Ғылыми журнал үш айда бір рет шығатын ғылыми журнал
МРНТИ 03.41.91 DOI 10.51943/1814-6961_2021_4_222
жүктеу/скачать 1,7 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Ключевые слова
- ҒТАМР 03.41.91 АНТИКАЛЫҚ БАЛАНДЫ ҚОНЫСЫ Утубаев Жанболат Раймқұлұлы 1*
- Кілт сөздер
| МРНТИ 03.41.91 DOI 10.51943/1814-6961_2021_4_222
АНТИЧНЫЕ ПОСЕЛЕНИЕ БАЛАНДЫ Утубаев Жанболат Раймкулович 1* 1 Институт археологии им. А.Х. Маргулана. Казахстан, Алматы *Автор корреспондент Е-mail: utubaev_z@mail.ru Аннотация. В статье публикуются результаты нескольких лет раскопок на поселении Баланды, на территории древней дельты Сырдарьи, где во второй половине I тыс. до н.э. была распространена земледельческая чирикрабатская археологическая культура. Поселения Баланды является центром небольшого земледельческого оазиса IV–II вв. до н.э., который базировался на магистральном канале, между протоков Инкардарьи и Жанадарьи низовьях Сырдарьи и Приаралье, в целом. Центром поселения и всего оазиса была укрепленная усадьба-крепость Баланды I. На Баланды 1 было вскрыто несколько помещений остатки крупного монументального здания. Рядом с крепости раскопаны Усадьба 2, в результате открыто три помещения с очагами, в центре остатки двух относительно разновременных обжигательных гончарных горнов. В процессе раскопок найдено более 50 фрагментов керамики. Вся глиняная посуда, во всяком случае, когда можно определить форму и тип сосуда ходит себе прямые аналогии в керамических комплексах Чирикрабатской культуры. Ключевые слова: Сырдарья, культура, крепость, поселения, усадьба, земледелья, горн, керамика. Статья выполнена в рамках реализации проекта ИРН АР09260367 «Сельские поселения раннего железного века в низовьях Сырдарьи: хозяйство и быт» ҒТАМР 03.41.91 АНТИКАЛЫҚ БАЛАНДЫ ҚОНЫСЫ Утубаев Жанболат Раймқұлұлы 1* 1 Ә.Х. Марғұлан атындағы археология институты, Қазақстан, Алматы *Автор корреспондент Е-mail: utubaev_z@mail.ru Түйіндеме. Мақалада ежелгі Сырдария бойында орналасқан Баланды елді мекеніне жүргізілген бірнеше жылдық қазба жұмыстардың нәтижесі жарияланды. Аталған аймақта б.д.д. І мыңжылдықтың екінші жартысында шірікрабат археологиялық мәдениеті егіншілікпен айналысқан. Баланды қонысы б.д.д. IV–II ғғ. шағын егіншілік оазисінің орталығы болып саналады. Ол Іңкәрдария мен Жаңадария арналары арасындағы және Сырдарияның төменгі ағысы мен Арал маңындағы магистралды каналда орналасқан. Жалпы Баланды 1 бекінісі қоныстың және барлық оазистің орталығы болып есептеледі. Баланды 1 бекінісінен ірі монументалды ғимараттың бөлмелері анықталды. Бекіністің жанынан №2 үй-жайға археологиялық қазба жұмыстары жүргізіліп, ішінде ошақтары бар үш бөлме ашылды. Ал оның орталық бөлігінде әртүрлі уақытқа жататын екі қыштан жасалған күйдіру пештері сақталған. Қазба барысында 50-ден астам керамика бөліктері табылды. Анықталған барлық қыш ыдыстардың пішіні мен түріне ұқсас бұйымдарды шірікрабат мәдениетінің керамикалық кешеніне жатқызылады. Кілт сөздер: Сырдария, мәдениет, бекініс, қоныс, үй-жай, егіншілік, пеш, керамика. Отан тарихы №4 (96) 2021 ISSN 1814 - 6961 E-ISSN: 2788-9718 263 жүктеу/скачать 1,7 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|