"фараби əлемі" атты халықаралық ғылыми конференция материалдары
ӨСІМДІК ТҮБІРЛІК ЖҮЙЕНІҢ МИКРООРГАНИЗМДЕРІ: ОЛАРДЫҢ ОҚШАУЛАНУЫ
жүктеу/скачать 2,79 Mb. Pdf көрінісі
|
|
ӨСІМДІК ТҮБІРЛІК ЖҮЙЕНІҢ МИКРООРГАНИЗМДЕРІ: ОЛАРДЫҢ ОҚШАУЛАНУЫ ЖӘНЕ СӘЙКЕСТЕНДІРУ Қайрғазыева Д., Жүрсінбай А. əл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті diana.kaznu@mail.ru Соңғы жылдары өсімдіктермен байланысты микроорганизмдер белсенді зерттеудің нысанына айналды. Бүгінгі күні көптеген ауылшаруашылық өсімдіктерінің өмірлік белсенділігіне тамыр жүйесінде микроорганизмдердің маңызды рөлін көрсететін əдеби жəне практикалық материалдардың көп мөлшері жинақталды. Əр түрлі заттардың тамыр жасушаларының белсенді секрециясы микроорганизмдерді қоректік субстраттармен қамтамасыз етіп, түбір тіндері мен түбір бетінде, сондай-ақ тамырларға тікелей жақын топырақта күшті ассоциацияны қалыптастырады. Осыған орай " ризосферамен жəне ризопланда бактериялар, ашытқылар, актиномицеттер, саңырауқұлақтар,балдырлар жəне нематодтар топтастырылады. Өсімдіктердің биосферадағы бактериялардың пайдалы түрлерімен өзара əрекеттесуін зерттеу үшін тұжырымдама тиімді болып табылуы тиіс, оған сəйкес ризобактериялар серіктестердің детерминистік оң əсерімен жаңа қасиеттері бар бірыңғай өсімдік - микробтық жүйесін (қауымдастық) құрайды. Қазіргі уақытта тамыр жүйесіндегі микробиоценоз агроөнеркəсіптік маңызы бар дəнді жəне бұршақ отбасыларының өкілдерімен зерттелді. Зерттеудің мақсаты өсімдіктердің түбірлік жүйесіндегі микроорганизмдердің биоəртүрлілігін зерттеу болды. Зерттеу нысаны ризосферадан жəне ризопландардан дəнді жəне бұршақты от - басылардан оқшауланған микроорганизмдер, сондай-ақ шөп қоспалары болып табылды. Ризосфера мен ризоплана микроорганизмдерін оқшаулау үшін Тепперге сəйкес дəйекті тамырларды жуу əдісін қолданды. Микрофлораның сандық жəне сапалық құрамын анықтау үшін өсімдіктер нəтижесінде алынған суспензияны: МПА, Сабуро, КAA жəне Эшби тығыз қоректік заттарға егу əдісін пайдаланды. Микроорганизмдердің оқшауланған штамдарын анықтау үшін дəстүрлі əдістер қолданылды. Микроорганизмдердің мəдени-морфологиялық жəне физиологиялық- биохимиялық қасиеттерін зерттеу заманауи жіктеу принциптеріне сəйкес жүргізілді, жалпы сəйкестендіру Берджи əдісімен анықталды. Бактериялық қоғамдастық үшін оқшаулану кеңістігіне қарамастан, Pseudomonas жəне Bacillus генетикалық бактериялардың басым болуымен сипатталады. 203 Өсімдік тамырларының микробиоценозын салыстырмалы зерттеу нəтижесінде ризосфераның жəне ризопландардың сапалық құрамы бірдей болғанымен, микробтық популяцияда сандық айырмашылықтары бар, ризосфера ризопланамен салыстырғанда тығыз орналасқан мекен болып табылады. Ғылыми жетекшісі: Өмірбекова Анель Адилевна, PhD жүктеу/скачать 2,79 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|