Пайдаланылған әдебиеттер 1. А. Б. Медешова, Д. Ғ. Ғадуллаев Компьютер архитектурасы: Оқулық. – Алматы: ЖШС РПБК «Дәуір», 2011
2. В. Яворский, А. Әміров. Операциялық жүйелер: Оқу құралы. - Астана: Фолиант, 2008
3. О Сейқұлов. Есептеуіш жүйелер, желілер және телекоммуникациялар: Оқу құралы. – Шымкент: «Нұрлы Бейне», 2012
4. Гук М. Аппаратные средства IBM PC Әнциклопедия – спб.:«Издательство Питер», 2011
29-Дәріс Тақырыбы: Телекоммуникациялық қатынас құруды басқару. Жоспар: Қолданбалық интерфейстер және қабықшалар
Торапты басқару. Торапты басқарудың ең басты мәселесі пакеттерді тиісті орынға дұрыс жеткендігін қамтамасыз ету.
Осы тапсырманың шешімін анықтайтын басты фактор болып:
1. Кабельді байланысқан жүйенің бүтіндігі, олар арқылы электірлі сигналдардың берілуі жүзеге асырылады.
2. Артық трафик. Ол өте үлкен жүктеме болғанда шлюздегі пакеттердің жоғалуына әкеледі.
3. Хаттама ерекшелігі, яғни хаттама спецификасы торапты қайта жүктеу.
Жаңа пайдаланушылардың қосылуы.
Бұл кезеңде 3 компонент қатысады: жүйе, пайдаланушының өзі және администратор.
Жүйе 3 кезеңді орындайды: файлды түзету
парольді орнату
жаңа пайдаланушыға бастапқы каталогты анықтау.
Пайдаланушы: жіберілетін файлды бастапқы каталогқа көшіру
Файл etc/passwrd жүйеге белгілі, жолдардан құратын әр пайдаланушыға бөлінетін пайдаланушылар тізімін жазады, ал бұл тізімнің әр жолы 7 өрістен тұрады:
тіркелу аты;
Атау аттарды көрсету стандартты келісіммен анықталады. Пароль шифрланған түрде беріледі, жасырын механизм парольдері бойынша және файлдарда сақталады.
UID, GID бүтін диапазон сан 0-32767 түрінде анықталады. Сонымен қатар әр пайдаланушы 8-16 топтарға мүше бола алады. UID тораптың файлды жүйемен (NFS) бақыланады және тораптың шекараларында қолайлы.
GECOS толық атауды құрады, қызметі және телефоны. Берілген өріс chth файлында енгізіледі.
Бастапқы каталог иесінің атымен аталып орнатылады.
Shell негізінде командалық интерпритатордың версиясы анықталады. Шығыс паролі пұрсаттыланған пайдаланушымен мына команда: passwrd – пайдаланушы аты арқылы орнатылады. Қатынауға руқсат коды chmod командасы арқылы беріледі. Chown командасы көмегімен иелері бекітіледі, ал chgrp – командасы бойынша пайдаланушыны топқа енгізу. әр бір қайтадан құрылған каталогтар бос кезінде root пайдаланушысына меншікті болады, яғни жүктеушіге, себебі келесіде иелерінің ауысуы болуы керек. Электронды пошта үшін машинаны орнату кезінде файлдарда ауқымды псевдонимдер etc/aliases sendmail командасы арқылы жазылып түзеледі.
Егер қажет болса, онда топтарды түзету мысалы басқаша енгізілген мәліметтер бойынша түзетулер жүргізіледі:
Etc/group:staff
Ядроның конфигурациясы келесі жағдайда жүргізіледі: - жаңа машинаны іске қосқанда
- алғашқы конфигурацияға енгізілген артың компоненттер алынып тасталған уақытта
- жаңа құрылғыларды қосу немесе қолда бар жабдықтардың модернизациясы кезінде
- жөндеу кестесінің реконфигурациясы кезінде.
Негізінен конфигурация тапсырмасы 9 кезеңнен тұрады:
жабдық ревизиясы – апараттық құрылғылардың құрамын анықтау
Тораптық интерфейстердің конфигурациялануы Тораптық интерфейсті қосу немесе өшіру үшін қолданылады, IP- мекенінің берілуі, кең таралымды мекенді анықтау және көмекші опциялар қатары.
Жиі қолданылатын опциялар:
- netmask – берілген интерфейс бойынша тораптық қалқа, төрт байтты оналтылық санмен беріледі.
- broadcast – интерфейстің кең таралымды IP – мекені,
- metric – берілген интерфейспен байланысқан өтулер санының санашығы
route бағытының конфигурациялануы . route командасының тағайындалуы: ядроны бағыттау кестесіндегі элементтерді анықтау. Пакеттің түсуі. Басқа машиналар үшін IP- мекені бойынша тағайындау пунктіне келген пакет ядро бағыттауының кестелер бағытымен жалыстырылады. Тағайындалу пункт торабының нөмерлерімен қандайда бір пакет бағытының торап нөмерімен сәйкес келген кезде пакет келесі берілген бағытпен байланысқан ретқақпаның IP – мекені бойынша беріледі.
Бағыттау домендері routed
Жергілікті торапқа өтулер санымен анықталатын ішкі бағыттау RIP хаттама базасына негізделген. Әр бір 30 секунд өткен сайын бағыттау серверлері торапты оларға белгілі бағыттар жөнінде хабар берген кездегі кеңтарамды режимде жұмыс жасайды. Клиенттер немесе алушылар өздерінің деректер қорына ядро кестесінің жаңа бағыттарын енгізеді.
Берілген доменнің дамыған түрі gated домені болып табылады. – бағыттаудың базалық командасының санашығы. Ол бір уақытта бірнеше хаттамаларды қолдана отырып жұмыс жасай алады:
RIP және OSPF – ішкі бағыттау хаттамалары
EGP/BGP – сыртқы бағыттау хаттамалары
Usenet телеконференциясы –бұл хаттамалардан, файлдар пішімінен тұратын және интернет құралдары арқылы мақалаларды тарату үшін қолданылады. Негізгі принципі – мақаланы барлық пайдаланушыларға пайдалану мүмкіндігі.
Мақалаларды оқу программалары материалды тікелей көрсетуден тізбек құруға болатын пайдаланушылардың сұратуларына базаланады.
Сұратуларға қызмет көрсету келесі сұлбалардың біреуі арқылы орындалуы мүмкін:
1. жүргізушісіз – кезкелген қалаушыға мақаланы жариялау. Негізгі қасиеті – қауыпсіз ақпараттардың көп болуы.
2. техникалық бейімділігі – барлық қалаушыларға жариялануы мүмкін, бірақ белгіленген тематика бойынша. Кемшілігі – қажетсіз ақпараттардың болуы.
әлуметтік. Кемшілігі – қажетсіз ақпараттардың болуы.
Маңызды конференциялар жиі қойылатын сұрақтар – Fregnently Asked Questions файлымен бірлесе – жүреді. Бұл файлда әр түрлі сұрақтарға жауаптар жазылады.