Файлы 1 ОҢТҮстік қазақстан медицина академиясы ж. К. Шимирова «Медициналық және фармацевтикалық тауартану» (оқулық)
жүктеу/скачать 46,97 Mb. Pdf көрінісі
|
Открыть Шимирова-Ж.К
|
Сурет 115. Стандартты ылғалдылық диапазондары Айта кету керек, әртүрлі нормативтік құжаттарда (GMP, GDP, Фармакопея) қолданылатын және ДЗ таңбалауына қолданылатын "құрғақ орын" термині әртүрлі мағынаға ие және тек аймақтық нормаларға ғана емес, сонымен қатар өнімнің ылғалға сезімталдығына және орау үшін пайдаланылатын контейнерлердің қасиеттеріне де байланысты. Сонымен, 60% - ға дейінгі салыстырмалы ылғалдылық көптеген жағдайларда дәрі - дәрмектердің көпшілігін фармацевтикалық қоймаларда сақтаудың қолайлы жағдайларын қамтамасыз етеді, фармакопеялық талаптарға сәйкес келеді және "құрғақ жер" анықтамасына жатады, өйткені ол "жоғары ылғалдылық", "ылғалдылық"терминін қолдану әдетке айналған мәннен аспайды. Алайда, егер өнім ылғалдың әсеріне сезімтал болса және оны ылғалдан қорғай алмайтын контейнерлерге салынған болса, арнайы сақтау шарттары қажет – салыстырмалы ылғалдылық 40% - дан аспайтын жерде. Егер төмен ылғалдылық контейнерлердің өзінің қорғаныш қасиеттерін жоғалтуына (мысалы, силиконды немесе резеңке тығындау элементтерінің кебуі) және (немесе) дәрілік түрдің сапа көрсеткіштерін (мысалы, қатты желатинді капсулалардың қабығының немесе таблеткалардың қабығының жарылуы, спирттік және сулы ерітінділерден еріткіштің жоғалуы (булануы) әкеп соғуы мүмкін болса) – өнімнің салыстырмалы ылғалдылығы 25 -30 % - дан төмен емес түрде сақталуын қамтамасыз ету қажет. Сақтауға арналған үй - жайларында дәрілік заттар: 1) фармакологиялық топтар бойынша; 2) қолданылу тәсіліне байланысты (ішкі, сыртқы); 3) агрегаттық жағдайына байланысты; Құрғақ Дымқыл Ылғал Құрғақ Қалыпты Дымқыл Құрғақ Дымқыл 0% 50% 100% 25% 75% 40% 60% 305 4) физикалық - химиялық қасиеттеріне және сыртқы ортаның әртүрлі факторларының әсеріне сәйкес бөлек сақталады. Жарық әсеріне сезімтал дәрілік субстанциялар жарықтан қорғайтын материалдардан жасалған ыдыста (қызғылт сары шыныдан жасалған шыны ыдыста, металл ыдыста, қара, қоңыр немесе қызғылт сары түске боялған алюминий фольгадан немесе полимер материалдардан жасалған қаптамада) қараңғы үй - жайда немесе кіруден қорғайтын есіктері тығыз жалғанған шкафтарда сақталады. Жарықтың әсерінен қорғауды талап ететін дәрілік заттар табиғи жарықтан қорғауды қамтамасыз ететін үй - жайларда немесе арнайы жабдықталған орындарда сақталады, бастапқы және екінші қаптамаға буып - түйіледі, көрсетілген дәрілік препараттарға тікелей күн сәулесінің түсуін болдырмау үшін шаралар қабылданған жағдайда шкафтарда немесе стеллаждарда сақталады. Жарыққа ерекше сезімтал дәрілік субстанцияларды (күміс нитраты, күміс препараттары, прозерин, физостигмин салицилаты және оларға ұқсастар) сақтау үшін шыны ыдысқа жарық түспейтін қара қағаз жабыстырады және іші қара бояумен боялған, тығыз жабылатын шкафқа салады. Атмосфералық су буларының әсерінен қорғауды талап ететін дәрілік субстанцияларды құрғақ, салқын жерде, су буларын өткізбейтін материалдардан (шыны, металл, алюминий фольгасы, қабырғасы қалың пластмасса ыдыста) жасалған тығыз бекітілген ыдыста сақтайды. Айқын көрінетін гигроскопиялық қасиеттері бар дәрілік субстанцияларды құрғақ үй - жайда үстіне парафин құйылған, герметикалық тығыны бар шыны ыдыста сақтайды. Мұндай дәрілік заттар бар ыдысты жабу кезінде аузы мен тығыны мұқият сүртіледі. Құрамында ұшпа заттар бар дәрілік субстанциялар салқын жерде ұшып кететін заттарға (шыны, металл, алюминий фольга) өткізбейтін герметикалық тығындалған ыдыста сақталады. Құрамында ұшпа заттар бар дәрілік субстанцияларды буып - түю, тығындау нормативтік құжаттардың талаптарына сәйкес келетін ыдыста жүзеге асырылады. Жоғары температура әсерінен қорғауды талап ететін дәрілік заттар бөлмедегі (+15 - +25 0 С), салқын (+8 - +15 0 С) температурада сақталады. Кейбір жағдайларда сақтаудың анағұрлым төмен температурасы талап етіледі (0 0 - +10 0 С), бұл затбелгіде, медициналық қолдану жөніндегі нұсқаулықта, нормативтік құжатта көрсетіледі. Төмен температура әсерінен қорғауды талап ететін дәрілік заттардың қатарына қатқаннан кейін физикалық - химиялық жағдайы өзгеретін және кейін бөлме температурасына дейін жылытқан кезде қалпына келмейтін дәрілік заттар жатады. Төмен температураның әсерінен қорғауды талап ететін дәрілік заттарды сақтау дәрілік заттың бастапқы және қайталама қаптамасында көрсетілген температуралық режимге сәйкес жүзеге асырылады. 306 Формальдегидтің (формалин) 40 % ерітіндісі +9 0 С төмен болмайтын температурада сақталады. Тұнба пайда болған кезде бөлме температурасында ұстайды, кейін ерітіндіні мұқият ағызады және формальдегидтің нақты құрамына сәйкес пайдаланады. Мұзды сірке қышқылы +9 0 С төмен болмайтын температурада сақталады. Тұнба пайда болған кезде қышқылды тұнба ерігенге дейін бөлме температурасында ұстайды. Тұнба ерімеген жағдайда қышқылдың сұйық бөлігін ағызып жібереді және сірке қышқылының нақты құрамына сәйкес пайдаланады. Медициналық қою майлар +10 0 С төмен болмайтын температурада сақталады. Тұнба пайда болған кезде оларды бөлме температурасында ұстайды, деканттайды және нормативтік құжаттың барлық талаптарына сәйкестігіне тексереді. Иісі бар дәрілік заттардың дәрілік субстанцияларымен олардан дайындалған дәрілік нысандарды дәріханаларда оқшауланған тұмшаланып жабылған, иіс өткізбейтін ыдыста атаулары бойынша бөлек сақтау қажет. Бояғыш дәрілік заттар тобына ыдыста, тығындалатын құралдарда, жабдықтармен басқа заттарда әдеттегі санитарлық - гигиеналық өңдеу кезінде жуылмайтын боялған ізқалдыратын заттар, олардың ерітінділері, қоспалары, препараттары және басқалары жатады. Бояғыш заттардың дәрілік субстанцияларын арнайы шкафта тығызтығындалған ыдыста, атаулары бойынша бөлек сақтайды. Бояғыш дәрілік заттармен жұмыс істеу үшін әрбір атау үшін арнайы ұнтақтағыш, басқа мүлік бөлінеді . Дәріханаларда бояғыш заттардың дәрілік субстанцияларынан дайындалған дәрілік нысандар тығыз тығындалған ыдыста бөлек сөреде сақтайды. Құрамында эфир майлары бар дәрілік өсімдік шикізаты жақсы тығындалған ыдыста оқшауланып сақталады. Гигроскопикалық қасиеттері бар шөптерді, жапырақтарды, жемістер мен тамырлар тұмшаланып тығындалған және қажет болған жағдайда парафин құйылған (жалбыз жапырақтары, бүйрекшайы, тікенек тамыры) шыны немесе металл ыдыста сақтайды. Өсімдік жиынын дәрілік шикізатты сақтаудың жалпы қағидаларын сақтай отырып, сақталады. Дәрілік өсімдік шикізаты нормативтік құжаттың талаптарына сәйкес мерзімдік бақылауға жатады. Қалыпты бояуын, иісін және әсер ететін заттарының талап етілетін мөлшерін жоғалтқан, сондай - ақ көгерген шөптер, тамырлар, тамыр сабақтары, тұқымдар, жемістер жарамсыз болады. Қамбар зиянкестері болған кезде шикізатты зақымдану деңгейіне байланысты бракқа шығарады немесе қайта өңдеу мен бақылаудан кейін пайдаланады. Құрамында жүрек гликозидтері бар дәрілік өсімдік шикізаты олардың биологиялық белсенділігі сақтала отырып сақталады. Улы және күшті әсер ететін дәрілік өсімдік шикізатын жеке үй - жайда немесе құлыпталған бөлек шкафта сақтайды. 307 Өлшеніп оралған дәрілік өсімдікті дәрілік өсімдік шикізатын сақтау ерекшеліктерін және қаптамада және тұтынушыларға арналған дәрілік затты қолдану жөніндегі нұсқаулықта көрсетілген сақтау шарттарын сақтай отырып сақтайды. Өлшеніп оралмаған дәрілік өсімдік шикізаты құрғақ (ылғалдылық 50% - дан аспайды), жақсы желдетілетін үй - жайда, тығыз жабылған ыдыста сақталады. Өлшеніп оралмаған, құрамында эфир майлары бар дәрілік өсімдік шикізаты жақсы тығындалған ыдыста оқшау сақталады. Құрамында жүрек гликозидтері бар дәрілік өсімдік шикізатын сақтау биологиялық белсенділікке қайта бақылау туралы талаптарды сақтай отырып жүзеге асырылады. Өлшеніп оралмаған, құрамында улы заттары бар дәрілік өсімдік шикізаты жеке үй - жайда немесе құлыпталған бөлек шкафта сақталады. жүктеу/скачать 46,97 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|