Ғылым ретіндегі Қазақстан тарихының мақсат, міндеттері және оны зерттеудің өзектілігі
Қазақстан территориясындағы тас дәуірі ескерткіштері
жүктеу/скачать 491,12 Kb.
|
тарих
- Бұл бет үшін навигация:
- Ерте пал-т
- Кейінгі пал-т
| 2. Қазақстан территориясындағы тас дәуірі ескерткіштері. Қ-ң палеолит дәуір-ң е-рі 2 түрлі: 1-түрі – бірнеше мәдени қабаттан тұратын ес-р. Оларды тек археологиялық қазба-р арқ. зерттеуге болады. Мұндай ес-р біз-ң жерімізде санаулы ғана. Олар:Ш.Уәлиханов атындағы тұрақ, Көшқорған, Батпақ, Шульбинка. 2-түрі – ашық жер бетінде жатқан ес-р. Қаз-ң пал-т дәуір-ң көпшілік е-рі ашық жер бетінде жатқан е-рге жатады. Тас дәуірінің ең көне тұрақ/ы: Бөріқазған, Шақпақата, Арыстанды тұрақ/ы. Бұлардан табылған тас құрал/ды А. Г. Медоев Шығ Африкадағы Олдувай тұрағынан табылған ең көне құрал/мен бір уақытта жасалған деп есептеген. Қ-н жерінде соңғы пал-т еск/і тым аз кездеседі. Ғалым-р бұл жағдайды соңғы пал-т кезіндегі табиғи жағдай-ң адам өмір сүруі үшін өте қолайсыз болуымен байланыстырады. Ш. Уәлиханов атындағы тұрақ Оңт. Қ-дағы Арыстанды өзені-ң бойында. Тұрақтың ең 1-ші қабатын зерттеуші-р соңғы пал-т-ке жатқызады. Бұл қабаттан тұрпайылау жасалған ірі қырғыш-мен қатар жүзін айбалтаға ұқсатып шебер өңделген қырғыш-р кездеседі. Соңғы пал-т-ң тағы бір белгілі ес-ші – Балқаш көлі маң-ғы Семізбұғы тұрағы. Бұл жерде ең көп кездесетін құрал-р – қырғыш-р, жүзі түзу, кейде қайқылау пышақ-р. Қаз-ң жоғары пал-тіне жататын еск-ң бірі – Батпақ деп аталатын көне мекен. Жерімізден табылған неолиттік ес-р негізгі белгі-і жағынан бір – біріне ұқсас, бір мәдени – тарихи топқа жатады. Дегенмен де табылған құралдар-ң түріне, олардың жасалу техникасы-ң кейбір ерекшелік/не, ыдыс/ң жасалған материалына, шару.қ сипатына қарай Қ-ң неолиттік мәдинетін ғалым-р бірнеше аймақтық топ/ға бөліп көрсетеді. Қ-да энеолит дәуірі-ң еск/ң ішіндегі ең жақсы зерттелгені ж/е тарихи құнды материал бергені – Ботай қонысы. Ғалым/ Ботайды мекендеген/ жылқы-ң еті мен сүтін пайдаланғандығын, олар-ң тұрмысындағы жылқы малы-ң басым орын алғандығын дәл-ді. Ботай энеолиттік қонысы қаз-гі С.Қ обл-ғы Иманбұлақ өзені-ң оң жағ-да Ботай елді мекені жанында орн.н. Қ-н аум-ғы энеолит дәуірі мәдениеті-ң 2ші аймағы – Маңғыстау өңірі. Маңғыстау түбегіндегі белгілі энеолит тұрақ-ы: Шебер, Жыңғылды, Қошқарата, т.б. Ерте пал-т: Оңт .Қ: Бөріқазған, Шабақты, Ш.Уалиханов ат.тұрақ, Қарасу; Орт.Қ: Құдайкөл; Б.Қ: Шабақтысай, Сарытас. Орта пал-т: Оңт.Қ: Үшбұлақ, Қызылрысбек; Орт.Қ: Обалысай, Мұзбел, Өгізтау; Ш.Қ: Бөдене, Қызылсу; Б.Қ: Құмақаж, Аққыр. Кейінгі пал-т: Ш.Қ: Шульбинка, Қанай, Пищера; Оңт.Қ: Арыстанды, Ащысай; Орт.Қ: Семізбұғы, Батпақ, 3-Қарабас. Мезолит:(20 тұрақ таб-н) С.Қ: Мичурин, Екібастұз. Неолит: С.Қ: Пеньки, Қаратомар, Карлуга; Орт.Қ: Қарағанды, Зеленая Балка, Қосқұдық. Ш.Қ: Усть-Нарым, Сатшықыз; Арал маңы: Сексеуіл, Ақеспе. Энеолит: С.Қ: Ботай тұрағы, Маңғыстау-ғы Шебір-Теккелі.
жүктеу/скачать 491,12 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|