Ғылым ретіндегі Қазақстан тарихының мақсат, міндеттері және оны зерттеудің өзектілігі
Сақ-сармат дәуірі: жазба деректер және археологиялық ескерткіштері
жүктеу/скачать 491,12 Kb.
|
тарих
- Бұл бет үшін навигация:
- Бесоба қорымы
| 9. Сақ-сармат дәуірі: жазба деректер және археологиялық ескерткіштері. Сақ/ - б.з.б. І мыңжылдықта Орта Азия мен Қаз.н, Шығыс Түркістан жерін мекен еткен ежелгі тайпа. "Сақ" сөзінің мағынасы парсы жазба/нда құдіретті еркек/, иран жазба/нда "жүйрік атты тур/", грек авто/нда "Азиялық скиф/"; грек тарихшысы Герадоттың сақ/ды атауы-Массагет, грек дерек/індегі көшпелі тайпа/ң тағы бір атауы -Дай/. Ежелгі грек тарихшы/ң айтуына қарағанда, сақ/ батыр, жауынгер, "дұшпанға қатал, досқа -адал" болған. Олар қастасқан жау/ын аямаған, батыр жауынгер/ді ардақтап құрмет еткен. Сақ деп аталатын тайпа/ң әрқайсысының өз алдында көсемі болған, көсемнің әмірі күшті болған, қаза болған көсем үлкен қорған/ға жерленген, өлікпен бірге алтын. күміс ыдыс-аяқ/ды қоса көмген. ал тағы бір грег авторы Ктесий "сақ әйел/і ержүрек келеді, соғыс қаупі төнгенде ер/не көмек көрсетіп ұрысқа араласады"деп баяндайды. Археолог/ жүргізген қазба жұмыс/ң нәт.де тасқа,қышқа,қару-жарақ/ға,ыдыс/ға т.б сақ/ салған көптеген сурет/ табылды. Сақ ескерткіш/ң бір бөлігі сақ көсем/ң бейіт/і. Олар:Талас,Шу,Іле өзен/ң жаға/нда,Қырғыз,Іле ж/е Жоңғар,Алатауының баурайында,Кеген мен Нарынқол таулы аймақ/нда кездеседі. Арал өнерінде Шірік-Рабат,Бәбіш-Молда,Баланды т.б ескерткіш/ табылған. Сақ/дың Жетісудағы тамаша ескерткіш/ң бірі - Есік қорғанынан табылған "Алтын киімді адам". Бұл қорған 1969-1970ж қазылды. Сақ/ң салты б/ша өлген адамға барлық киім/н түгел киіндірген ж/е қару жарағын да толық асындырған. Сақ/дың ғарыш туралы түсінігі Есіктен табылған сақ патшасының бас киімінде бейнеленген. Бас киімінің алдыңғы жағына бүкіл аспан әлемінің бейнесі болып табылатын күн белгісі: қанатты төрт ат пен төрт алтын жебе салынған. Бұл-құдайдың әлемге билігін жүргізуінің ерекше белгісі. Сармат/ң ескерткіш/і біздің жерімізде Бат.Қ-н аймағында кездеседі. Тарих ғылымында ерте сармат ескерткіш/н соврамат ескертеіш-і д.а. Археологиялық тұрғыдан аса маңызды ескерткіш-і Ақтөбе облысы өңірінде, Елек өзенінің орта аңғарында шоғырланған. Бесоба қорымы. Зерттеуші/ бұл обада абыз әйел/ жерленген деп тапты. Обаның биіктігі 2 м жуық. САРМАТ -жалпы сармат ескерткіш/і 3дәуірге бөлінеді. Олар ерте, орта ж/е соңғы сармат дәуірі ескерткіш/і. Ерте сармат дәуірінде сармат/ мәдениетінде, этно-саяси тарихында елеулі өзгеріс/ болады. Ең алдымен бұл жұрттың батысқа қарай біртіндеп, одан кейін жаппай жылжуы аңғарылады. Бұл жылжып көшуді біз осы кезеңде Еділдің арғы жағы мен Жайықтың орта ж/е төменгі ағысында ескерткіш-ң мол шоғырлануынан байқалады. Ерте сармат дәуірі ескерткіш/ң ішіндегі ерекше атауға тұратын жерлеу орны - Орал облысындағы Володарка обасы. Обаның астында ұз.ғы 6м қабір шұңқыр болған. Қабір шұңқыр-ң е 2 бөлігіне 2 адам жерленген. Савромат дәуірінде мәйіттің басын батысқа қаратып қойса, ендігі жерде оңтүстікке қаратады. Соңғы сармат кезеңінің Атырау облысы, Жылыой ауданы жерінде табылған Аралтөбе ескерткішінен 3 оба қазылған. Жалпы сармат обалары әр түрлі зат/ға өте бай. Ер/дің де әйел/дің де қабір/нде қару жарақ міндетті түрде қойылады. Алтын, күміс зат/ы да мол қойылатын болған.
жүктеу/скачать 491,12 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|