдастыру және құрдастарымен қарым-қатынаста проблемалары бар оқушыларды қолдау болып табылады. Сондықтан әрбір ұстаздың ізденгіш болуы, жағымды ойлай білуі, қандай істі болсын бар ынтасымен атқаруы және баланы риясыз сүйіспеншілікпен жақсы көріп, шабыттандыра білуі маңызды болмақ.
Достарыңызбен бөлісу: |