Ф а рғо н а давлат у н и в е рс и те т и ҳузуридаги



Pdf көрінісі
бет12/33
Дата16.05.2022
өлшемі1,17 Mb.
#34621
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   33
zone, 

non-stop  service,  non-stop  train;  18)  no-:  no-load,  no-go  ,  no-go  area,  no-fly 

area;  19)  multi-:  multi-millionaire,  multi-profile;  20)  high-:  high-pitched  ,  high- 

power;  21)  sky-:  sky-high prices,  sky-high wages,  sky-rocketing;  22) top-:  top-secret, 

top-ranked,  top-ranking,  top-rank;  23) best-:  best-selling,  best-looker,  best-in-class, 

best-fit-  extrapolation, 

best-case  value;  24)  аП-:  аИ-age  mortality,  all-around 

bending,  all-around  looking  antenna,  all-Russian;  all-to-all;  25)  dead:  dead-beat, 

dead-burn,  dead-end,  dead-ripe;  26)  over-:  overripe,  overactive,  overambitious, 

overcareful,  overripe;  27)  out-:  outswim,  outfight,  outrage;  28) top-:  top-class,  top- 

hole  idea,  top-of-the-line  machine  ва  ҳ.к.;  ўзбек  тилида:  1)  бе-:  бемеҳр,  беҳад, 

берахм,  бекамикўст,  беҳимор,  беармон,  бетиним,  беташвиш;  2)  ба-  батамом, 

бақувват,  баъмани;  3)  ма+с 

толмас,  ўлмас,  чарчамас,  қўрқмас,  енгилмас, 

кайтмас,  битмас-туганмас;  4)  -сиз: 

саноқсиз,  чексиз,  чегарасиз,  бошовсиз, 

қулоқсиз  (бола),  юзсиз,  уятсиз,  ҳавосиз,  тилсиз,  унсиз,  тўхтовсиз,  тинимсиз;  5) 

-ларча:  мингларча,  миллионларча  юзларча,  минглаб,  миллионлаб; 

6)  -  

ма+й+диган:  бўлинмайдиган,  бўйсунмайдиган,  тугамай-диган,  енгилмайдиган, 



қайтмайди-ган,  тинчимайдиган,  узулмайдиган;  7) такрор  шакл:  қўполдан-қўпол, 

қайсардан-қайсар, узундан узун;  8) қўярда-:  қўярда-қўймас,  борарда-бормас;  9)  - 

дай:  тогдай,  ойдай; 

10)  -дек:  арслондек,  тулкидек; 

11)  -сиз+ларча: 



қулоқсизларча,  юзсизларча,  ақлсиз-ларча, уятсизларча;  12) -ғайри:  гайритабиий, 

гайритабиат;  13)  интенсив  шакл:  кўм-кўк,  қуп-қуруқ,  яп-яланг,  қип-қизил,  қоп- 

қора;  14) -м а  (равиш ясовчи):  кўчама-кўча,  далама-дала,  богма-бог,  тогма-тог, 

ваҳ.к.;  15) жуфт ш акл:'ёшу-қари,  каттаю-кичик,  дўсту-душман ваҳ.к.

25


Тилларда  отларнинг  сон  категорияси  асосида  интенсификация/де­

интенсификация  семантикасининг  даражаланиши  ўзига 

хос  хос  равишда 

ифодаланади. Масалан, ўзбек тилида:  китоб (бирлик) -  китоблар (кўплик).  Бу  - 

лар  аффиксининг  маънолари  жуда  хилма  хил  бўлиб,  у  қуйидаги  ҳолларда 

маънони  кучайтириш  учун  хизмат  қилади:  1)  шахснинг  ўзига  ҳурмат  маъноси 

кучайтирилади:  Ана  бобомлар  келяптилар;  2)  шахснинг  ўзига  ва  унга  тегишли 

нарсаларга  бўлган  ҳурмат  маъноси  кучайтирилади:  М ана  бобомларнинг 



ҳассалари;  3)  шахс  ва  унинг  атрофидаги  бошқа 

шахсларга  бўлган  киноя 

доираси  кучайтирилади:  Ахмадлар ҳам  кўринмай  кетди!;  4)  гумон  ёки  тахмин 

кучайтирилади:  Қўқонлар  тинчликми,  ука?5)  нарса ва унинг  атрофидаги  бошқа 

нарсаларга  урғу  берилиб,  уларнинг  маънолари  кучайтирилади:  Қатиқлар  ҳам 

ачиб  кетибди!  Ёглар  ҳам  тугабди;  6)  манзил  маъноси  кучайтирилади:  Бу 

Анваржонларникими?  7)  шахс  ва  унга  тенглаштирилганларга  киноя,  қочириқ 

маъноси кучайтирилади:  Сенлар хали кунингни кўрасан!  8)  нарса,  шахсга бўлган 

таъкид  кучайтирилади:  юракларим  сиқилиб  кетди,  тилларинг  кесилсин, 



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   33




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет