«Ғылыми-педагогикалық зерттеу әдістемесі» ПӘні бойынша дәрістер мазмұны
жүктеу/скачать 0,71 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- «Педагогика әдінамасы»
| Дескрептивті әдіснама – ғылыми білімдердің құрылымы мен ғылыми таным заңдылықтары жөніндегі білім ретінде зерттеу үрдісіне бағыт-бағдар береді, ал прескрептивті әдіснама – зерттеу іс-әрекеттерін реттеп барудың жол жобасын белгілеп, көрсетеді.
Дәстүрлі әдіснамалық талдауда ғылыми іс-әрекеттерді жұзеге асыру тиімділігімен танылған ұсыныстар және ережелеріне байланысты құрастыру міндеттері басымдау болса, ал дескриптивті талдауда ғылыми таным үрдісінде іске асырылған зерттеу әрекеттерін қайталап баяндау, түсіндіру қызметтері атқарылады. Педагогикалық ғылыми әдебиеттерде “әдіснамалық ұстанымдар” ұғымы сирек кездесетіні белгілі. Әдіснамалық білімдер жүйесінде “әдіснамалық талаптар” ұғымы педагогиканың теориялық және практикалық әрекеті ретінде әдіснамалық ұстанымдардың бір түрі ретінде үлкен маңызға ие. Сол себепті “әдіснамалық талаптар” ұғымы “әдіснамалық ұстанымдардың” қолдану аспектісін нақтылай түседі. Әдіснамалық ұстанымдардың мазмұны мен құрылымы Б.Г. Ананьев, В.И. Андреева, В.И. Беляева, Ю.К. Бабанский, Л.С. Выготский, Б.С. Гершунский, В.И. Загвязинский, А.Н. Леонтьев, Б.Т. Лихачев, В.А. Сластенин, Н.Д. Хмель, Ш.Т. Таубаева және т.б. педагог және психологтардың еңбектерінде көрініс тапты. Педагогика әдіснамасы – педагогика теориясы, педагогикалық құбылыстарды қарау принциптері, зерттеу әдістері туралы білім жүйесі, алынған білімді тәрбиелеу, оқыту, білім беру тәжірибесіне енгізу жолдары. Әдіснаманың теориялық жағы негізгі педагогикалық заңдылықтардың анықталуымен байланысты, ғылыми ізденудің бастапқы алғышарты ретінде, дүниетану қызметіне еніп, педагогикалық зерттеудің қандай философиялық, биологиялық, психологиялық идеялардан құрылғанын анықтап, алынған нәтижені дәлелдеп және қорытынды шығарады. Педагогиканың әдіснамасы оның негізін, базалық сипатын анықтайды. Әдістеме негізінде әлеуметтік педагогиканың тұтастай және оның құрылымдық құрамдас бөліктерінің ғылыми бағытының мәні анықталады. Осыған сүйене отырып, әлеуметтік педагогиканың теориясы мен практикасының өзекті проблемаларын зерттейді. Педагогиканың әдіснамасын түсіну үшін мына мәселелерді қарастыру қажет: - әдіснама және әлеуметтік педагогиканың әдіснамасы ұғымдары; - әлеуметтік педагогика әдіснамасы негіздері; - субъект ұстанымы тұрғысынан әлеуметтік-педагогикалық болмыстың сапасын бағалау және таным әдіснамасы негіздері. Педагогика әдіснамасының мәні туралы түрлі көзқарастар бар. Кейбір зерттеушілер әдіснамасыны: теориялық қызметтің құрылымы, логикалық ұйымдастырылуы, әдістері мен құралдары туралы; басқалары, - таным әдістерін қалыптастыру қағидалары мен рәсімдері және шындықты тану және қайта құру әдістерін қолдану туралы; үшіншісі – күрделі практикалық мәселелерді шешудің неғұрлым жалпы қағидаларының жиынтығы туралы; төртіншісі – теориялық және практикалық қызметті ұйымдастыру мен құрудың қағидалары мен тәсілдері жүйесі туралы, сондай-ақ, осы жүйе туралы; бесіншісі – ғылыми-педагогикалық зерттеулердің бастапқы (негізгі) ерекшелігі, құрылымы, қызметі мен әдістері туралы ілім деп санайды. «Әдіснама» терминінің мағынасы: - танымның ғылыми әдісі туралы ілім; - қандай ғылым болса да қолданылатын танымдық құралдар, әдістер мен тәсілдердің жиынтығы; - танымдық және қайта құрушы қызметті ұйымдастырудың алғышарттары мен қағидаларын зерттеуші құралдар, білім саласы болып түсініледі. Тізбеде көрсетілгендей, әдіснама жөнінде бірыңғай көзқарас пен түсінік қалыптаспаған. Алайда, зерттеушілер, ең бастысы, әдіснама – нақтылы шындықты тану мен қайта құрудың базалық негізі деп біледі. Педагогиканың белгілі әдіснамашы Володар Викторович Краевскийдің (1926-2010) тәсілдемесіне сүйенсек, «Педагогика әдінамасы» ұғымына мынадай анықтама беруге болады. Бұл - педагогикалық болмысты бейнелейтін әлеуметтік педагогикалық теорияның негіздері мен құрылымдары туралы білімдер жүйесі, сондай-ақ, осындай білімдерді алу және ғылыми әлеуметтік-педагогикалық зерттеулердің сапасын бағалау, логика мен әдістер, бағдарламаларды негіздеу қызметінің жүйесі. Педагогика әдіснамасының ішкі мәні мынадай аса маңызды құрамдас бөліктерден тұрады: - педагогикалық теориялардың негіздері мен құрылымдары, оларды танудың қағидалары мен тәсілдері туралы білімдер жүйесі; - осындай білімдерді алу және ғылыми-педагогикалық зерттеулердің сапасын бағалау, логика мен әдістер, бағдарламаларды негіздеу қызметінің жүйесі. Педагогика және психология ғылымдарының құрылымы мен қызметтерін нақтылау. Ғылымдардың кең арнасы ішінде педагогика ғылымы өзіндік ерекшелігімен айқындалады. Себебі педагогика – қазіргі заманның ең көкейкесті мәселесі – адам, оның тәрбиесі, білімі, болашағы жалпы адамзат қоғамының демократиялық, гуманистік бағыт алуын қарастыратын іргелі ғылымдардың бірі. жүктеу/скачать 0,71 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|