Ғылыми-практикалық конференциясының материалдары



Pdf көрінісі
бет49/333
Дата07.01.2022
өлшемі7,58 Mb.
#19629
1   ...   45   46   47   48   49   50   51   52   ...   333
 

 

 

 

 


88 

 

ӘОЖ 159.99 



 

ЖЕКЕ ТҰЛҒАНЫҢ ИНТЕЛЛЕКТУАЛДЫ ҚАБІЛЕТІНІҢ  ДАМУЫНА 

ТЕОРИЯЛЫҚ СИПАТТАМА 

 

ТОҚТАСЫН А.- Психология мамандығының студенті 

АДИРБЕКОВА Ж.С. п.ғ.м., аға оқытушы 

Алматы Университеті  

 

Кіріспе 

«Педагогика және психология қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндерме 

сөздігінде»  тұлға  терминіне  мынандай  анықтама  берілген:  «Тұлға  –  дербес  әрекет  ететін 

субьект  ретіндегі  нақты  жеке  адам  болмысының  қайталанбас,  ерекше  әдісі,  адамның 

қоғамдық өмірінің дара нысаны» [1]. Бұл анықтамадан адам қоғамның барлық мүшелеріне 

бірдей мінез-құлық пен қасиеттерге ие бола алмайды деген қорытынды шығады. Әр адам 

әр  түрлі.  Адамның  ерекшелігі-оның  мінез-құлқының,  іс-әрекетінің,  көзқарастарының 

ерекшеліктеріндегі  өзіндік  ерекшелігі.  Баланың  ақыл-ойын  дамытудың  әдістері  мен 

құралдарын  анықтау  психология  мен  педагогикада  бұрыннан  зерттелген.  Ақыл-ойдың 

әлемдік  мәдениеттің  барлық  дәуірлеріндегі  ойшылдардың  назарында  болғанын  "ақыл-ой 

дамуының"  көптеген  іздеулерінен  көруге  болады.  Сондықтан  зияткерлік  даму 

педагогикасының негізгі  мақсаты бүгінгі  күннің талаптарынан туындайтын жаңа сапаны, 

рухани  сананы,  лайықты  қазіргі  қоғамды  қалыптастыру  мен  дамытуда  жаңа  жолдар  мен 

шешімдерді  іздеу  болып  табылады.  Мәселе  бойынша  ойлар,  тұжырымдамалар, 

көзқарастар, жұмыстар қазірдің өзінде қол жетімді. Бұл біздің ұлы ойшылдарымыз Юсуф 

Баласағұни,  Әл-Фараби,  Абайды  бұрыннан  толғандырып  келген.  Олардың  арасында 

интеллект  мәселесі  бар.  Осыған  байланысты  әлемдік  мәдениет  пен  ғылымның  негізін 

қалаушы,  шығыс  ойшылы  Әл-Фарабидің  мұрасы  мақаланың  ашылуының  басы  болды. 

Олардың  ішіндегі  ең  маңыздысы-біздің  интеллектке  деген  көзқарасымыз.  Әл-Фарабидің 

пікірінше,  интеллект-бұл  табиғи  адами  әлеует,  ол  ақылмен  қатар,  әлемді  тануда  адам 

ақылының күшін дәріптейді [2]. 

Психология  саласындағы  көптеген  зерттеулер  интеллекттің  табиғатын  басқаша 

сипаттауға  тырысты.  Себебі  интеллект  өте  күрделі  құрылым.  Бүгінгі  таңда 

интеллектуалды  даму  мәселелері  әлемдік  мәдениеттің  барлық  дәуірлеріндегі 

ойшылдардың  басты  назарында  болды,  мұны  "интеллектуалды  дамудың"көптеген 

ізденістері дәлелдейді. 

Сондықтан  зияткерлік  психологияны  дамыту  -  педагогиканың  негізгі  мақсаты-бүгінгі 

күннің  талаптарынан  туындайтын  жаңа  сапаны,  рухани  сананы,  лайықты  заманауи 

қоғамды қалыптастыру мен дамытуда жаңа жолдар мен шешімдерді іздеу. Атап айтқанда, 

білімнің  өзі  ақылмен  үйлеседі.  Интеллект  ұғымы  бір  уақытта  қарапайым  және  күрделі. 

Себебі  ол  жеке  адамға  бағытталған  болса  да,  ол  бүкіл  қоғамды  қамтиды.  Интеллект 

қоғамның дамуымен тікелей байланысты. 





Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   45   46   47   48   49   50   51   52   ...   333




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет