Ф 03-03 Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым Министрлігі М. Әуезов



бет68/114
Дата06.03.2023
өлшемі0,97 Mb.
#72246
1   ...   64   65   66   67   68   69   70   71   ...   114
Билік ресурстары. Бұл терминнің өзі кең мағынада, сонымен бірге тар мағынада да қолданылады. Кең мағынада - биліктің ресурстары - жеке-дара адамның немесе топтың басқаларға ықпал ету үшін пайдаланатын барлық мүмкіндіктері. Tap мағынада - субъектінің мақсаттарына сәйкес биліктің объектісіне ықпалды қамтамасыз етуге пайдаланылатын құралдар. Ресурстар объекті үшін маңызды не құндылықтар (ақша, тұтыну заттары және т.т.), не адамның ішкі дүниесіне, дәлелдеуіне (теледидар, баспасөз және т.с.с.) әсер етуіне қабілетті құралдар, не адамды белгілі бір құндылықтардан айыруға көмектесе алатын (қару, тұтастай алғанда жазалау органдары) қару (құрал-сайман) болып табылады, олардың ең жоғары құндылығы әдетте өмір деп есептеледі.
Билік ресурстарын топтастыру. Билік ресурстарын әртүрлі негіздер бойынша: материалдық (әсер етуінің қаржылық тұтқалары) және материалдық емес (БАҚ көмегімен әсер ету), мәжбүрлеу (әкімшілік жазалау шаралары) мен кәміл көзін жеткізу, "күш қолдану" (әскери аппаратты пайдалана отырып) "күш қолдану" мен саяси (келіссөздер мен ымыраласулар арқылы қол жеткізу) және т.т. әдістеріне негізделген ресурстары деп айыруға болады.
Биліктің ерекше ресурсы адамның өзі — демографиялық ресурстар болып табылады. Адам — материалдық игіліктерді (экономикалық ресурстарды) жасаушы, білімдер мен хабарламаларды (мәдени — ақпарат ресурстарын) және т.т. алушы әрі таратушы. Жеке тұлға тек көптеген өлшемдердің біреуінде ғана биліктің ресурсы болады — ол басқаның еркін іске асыру құралы ретінде пайдаланылады. Тұтастай алғанда, адам — биліктің ресурсы ғана емес, сондай-ақ оның субъектісі мен объектісі де.
Биліктің заңдылығы мен жариялылығы
Жоғарыда аталған терминдердің ортақ мағынасы бар, ол "заң" дегенді білдіреді. Биліктің жариялылығы ұғымы биліктің заң тұрғысындағы нормативтік заңдастырылуы, оның құқықтық нормаларға сәйкес келуі. Биліктің заңдылығы — бұл билікке сенім білдіру және оны дұрыс деп тану (имандылық сипаттамасы). Биліктің заңдылығы адамдар, қоғам үшін оның нақты маңыздылығын, оның беделінің деңгейін көрсетеді. Осының бәрінен мынадай қорытынды шығады: биліктің жария және заңды болуы мүмкін, онда бұл мықты билік болады; билік жария болып, бірақ заңды болмауы мүмкін — онда бұл тұрақсыз билік болғаны. Кез келген билік жария да, заңды да болуға ұмтылады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   64   65   66   67   68   69   70   71   ...   114




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет