Таблеткалар - әдетте көмекші заттарды қолдана отырып, дәрілік заттарды престеу немесе арнайы массаларды қалыпқа салу арқылы алынатын қатты дозаланған дәрілік форма.
Таблеткалау - оның қалыптасуына, таблетканың пайда болуына қажетті элементтер мен процестердің жиынтығы.
Таблетка формасы - бұл құрылым, яғни таблетканың құрамына кіретін құрылымдық элементтердің орналасуының белгілі бір тәртібі.
ТАБЛЕТКАЛАРДЫҢ ЖІКТЕЛУІ
ПРЕСТЕЛГЕН
ҚАЛЫППЕН АЛУ
СОПАҚ
ҰЗЫНША
КӨПБҰРЫШТЫ
СПЕЦИФИКАЛЫҚ ФОРМАЛЫ
ORIBLETTAE
RESORIBLETTAE
IMPLANTABULETTAE
INJECTABULETTAE
SOLUBLETTAE
DULCIBLETTAE, BOLI,
URETRATORIA,
VAGITORIA
ҚҰРАМЫ БОЙЫНША: ЖАЙ ЖӘНЕ КҮРДЕЛІ
ҚҰРЫЛЫМЫ БОЙЫНША:
КАРКАСТЫ,
БІРҚАБАТТЫ,
КӨПҚАБАТТЫ,
ҚАБЫҚШАМЕН ҚАПТАЛҒАН ЖӘНЕ ҚАБЫҚШАСЫЗ
АЛУ ӘДІСІ БОЙЫНША ФОРМАСЫ БОЙЫНША КОНСТРУКТИВТІ БЕЛГІСІ БОЙЫНША БЕЛГІЛЕНУІ БОЙЫНША
АУЫЗ ҚУЫСЫНДА ҚОЛДАНУҒА АРНАЛҒАН ҚАБЫҚШАМЕН ҚАПТАЛҒАН ҚАБЫҚШАСЫЗ «КӨПІРШИТІН» ЕРІГІШ ДИСПЕРСИЯЛАНАТЫН ІШЕКТЕ ЕРИТІН ТАБЛЕТКАЛАР АУЫЗ ҚУЫСЫНДА ДИСПЕРСИЯЛАНАТЫН МОДИФИКАЦИЯЛАНЫП БОСАТЫЛАТЫН
ФАРМАКО- ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ бөлшектердің формасы, мөлшері бөлшектердің контактілі беткейі бөлшектердің меншікті беті шынайы тығыздық гидрофильділік гигроскопиялылық реактивтілік ерігіштік фракциялық құрам себілгіштік көлем (тығыздық) аққыштық (сусымалылық) престелгіштігі тығыздау коэфициенті ылғалдылық дисперстілік кеуектілік Ұнтақты заттардың қасиеттері
Фракциялық (гранулометриялық) құрам
Ұнтақтың сусымалдығына әсер етеді Таблеткалардың сапа көрсеткіштері
Таблетка массасының тұрақтылығы Таблеткалық машиналардың ритмдік жұмысы
Дәрілік заттың дозалану дәлдігі
Көлемдік тығыздық
ұнтақ бөлшектерінің формасына 1
ұнтақ бөлшектерінің мөлшеріне 2
3
ұнтақ бөлшектерінің ылғалдығына 4
ЕРКІН ҚҰЙЫЛҒАН ҰНТАҚ МАТЕРИАЛЫНЫҢ КӨЛЕМ БІРЛІГІНІҢ МАССАСЫ
БАЙЛАНЫСТЫ: ұнтақ бөлшектерінің тығыздығына
Тығыздау (қысу) коэффициенті
матрицадағы ұнтақ биіктігінің қатынасы (Н1) алынған таблетканың биіктігіне қатынасы (Н2):
Анықтауды матрицада жүргізеді Матрицалық канал ұнтақпен толтырылады және 1200 кг / см2 қысыммен басылады Алынған таблетка соққымен шығарылып, биіктігі өлшенеді.
Аққыштық (сусымалылық)
ұнтақ жүйесінің өз ауырлық күшімен шұңқырдың ыдысынан төгілуі немесе "ағуы" және матрицалық арнаның біркелкі толтырылуын қамтамасыз ету қабілеті
Сусымалылығы төмен материал воронка қабырғасына жабысады, бұл оның матрицаға түсу ритмін бұзады
Бұл таблеткалардың берілген массасының өзгеруіне әкеледі Престелгіштігі Престеудің тікелей анықтау әдістері жоқ ұнтақ бөлшектерінің қысыммен бірігу қабілеті, яғни электромагниттік сипаттағы күштердің (молекулалық, адсорбциялық, электрлік) және механикалық байланыстардың өзара тартылыс пен адгезияға әсер етумен тұрақты, берік престелген масса алу. таблетканың беріктігі бойынша қысу үшін жанама бағаланады байланыстырғыш заттарды таңдауды анықтайды анықтау нәтижелері таблетка технологиясын таңдауға әсер етеді 1. СЫРТҚЫ ТҮРІ Таблеткалардың пайда болуы келесі көрсеткіштер бойынша көзбен бағаланады:пішін ақауларының болмауы;өлшемге сәйкестік;қоспалардың болмауы;мәрмәр;тұтастық;түсі;жазулардың болуы.Таблеткалар дөңгелек, жалпақ немесе басқа пішінде болуы керек. Егер жеке мақалаларда басқа нұсқаулар болмаса, таблетканың беті тегіс, тегіс болуы керек, бетінде жазулар мен белгілер болуы мүмкін, диаметрі 9 мм және одан жоғары таблеткалар қауіпті болуы керек. 2. МЕХАНИКАЛЫҚ БЕРІКТІК Таблеткалардың механикалық беріктігі ұнтақтау және қысу беріктігімен бағаланады. Бұл сипаттамалар таблеткаларды контейнерлерге құюда, оларды тасымалдау, орау және сақтау шарттарын анықтауда маңызды рөл атқарады. Сығымдау беріктігі қабырғадағы таблеткалардың жойылуы жүзеге асырылатын құрылғының көмегімен анықталады. Беріктік көрсеткіші 0,45-1,2 МПа болуы керек. Тозуға төзімділік құрылғының көмегімен орнатылады. Тозу күші пайызбен есептеледі, кем дегенде 97% болуы керек. Таблетка сапасының көрсеткіштері 3. ТАБЛЕТКАЛАРДЫҢ ЫДЫРАУЫ Дәрілік препараттың емдік әсері ДҚ дозасына емес, оның дәрілік түрінен босату жылдамдығымен толықтығына байланысты. Сұйық ортада таблеткалар алдымен жеке фрагменттерге бөлінеді, содан кейін белсенді зат бөліне бастайды. Таблетка формалары орау және тасымалдау үшін қажетті жоғары механикалық беріктікті және нормалау құжаттамасының талаптарына сәйкес келетін сулы ортада ыдырауды автоматты түрде біріктіруі керек.Ыдырау уақыты жеке мақалаларда көрсетілуі керек. Бұл нұсқаулар болмаған кезде таблеткалар 15 минуттан аспауы керек, ал қабықпен қапталған таблеткалар 30 минуттан аспауы керек. 4. ТАБЛЕТКАЛАРДЫҢ ЕРІГІШТІГІ Егер жекелеген баптарда басқа нұсқаулар болмаса, 45 минут ішінде суда ерітілген дәрілік заттың мөлшері кемінде 75% болуы тиіс. 5. ДОЗАЛАУДЫҢ БІРКЕЛКІЛІГІ Дәрілік заттың дозасында орташа мөлшерден +-15% ауытқуға жол беріледі, бірақ ол бір таблеткада +-25% аспауы тиіс. Егер 10 таблетканың екеуінде ауытқу 25% болса, онда қалған 20 таблетканың әрқайсысында препараттың мөлшері анықталады. Ешқандай таблеткада ауытқу +-15% аспауы керек.
Түйіршіктеу - бұл дайын өнімнің технологиялық және тауарлық сипаттамаларына да, препараттың ағзадағы биологиялық қол жетімділігіне де әсер ететін таблетка процесінің маңызды кезеңі. Түйіршіктеу-бұл ұнтақты массаның түйіршіктелу процесі, яғни материалдың қажетті ағындылығын қамтамасыз ету және көп компонентті қоспалардың бөлінуіне жол бермеу үшін бөлшектерге сфералық немесе сопақша пішін беру. Бұл таблетка машинасының матрицасына таблетка массасының біркелкі түсу жылдамдығын, демек, таблеткалардың біртектілігі мен мөлшерлеу дәлдігін қамтамасыз етеді.
ТҮЙІРШІКТЕУ
Фармацевтика өнеркәсібінде түйіршіктеудің келесі әдістері қолданылады: 1) құрғақ түйіршіктеу, немесе таблетка массаларын алу арқылы жүзеге асыруға болады, содан кейін берілген мөлшердегі түйіршіктер пайда болғанға дейін ұсақтайды; 2) Ылғалды түйіршіктеу - ол дымқыл массаларды електен (перфорацияланған) бет арқылы сүрту, сұйытылған қабатта түйіршіктеу немесе бүріккіш кептіру арқылы жүзеге асырылады.
Таблеткаларды алудың технологиялық процесі келесі кезеңдерден тұрады: