Фенотиптік өзгергіштік деп қандай да бір белгінің немесе қасиеттің реакция мөлшері шегінде өзгеруін атайды. Популяция-ның жалпы фенотиптік өзгергіштігін екіге бөліп қарайды: генотиптік немесе тұқым қуалайтын өзгергіштік және паратиптік, яғни сыртқы ортаның әсеріне байланысты болатын өзгергіштік. Эволюциялық әрекетте шешуші рөл атқаратын жағдайдың бірі — генотиптік өзгергіштік.
Генотиптік өзгергіштік. Ағзалар эволюциясы тұқым қуалаушылықтың материалдық негізі болып табылатын хромосомалардың және гендердің өзгеруімен сипатталады. Генотиптік өзгергіштіктің екі формасын ажыратады. Олар: мутациялық және комбинативтік өзгергіштік.