Ғылым ретіндегі Қазақстан тарихының мақсат, міндеттері және оны зерттеудің өзектілігі
Андронов мәдениеті: археологиялық ескерткіштері, кезеңдері және негізгі ерекшеліктері
жүктеу/скачать 491,12 Kb.
|
тарих
| 4. Андронов мәдениеті: археологиялық ескерткіштері, кезеңдері және негізгі ерекшеліктері. Оңт Сібірдегі Ачинск қ маңындағы Андроново селосынан қола дәуірі еск/і алғаш рет табылды. Оны 1914 ж. Б.Г. Андронов ашты. Ғылымда шартты түрде Қ жеріндегі қола дәуірі еск/н Андронов еск/і д.а. Бұл атауды ғылыми айналымға 1927 ж С. А. Теплухов енгізген. 1927 ж археолог Грязнов осындай қорымды БҚ да тапты. Бұл мәд/ті зерттеуші қаз/қ ғалым/:Марғұлан,Ақышев,Оразбаев. Қ/да қола дәуіріндегі тайпа/н көптеген тұрақ/ мен еск/р қалған. Бұларды Андронов мәд/і д.а. Бұл мәд – Евразиядағы ең ірі қола дәуір/ң мәд/і. Ав м шығ Минусинск шұнқырынан бастап солт аса үлкен Бат Сібір жазығынан Қ/ң оңт.гі Памир тау/на дейінгі кең-байтақ аумақты қамтыған. Ав м/ң еск/і Қ/да мол кездесетін болғ/н, осы хрон/қ кезеңді Ав м/і арқ қарастырады. Ав м/ң еск/ң өте үлкен территорияда табылуына ж/е оның үлкен кезеңді қамтуына байл ғылымда қазір Ав тарихи-мәдени қауымдастығы деген термин қолд/ды. Ав м/і шартты түрде 3 кезеңге бөлінеді. Ерте қола — б.з.д. 18-16 ғғ, орта қола б.з.д. 15-12 ғғ., кейінгі қола б.з.д. 12-8 ғ.б. Ав м/і 8-9 ғ/ға созылады (б.э.д. 17-9 ғғ). Қ/ғы еск/і СҚ, БҚ ж/е Орт Қ.да орн.н осы/ң ішіндегі ең ірісі - ОртҚ. Бұл аймақта қола дәуірінің 150- ге жуық қабірі, 30 – дай елді мекен тұрағы бар. Бұл өңірден көптеген мекен, қорым, көне рудник, құрбандық орын/ы, петроглиф/ таб.н. ОҚ.ң Ав м/не тән сипаты-оның мазар/ң күрделілігі, тас өңдеумен байл құрылыс техника/ң жетіле түскендігі. Нұра кезеңі — жерлеу салтында мәйітті өртеу басым болған. Мәйтті табытқа салып қою рәсімімен де жерлеу кездеседі. Керамика ыдыс/р жоғ жағы ғана әсемделеді. Қабір ішінде мәйітпен қатар үй жануар/ң сүйек/і де таб/н. Атасу кезеңінде жерді игеру, оның ішінде шөлейт аудан/ды да игеру кеңінен жүргізіледі. Тау-кен жұмыс/ң көлемі күрт өседі. Мәйіт/ді бір жамбасына бүк түсіріп жатқызып жерлеу жиірек ұшырасады. Алексеев қонысы мен Тасты-бұтақ қорымы кеңінен мәлім болды. Топырағы төбешік болып үйілген, дөңгелек ж/е тікбұрышты қоршау/ы бар қорым көп кездеседі. Челябинск ж/е Қостанай обл/ң шекарасынан Арқайым қонысы еж қала/ң мысалы б/ды. Қазіргі Қостанай обл/да Садчиков қонысы, Ақмола обл/ғы, Зеренді ауд/ғы Павловка қоныс/ы - Ав тарихи-мәдени қауымдастығ/ң айшықты еск/і. Еск/і:СҚ:Садчиковское, Алексеевское,Затобольское, Приречный, Чаглинка, Төңкеріс,Ақмола,Арқайым,Новониеольское. БҚ: Ахмет ауыл, Бесбай, Тастыбұтақ,Кіргелді.ОҚ мен Жетісу. Еск/і — Таңбалы, Қаратау сияқты тастағы сурет/р, Таутары қорымы. Сырдария/ң төм жағынан Арал алқабынан - Тегіскен кесенесі ашылды. Қола дәу/ң жартас/р бетіне салынып, кілегей қоңыр қабыршақпен жабылып қалған сурет/ң өзіндік ерекш/і бар. Бұл сурет/р — жану/р, күн бейнелі адам/р, соғыс арба/ы, шайқас көрініс/і туралы тасқа салынған сурет/р ол/ң дүние-танымын көрсетеді. Жартастағы сурет-петроглиф/ Қ/да Таңбалы, Ешкіөлмес, Қарату мен Маймақ, Тарбағатай мен Бөкентауда табылды. Шар/да теселі егіншілік болған. Нег/н бидай,қарабидай,тары өсірген. Жеке менш/ң п.б байл мал ш/на көшкен.Кен өндіру б.з.б ІІІ мыңж/та басталған.Қыш ыдыс/ды таспалық,қалыпқа салып пішіндеу әдіс/мен жасаған.
жүктеу/скачать 491,12 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|