Ф и з и к а ақпаратты тарату жылдамдығы және информациялық энтропия
жүктеу/скачать 2,92 Mb. Pdf көрінісі
|
39 Вестник Казахского государственного женского педагогического университета №1(6) 2011
ТӘУЕЛСІЗ АЙНЫМАЛЫЛАРДЫҢ БІР БӨЛІГІ, ЕКІНШІ БӨЛІГІ БОЙЫНША ШЕНЕЛМЕГЕН ДЕРБЕС ТУЫНДЫЛЫ СЫЗЫҚТЫ ТЕҢДЕУЛЕР ЖҮЙЕЛЕРІНІҢ КӨП ПЕРИОДТЫ ШЕШІМДЕРІ Ӛтепберген Ш. М. - ф.м.ғ.к., доцент (Қазақ Ұлттық Педагогикалық Университеті), Зейнел Г. - 2-курс магистранты (ҚазмемқызПУ)
Тұрақты коэфифицентті және бос мүшесі тәуелсіз айнымалылардың бӛлігі бойынша кӛппериодты
дербес туындылы теңдеулер жүйесін
қарастырайық. Мұндағы
тұрақты коэфициенттер, ал
функциясы , обылысында анықталған. Осы
(1)
жүйенің бос
мүшесінің сызықты
емес бӛлігі
вектор функциясы айнымалыларының бӛлігі бойынша периодты, барлық айнымалылары бойынша облысындa үзіліссіз,
айнымалылары бойынша үзіліссіз дифференциалданатын және шенелген функция болсын. Демек, =
( ), (2)
(3) шарты орындалады және
периодтары рационал ӛлшемдес емес оң сандар деп есептелінеді. Алдымызға (1) жүйенің ( ) айнымалылары бойынша ( ) – периодты, яғни
( + )= ( ,
) ( ) периодтылық шарттарын қанағаттандыратын шешімнің барлығы мен жалғыздығының шарттарын анықтау мәселесін қоямыз. Мұндай (1) – ( ) есебі бұрын жүйені анықтаушы барлық функциялар шенелген жағдайда қарастырылған [1-3]. Қарастырылып отырған жағдайда дербес туындылырының коэфициенттері және жүйенің бос мүшелері бойынша сызықты функциялармен берілген, демек, шенелмеген екеніне назар аударамыз. Ендеше, мұндай мәселе алғаш зерттеліп отыр. Осы мәселені зерттеуге ыңғайлылық үшін ) – векторын,
–
матрицасын және
дифференциялдық 40 Вестник Казахского государственного женского педагогического университета №1(6) 2011
= векторлық операторларын енгізіп, олар, – скалярлық кӛбейту және қосу амалдарымен операторын анықтаймыз. Одан әрі, – квадрат матрицасы, -
матрицасы , - векторы арқылы (1) жүйені
операторлық және матрицалық- векторлық теңдеу түрінде ӛрнектеуге болады. Дифференциялдық D операторының характеристикалық теңдеулері, характеристикалары мен базалық интегралдары
Түрінде анықталады, )],
Берілген (3) жүйеге сәйкес біртектес сызықты
теңдеуін метраценты
түрінде болады да, (4) жүйенің ( ) бастапқы шартын қанағаттандыратын шешімі (5) метрицент арқылы (6) теңдігімен анықталады. Бұдан әрі бастапқы функциялары
, (
)
түріндегі периодтылық, жатықтық және иеленгендік шарттарын қанағаттандыратын кеңестігінен алынған деп есептейміз. Мұндағы норма
ӛрнегмен анықталған функциясынан тәуелді тұрақты оң сан. Ендігі жерде (1) теңдеуінің шешімі деп шартын қанағаттандыратын шешімін түсінеміз. Негізгі және В матрицалары болып табылатын және
және Г, сандары табылып,
(7)
(8) бағалауы және >0
Теңсіздігін орындалсын дейік. Мұндағы 41 Вестник Казахского государственного женского педагогического университета №1(6) 2011
(9) матрица нормалары. Енді
(10) вектор функциясын алайық. D операторын (10) ӛрнегімен анықталған функциясына қолданып, оның (1) жүйенің шешімі екендігіне оңай кӛз жеткізуге болады. Егер
(7)-(9) шарттарды қолданып, (10) шешімді бағаласақ, онда (11) бағалауын аламыз. Мұндағы
Бұл шешімінің бойынша ω- периодтылығы (2) шарт бойынша функциясының бойынша – ω- периодтығынан шығады. Шешімнің t бойынша - периодтылығын кӛрсету үшін (10) ӛрнек бойынша шамасын анықтап, интегралға ауыстыруын енгізсек, оның оның ӛрнегіне тең екенін кӛреміз. Ендеше, (10) ӛрнегімен берілген (1) теңдеудің шешімін айнымалысы бойынша (Ӛ, ω)- периодты екенін кӛреміз. Олай болса, (10) ӛрнек (1)-(1*) есебінің шешімі болғаны. Қарастырып отырған (1) жүйенің (10) шарттын қанағаттандыратын шешімі
ӛрнегімен анықталады. Ендеше, (1) жүйенің кез келген екі шешімінің айрымы (4) біртектес теңдеудің (6) ӛрнекпен анықталатын шешімі болып табылады және ол (7) шартқа сәйкес кезде болса шенелмененін кӛреміз. Олай болса, айнымалылары бойынша осы айтылғанды ескеріп, (θ,ω) –периодты шешім (1) жүйе үшін жалғыз болатындығын қарсы жору әдісімен дәлелдеуге болады. Сонымен тӛмендегі теорема дәлелденді.
айнымалылары бойынша -периодты шешімі бар, жалғыз және ол (10) ӛрнегімен анықталып, (11) бағалауды қанағаттандырады. Осы дәлелденген теореманы (1) жүйенің оң жағы бойынша сызықты болмаған жағдайда да жалпылауға болатынын, сондай ақ, D оператырының сызықтылығы сақталатын жалпы оператор үшін де осы секілді нәтижелер алуға болатынын мүмкіндіктер барын ескртумен қортындылаймыз.
ӘДЕБИЕТТЕР 1.
Үмбетжанов Д.У. Почти много периодические решения дифференциальных уровнений в частных пройзводных. Алма-ата, 1979. 211 с. 2.
Матропольский Ю.А. Лыкова О.Б. Интегранльные много образия в нелинейной механике. М.,1973.512с. 3.
нелинейных колебаний. М., 1968.408С.
42 Вестник Казахского государственного женского педагогического университета №1(6) 2011
ТҮЙІНДЕМЕ Белгілі бір бас бӛлігі бірдей сызықсыз бірінші ретті дербес туындылы дифференциалдық теңдеулер жүйесінің кӛп периодты дерлік шешуі бар және оның жалғыз болуының жеткілікті шарты кӛрсетілген. Кіші параметрге тәуелді шешімі алынған.
РЕЗЮМЕ
Получено достоточные условия существование единственного почти много периодического решения системы (1). Установливаются достаточные условия непрерывной зависимости почти много периодических решений одной системы уравнений от госных производных от малого параметра. И Н Ф О Р М А Т И К А МӘЛІМЕТТЕР ҚОРЫ КЕСТЕЛЕРІМЕН ЖҰМЫС ЖАСАУ МҮМКІНДІКТЕРІ Авдарсолқызы С. – аға оқытушы (Алматы қ., ҚазмемқызПУ) Қазіргі кезде ЭЕМ-сы кең тараған кезде құжаттарды электронды түрде ӛңдеу актуальды мәселелердің бірі. Құжаттармен жұмысты ЭЕМ-де жүргізудің бірнеше артықшылықтары бар: - Құжаттардың құрылымын оңай ӛзгерту, ӛшіру, енгізу, қажет жазбаларды іздеудің қолайлылығы; - Клиент-сервер технологиясы арқасында мәліметтер құжатын локальды және алыстан басқару мүмкін болады. Бұл жұмыста қарастырылатын мәселе - жоғары оқу орнының есептеу орталығының мәліметтері қорын құру, оны ұйымдастыру және басқару. Білім беру саласында мәліметтері қорын құру-жұмысшы құрамын оңай қадағалап отыруға мүмкіндік береді. Атап айтқанда, жұмысшыны қосу не алып тастау, мәліметтер қорының кестесін ӛңдеуге болады. Қосымша Delphi ортасында BDE кӛмегімен құрылған кестелер жиынымен жұмыс жасауға арналған. Локальды қашықтықтан басқарылатын мәліметтер қорын құруға арналған бірнеше орталар бар. Олар Access, Oracle, dBase, т.б. Мәліметтер қоры (реляциялық мәліметтер қоры) бұл кестелер жиыны деп айтуға болады, сонымен қатар мәліметтер қорына процедуралар және басқа да объектілер кіретінін кӛреміз. Кестені қарапайым екі ӛлшемді кесте ретінде қарауға болады. Кестенің аты болады, ол-идентификатор, сол арқылы онымен байланыс орнатамыз. Бағандар әр-түрлі мінездемелерге сәйкес келеді және әрбір алаң сақталатын мәннің типімен және атымен сипатталады. Алаң аты - ол идентификатор және ол әр түрлі программаларда манипуляция жасау үшін қолданылады. Мұның аты латын әріптерімен жазылады да, алаң типі алаңда сақталатын мәннің типімен сәйкес келеді және ол әріптер, сандар, үлкен тексттер, суреттер т.б болуы мүмкін. Кестенің әрбір жолы бір объектіге сәйкес келеді және оны біз жазба деп айтамыз. Кестені құрғанда ақпарат қарама-қайшылыққа ұшырамас үшін кілт алаңын кіргіземіз. Алаң мәндерін қолданушы енгізеді, ол мәліметтер қорында сақталады және мұндай алаңдардан басқа есептеуші алаңдарды да енгізуге болады. Мұндай алаңдарға қолданушы мән енгізе алмайды, ал оның мәні басқа алаңдардың кӛмегімен есептеледі. Қолданушы кестемен жұмыс істегенде
43 Вестник Казахского государственного женского педагогического университета №1(6) 2011
кӛрсеткіш жазба бойымен сырғып отырған секілді әсер береді. Әрбір уақыт кезінде бір жазбамен жұмыс істеледі. Жазбалар белгілі бір ретпен орналасуы да мүмкін, реттеу үшін индекс түсінігі енеді. Индекс қолданушыға қандай ретпен орналасу керектігін кӛрсетеді. Ол қолданушы мен кесте арасындағы делдал ретінде болады. Кӛрсеткіш индекспен сырғып отырады, ал индекс белгілі бір жазбаны кӛрсетеді. Қолданушы үшін кесте реттелген болып кӛрінеді, сонымен қатар ол индексті ӛзгерту арқылы қарап отырған жазбалардың ретін ӛзгертуге болады, мұнан индекстер ӛзгереді, яғни жазбаларға сілтеме реті ӛзгереді. Индекстер 1-ші ретті немесе 2-ші ретті болуы мүмкін. Мысалы, 1-ші ретті индекстерге мәліметтер қорының кілт ретінде құрылған алаң болуы мүмкін, ал 2-ші ретті кілттер басқа алаңдардан құруға болады, я болмаса онымен артынан жұмыс істеу барысында құрып алуға болады. Егер бірнеше алаң индекстелген болса, онда реттеу алғашқы құрылған индекс алаңынан басталады. Мәліметтер қоры кӛптеген кестелерден тұруы мүмкін. Қолданбалы программалар бӛлек кестелермен жұмыс жасамайды. Олар кестелер жиынтығымен жұмыс жасайды. Кӛбінде бір кесте ең басты кесте болады да, ал қалғандары бағынышты болады. Басты және кӛмекші кестелер кілт арқылы байланысуы мүмкін, кілт ретінде екі кестеде де бар бірдей алаң болады. Мәліметтер қоры қолданатын программалар, ӛзінің кемшілігі және артықшылығы бар бір архитектураға ие болады. Локальдық архитектура. Программада мәліметтер қорында бір компьютерде орналасады, сонымен қатар мұнда кӛптеген қолданбалы программалар жұмыс істейді. Файл-сервер архитектурасы. Мәліметтер қоры күшті компьютерде, серверде орналасады, ал қолданбалы компьютерлер локальді желі арқылы қосылған. Бұл компьютерде клиент программалары орнатылған. Олар мәліметтер қорымен желі арқылы байланысқан. Мұндай архитектураның артықшылығы-мәліметтер қорымен бірнеше қолданушы жұмыс істей алады, кемшілігі–желімен кӛп мәліметтер беріледі. Барлық ӛңдеулер клиент орнында ӛңделді.Онда мәліметтер қорының кӛшірмесі құрылады, бұл қолданушының максималды санын шектеуге әкеледі және мәліметтер қорымен жұмыс істегенде кӛп уақыт кетуге әкеп соғады. Бұл кешіктірулер белгілі кестемен бір мезгілде жұмыс істеу мүмкіндігі жоқтығында. Клиент программалары осы кӛптеген жұмысты тоқтатпайынша бұл кестемен басқа қолданушылар жұмыс жасамайды. Бұл кесте деңгейіндегі блоктау деп аталады.
программасы жұмыс істейді. Ол қолданушылардан келген сұранымдарды ӛңдеп, оларға жазбаларды қайтару үшін қолданылады. Қолданушы программалары тікелей файл серверлік архитектурадағыдай мәліметтер қорымен жұмыс істемейді, ол мәліметтер қорын басқару жүйесіне қарайды, сонымен қатар операцияларды орындайды.
тексеріп отырады және одан мәліметтерді қарауды пароль арқылы бақылап отырады. Клиент-сервер мәліметтер қорын басқару жүйесі алаң және жазба деңгейінде блоктауды жүзеге асыра алады. Бұл кестемен жұмыс істеген жазбаны ӛзгерту тек біреуінің ғана мүмкіндігі болады, ал кестемен жұмыс істеушілер ӛте кӛп болуына болады. Егерде сервер жұмыс істемесе бүкіл жұмыс тоқтайды. Бӛлшектелген архитектура. Желіде бірнеше сервер жұмыс істейді. Мәліметтер қоры кестелері ӛзара бӛлінген, әрбір серверде мәліметтер қорын басқару жүйесінің ӛз қосымшалары болады. Программа сервері деп аталатын программасы бар арнайы программалар қолданылады, олар сұранымдарды оптимизациялауға мүмкіндік береді және желідегі компьютерге күш түсіруді ӛзара бӛліп береді. Егерде берілгендермен интенсивті түрде есептеу керек болса, онда басқа күшті желі компьютерде автоматты түрде іске қосылуына болады, мұны компоненттер деп атайды. Бұл клиенттерге күш түсіруді азайтады, мұндай архитектура-компоненті архитектура деп аталады.
44 Вестник Казахского государственного женского педагогического университета №1(6) 2011
Архитектураның кемшілігі-серверлік компоненттерде жоғары қойылуында және құру процесінің қымбаттылығы мен қиындығында. Интернет архитектурасы. Мәліметтер қорына кіру (бір компьютерде немесе желіде орналасқан) стандартты протокол бойынша броузердің кӛмегімен іске асырылады. Бұл клиент программасына минимум талап қойылады. Мұндай программаларды - «Тонкий клиент» деп атайды. Барлық интерфейстер мен протоколдардың интерфейспен қатынасы стандартталуына байланысты мұндай жүйелерді құру және тарату жеңіл болады. Мысалы, локальды желі құрмай интернетке сервер арқылы немесе интернет протоколдарын локальдық жүйеге қолдануға болады. Мәліметтерге ену мүмкіндігінің реляциялық тәсілі жазбалар тобының амалдарына негізделген. Амалдарды орындауға SQL (Structured Query Language) құрылымдық сұраныс тілінің құралдары қолданылады. Delphi қосымшаларында BDE механизмін қолдану барысында мәліметтер жиыны ретінде SQL-сұранысты орындауды беретін Query немесе StoredProc компоненттері қолданылады. SQL құралдарын жергілікті және қашықтағы
қорымен
амалдар орындауға қолдануға болады. Программалаудың процедуралық тілінен айырмашылығы: есептеу процестерін басқару инструкциясы (циклдер, тармақталу, басқа операторға ӛту) және енгізу, шығару құралдары жоқ. Microsoft Access, Visual FoxPro немесе Paradox сияқты МҚБЖ, SQL-де сұраныстарды программалаумен байланысты әрекеттерді ӛздері орындайды, мысалы Query By Example (QBE) – үлгі бойынша сұраныс, пайдаланушыға сұранысты визуальды құру құралдарын білдіреді. SQL программалау тілінің толық функционалдық мүмкіндіктерін қамтымағанмен, программаны жасау құралына қосады және Delphi жүйесіне ендірілген. Сонымен қатар, SQL командаларымен жұмыс істеу үшін сәйкес құралдар және компоненттер бар. Delphi-де мұндай компоненттерге Query, SQLQuery және ADOQuery мәліметтер жиыны жатады. SQL тілінің функциялары: Статистикалық функциялар: • AVG() – орташа мән; • MAX() – ең үлкен мән; • MIN() – ең кіші мән; • SUM() – қосынды; • COUNT() – мәндердің саны; Жолдармен жұмыс істеуге арналған функциялар: • UPPER(Str) – Str символдық жолды жоғарғы регистрге айыстыру; • LOWER(Str) – Str символдық жолды тӛменгі регистрге айыстыру; • TRIM(Str) – Str жолының бастапқы және соңғы бос орындарын ӛшіру; • SUBSTR (Str FROM TO) – Str жолынан, ӛзі символдардан тұратын, n1 жолынан бастап, n2 жолымен аяқталатын ішкі жолды бӛліп алу; • CAST( • EXTRACT(<Элемент> FROM <Ӛрнек>) – дата және уақыт мәндерінен тұратын ӛрнектен, сәйкес кӛрсетілген элементтен мәндер алу, дата және уақыт элементі ретінде YEAR, MONTH. MINUTE және SECOND элементтерін кӛрсетуге болады. Кестелермен келесі амалдарды орындауға болады: • жаңа кесте құру; • кестені ӛшіру; • кесте ӛрістерінің құрамын ӛзгерту; Бұл әрекеттер SQL тілінің инструкцияларының кӛмегімен орындалады.
Кестені құру үшін CREATE TABLE инструкциясы қолданылады: CREATE TABLE <Кесте аты> (<Ӛріс аты> <мәлімет типі> . . .
45 Вестник Казахского государственного женского педагогического университета №1(6) 2011
<Ӛріс аты> <мәлімет типі>); Файлдың кеңейтілуі бойынша кестенің форматы автоматты түрде, яғни db – Paradox кестесі үшін, dbf dBase кестесі үшін анықталады. Кесте файлы МҚ псевдонимі кӛрсетілген, МҚ каталогында орналастыру керек. SQL тілінің мәліметтер типі және сәйкес Paradox-тың мәліметтер типтері келесі кестеде кӛрсетілген.
SQL Paradox BLOB(n,1) Memo SMALLINT Short BLOB(n,2) Binary INTEGER
Long Integer BLOB(n,3) Formatted memo DECIMALL BCD BLOB(n,4) OLE NUMERIC(x,y) Number BLOB(n,5) Graphic FLOAT(x,y) Float(x,y) TIME
Time CHARACTER(n) Alpha TIMESTAMP Timestamp VARCHAR(n) Alpha MONEY
Money DATE
Date AUTOINC
Autoincrement BOOLEAN
Logical BYTES(n) Bytes
кӛмегімен терілген және орындалған деп ұйғарылады. Бұл жағдайда сұраныс орындалуының нәтижесі мәліметтер қорының осы компонентіне сәйкес болып табылады. Мұндай мәліметтер қорының нәтижесінде қайталанатын жазбалардың (яғни барлық ӛрістердің бірдей мәндері болуы) болуы және болмауы мүмкін. Бұл режиммен DISTINCT сипаттауышы басқарады, егер ол болмаса, онда мәліметтер жиынында қайталанатын жазбалар бола алады. SELECT инструкциясы ӛрістер тізімі және FROM операндысынан міндетті түрде тұрады, ал басқа операндылар болмауы да мүмкін болады; WHERE операндысына мәліметтер жиынының нәтижесін таңдау шарты (критерий) жазылады. Таңдау шарты сипатталатын ӛрнек логикалық болып табылады, оның элементтері ӛрістер аттары, салыстыру амалдары, арифметикалық және логикалық амалдар, жақшалар, LIKE, NULL және басқа арнайы функциялар болуы мүмкін; ORDER BY операндысы мәліметтер жиынының нәтижесінде жазбаларды сұрыптау ретін анықтайтын ӛрістер тізімінен тұрады. Келісім бойынша әрбір ӛріс бойынша мәндерінің ӛсу ретімен орындалады. Егер ӛрістерді кему реті бойынша сұрыптау керек болса, онда осы ӛрістің атынан соң DESC сипаттауышы кӛрсетіледі; GROUP BY мәліметтер жиынының нәтижесінде жазба тобын бӛліп алуға арналған. Топты бӛліп алу жазбалармен орындалатын топтық амалдарды орындау үшін керек болады. Мысалы, қоймадағы қандай да бір тауарлардың санын анықтағанға қолданылады; HAVING операндысы GROUP BY операндысымен бірге қолданылады және топтардың ішіндегі жазбаларды таңдап алу үшін пайдаланылады; SELECT инструкциясы күрделі құрылымнан тұруы және бірінің ішіне бірі орналасуы мүмкін. Инструкцияларды біріктіру UNION операндысы пайдаланылады.
таңдау шарты орындалу барысында таңдалған жазбалардан тұрады. Сонымен қатар, SELECT инструкциясы басқа инструкцияның ішінде қолданылады, мысалы, жазбаларды модификациялау инструкциясында және оларды орындау үшін жазбаларды таңдауды қажет етуді қамтамасыз етеді [4, 381-386]. Бірнеше мысалдар қарастырайық. 1) Кестеден барлық жазбаларды таңдауға мысал: SELECT * FROM keste1.db 46 Вестник Казахского государственного женского педагогического университета №1(6) 2011
Бұл сұраныстың орындалу нәтижесінде keste1 кестесінен барлық ӛрістер мен жазбалар мәліметтер жиынына таңдалады. 2) Кестеден ӛрістер тізімі бойынша таңдаған мысал: SELECT FIO,Dolzh,Shtat_sov FROM keste1.db Бұл SQL-сұраныстың орындалу нәтижесі keste1 кестесінің FIO, Dolzh,Shtat_sov ӛрістері үшін барлық жазбалардан тұратын мәліметтер жиыны болады. 3) Жазбаларды таңдауда қарапайым ӛрнектерді пайдалануға болады. Ӛрнектер ӛрістер атынан, функциялардан, тұрақтылардан, мәндерден, амалдар белгісінен және дӛңгелек жақшадан тұрады. Мысалы: SELECT * FROM keste1 WHERE Num=:Num Delphi 6 Windows 95, Windows 98 немесе Windows NT операциялық жүйесінің басқаруымен жұмыс істейді. Delphi 6 ерекшелігі кӛптеген Delphi 6-да құрылған программалар негізінен ӛндіріс және бизнес есептерін шешуге бағытталған. Бұл мәлімметтер қорымен және есеп беру жұмыстары басты шешілу керек есептер болып табылады. Жоғарыда айтылғандай бизнеспен және ӛндіріспен тығыз байланысты болғандықтан қолданушылар Delphi 6-дан ӛздерінің есептерін шешу үшін идеал кӛмекші құрал тапты. Delphi 6-дің Visual Basic және C++ сияқты қолданушы интерфейсі бар. Қазіргі кезде кӛптеген фирмалар ӛз программа интерфейсінің стандарты ретінде қабылдады. Қолданушы интерфейсі визуальды құрылатын болғандықтан Delphi ортасында программалауды тез программа құру ортасы делінеді. Программа құру барысында дайын компоненттерді, олардың қасиетін, әдістерін және алдын-ала анықталған оқиғаларды пайдалану арқылы аз ғана программа кодымен айналып ӛтуге болады. Программа құрушыға бұл ӛзінің программасының қолданушы интерфейсін құру барысында кӛп уақыт үнемдеуді білдіреді. BORLAND SQL LINKS FOR WINDOWS драйвері SQL-серверімен жұмыс істеуге арналған ORACLE. SYBASE. INFORMIX. INTERBASENT және DB2 кӛбінесе тестілеу үшін қолданылатын МҚБЖ INTERBASE берілген. Басқа формадағы мәліметтер қорымен байланыс орнату үшін ODDBC-драйверін пайдалану керек, сонымен Delphi арқылы кез-келген масштабтағы клиент-сервер типіндегі программалар құруға болады. Қорыта келгенде, программада мәліметтер қорын басқару үшін SQL тілі қолданылады, сонымен қатар мәліметтер қоры кестелермен жұмыс жасау үшін жазбаларды сұрыптау, жазбаны қосу, жою, ӛзгерту, іздеу командалары қолданылады. Кестелермен байланыс құруға DbGrid, Query, DataSourse компоненттері де қолданылады. ӘДЕБИЕТТЕР
1.
Острейковский В.А. Информатика.- Москва: Выс.Шк., 2001. 2.
Симонович С.В., Евсеев Г.А. Общая информатика.- Москва. Инфорком пресс и АСТ пресс – 2000г. 3.
2000. 4.
Бобровский С. В. Delphi5.- Учебный курс - Санкт-Петербург: Питер, 2001г. 5.
Халықова К.З., Тұрғанбаева А.Р., Бостанов Б.Ғ. Программалау тілдерін оқыту.- Delphi ортасы: Оқу құралы.- Алматы: Print-S, 2005. 6.
2002. 47 Вестник Казахского государственного женского педагогического университета №1(6) 2011
ТҮЙІНДЕМЕ Мақалада білім беру саласында мәліметтер қорын басқару үшін SQL тілі, сонымен қатар мәліметтер қоры кестелермен жұмыс жасау, жазбаларды сұрыптау, жазбаны қосу, жою, ӛзгерту, іздеу командалары, кестелермен байланыс құруға DbGrid, Query, DataSourse компоненттерінің мүмкіндіктері қарастырылған.
РЕЗЮМЕ В этой статье рассматриваются возможности использования компонент DbGrid, Query, DataSourse, для создания связей между таблицами, фильтрами данных, записи редактирования, удаления данных, создание записей, работы с таблицами базы данных, а также управление базами данных на языке SQL в области образования. жүктеу/скачать 2,92 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|