"фараби əлемі" атты халықаралық ғылыми конференция материалдары


ӨСІМДІК ТҮБІРЛІК ЖҮЙЕНІҢ МИКРООРГАНИЗМДЕРІ: ОЛАРДЫҢ ОҚШАУЛАНУЫ



Pdf көрінісі
бет297/372
Дата02.03.2022
өлшемі2,79 Mb.
#26858
1   ...   293   294   295   296   297   298   299   300   ...   372
Байланысты:
thesis114326

 
ӨСІМДІК ТҮБІРЛІК ЖҮЙЕНІҢ МИКРООРГАНИЗМДЕРІ: ОЛАРДЫҢ ОҚШАУЛАНУЫ 
ЖӘНЕ СӘЙКЕСТЕНДІРУ 
 
Қайрғазыева Д., Жүрсінбай А. 
əл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті 
diana.kaznu@mail.ru
  
 
Соңғы  жылдары  өсімдіктермен  байланысты  микроорганизмдер  белсенді  зерттеудің  нысанына 
айналды.  Бүгінгі  күні  көптеген  ауылшаруашылық  өсімдіктерінің  өмірлік  белсенділігіне  тамыр 
жүйесінде микроорганизмдердің маңызды рөлін көрсететін əдеби жəне практикалық материалдардың 
көп  мөлшері  жинақталды.  Əр  түрлі  заттардың  тамыр  жасушаларының  белсенді  секрециясы 
микроорганизмдерді  қоректік  субстраттармен  қамтамасыз  етіп,  түбір  тіндері  мен  түбір  бетінде, 
сондай-ақ тамырларға тікелей жақын топырақта күшті ассоциацияны қалыптастырады. Осыған орай " 
ризосферамен 
 
жəне 
ризопланда 
бактериялар, 
ашытқылар, 
актиномицеттер, 
саңырауқұлақтар,балдырлар  жəне  нематодтар  топтастырылады.  Өсімдіктердің  биосферадағы 
бактериялардың  пайдалы  түрлерімен  өзара  əрекеттесуін  зерттеу  үшін  тұжырымдама  тиімді  болып 
табылуы тиіс, оған сəйкес ризобактериялар серіктестердің детерминистік оң əсерімен жаңа қасиеттері 
бар бірыңғай өсімдік - микробтық жүйесін (қауымдастық) құрайды. 
Қазіргі  уақытта  тамыр  жүйесіндегі  микробиоценоз  агроөнеркəсіптік  маңызы  бар  дəнді  жəне 
бұршақ отбасыларының өкілдерімен зерттелді. 
Зерттеудің  мақсаты  өсімдіктердің  түбірлік  жүйесіндегі  микроорганизмдердің  биоəртүрлілігін 
зерттеу  болды.  Зерттеу  нысаны  ризосферадан  жəне  ризопландардан  дəнді  жəне  бұршақты  от  - 
басылардан оқшауланған микроорганизмдер, сондай-ақ шөп қоспалары болып табылды. 
Ризосфера  мен  ризоплана  микроорганизмдерін  оқшаулау  үшін  Тепперге  сəйкес  дəйекті 
тамырларды  жуу  əдісін  қолданды.  Микрофлораның  сандық  жəне  сапалық  құрамын  анықтау  үшін 
өсімдіктер  нəтижесінде  алынған  суспензияны:  МПА,  Сабуро,  КAA  жəне  Эшби    тығыз  қоректік 
заттарға  егу  əдісін  пайдаланды.  Микроорганизмдердің  оқшауланған  штамдарын  анықтау  үшін 
дəстүрлі  əдістер  қолданылды.  Микроорганизмдердің  мəдени-морфологиялық  жəне  физиологиялық-
биохимиялық  қасиеттерін  зерттеу  заманауи  жіктеу  принциптеріне  сəйкес  жүргізілді,  жалпы 
сəйкестендіру Берджи əдісімен анықталды. 
Бактериялық қоғамдастық үшін оқшаулану кеңістігіне қарамастан,  Pseudomonas жəне  Bacillus 
генетикалық бактериялардың басым болуымен сипатталады. 


203 
 
Өсімдік  тамырларының  микробиоценозын  салыстырмалы  зерттеу  нəтижесінде  ризосфераның 
жəне  ризопландардың  сапалық  құрамы  бірдей  болғанымен,  микробтық  популяцияда  сандық 
айырмашылықтары    бар,  ризосфера  ризопланамен  салыстырғанда  тығыз  орналасқан    мекен  болып 
табылады. 
 Ғылыми
 жетекшісі: Өмірбекова Анель Адилевна, PhD 
 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   293   294   295   296   297   298   299   300   ...   372




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет