Ғылыми-зерттеу әдістемелік негізі
жүктеу/скачать 87,56 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 2.3. Зерттеу әдістемесі
2.2. Зерттеу барысы
Ғылыми зерттеу процестеріне жиынтық арнайы ғылыми методология деңгейлерінің бірі болып табылатын белгілі бір ғылыми бағыт бойынша зерттеу әдістемесін құрайтын таным формалары, құралдары мен әдістері кіреді. Ғылыми зерттеу процесі ғылыми-зерттеу жұмыстарын (ҒЗЖ) ұйымдастырудың формасы ретінде қойылған проблемамен анықталады және мүмкін зерттеу кезеңдерін жүзеге асыру кезінде ақпараттық қатынастар моделімен айқын көрінеді (4-сурет) Сурет 4- Зерттеу процесі Ғылыми зерттеу объект туралы ғылыми білімге қажеттілік пен ғылым өзінің дамуының белгілі бір кезеңінде болған объект (процесс, құбылыс) туралы нақты білім арасындағы қайшылықтарды ашуға негізделген проблемалық тұжырымнан басталады. Мәселенің қойылуы зерттеу тақырыбын таңдауды анықтайды, оның атауын нақтылайды және дамудың өзектілігін негіздейді. Зерттеудің міндеттерін нақтылау үшін ақпараттық нәтижелер алуды қамтамасыз ететін ақпараттық ізденіс және ғылыми іздеу де жүргізіледі. Зерттеушінің интеллектуалды қабілеттері, оның ғылыми көзқарасы, ғылыми білімінің кеңдігі, жүйелік ойлауы, ассоциативті қабылдауы, ақпараттық мәдениеті, шығармашылық белсенділігі және толеранттылығы ғылыми зерттеулер үшін шешуші маңызға ие. Ғалымдар ғылыми жұмыс психологиясын және ғылыми зерттеулерді сауатты ұйымдастыруды жақсы білуі керек. Сонымен, зерттеу процесі дәйекті және өзара байланысты төрт кезеңнен (кіші процестерден) тұрады (4-сурет). 2.3. Зерттеу әдістемесі Зерттеу әдіснамасы дегеніміз - белгілі бір білім саласындағы (зерттеушінің кәсіби қызметі бағыттары) теориялық және қолданбалы зерттеудің нақты формалары, әдістері мен құралдарының жиынтығы. Зерттеу әдістемесі белгілі бір зерттеу объектісін (құрылым, сипаттамалар, ақпараттық байланыстар және объектінің басқа қасиеттері) зерттеудің тұжырымдалған мақсатына сәйкес таңдалады, бұл болашақта белгілі бір нәтижеге жету үшін тиісті іс-әрекеттерді анықтайтын жоспарланған нәтижелерді алу үшін ғылыми таным принциптері мен әдістерін қолданады. Сурет 5 - Ғылыми зерттеудің әдіснамалық жүйесі Ғылыми зерттеудің әдіснамалық жүйесіне зерттеу мен дамудың әр кезеңінде жұмысты орындауға бағытталған бірқатар жеке техникалар кіруі керек (5-сурет). Бұрын көрсетілгендей, ғылыми зерттеу мәселені тұжырымдаудан басталады, сондықтан әдістеме зерттеу объектісі туралы қолда бар білімдер арасындағы мәселені практикалық шешу үшін қажет болатын қайшылықтарды ашуға мүмкіндік беруі керек, яғни. зерттеу объектісі туралы теориялық ақпараттың жетіспеуі жағдайында қажетті нәтиже алу (0 кезең). Проблемалық қойылым тақырыпты тұжырымдау әдістемесіне негізделген зерттеу тақырыбын таңдауға және оның белгілі бір зерттеу мәселесін шешу үшін өзектілігін негіздеуге мүмкіндік береді (1 кезең). Тақырыпты таңдау, оны тұжырымдау және дамудың өзектілігін негіздеу келесі кезеңге өтуге мүмкіндік береді - бұл білім саласындағы қол жетімді ғылыми нәтижелерді қорытындылау үшін әдеби дереккөздерді талдау әдістемесі негізінде мәселені шешудің жолдарын ақпараттық іздеу (әдеби дереккөздерге шолу жасау және Интернеттегі ақпараттық ресурстарды пайдалану). Нәтижесінде қойылған мәселе бойынша ғылыми зерттеулер жүргізу жоспары болады (2 кезең). Ғылыми іздеу әдістемесі, әдетте, бұрын шектес салалардағы басқа объектілер (процестер, құбылыстар) үшін қолданылған қолданыстағы әдістерді таңдау негізінде қалыптасады немесе егер мұндай әдістің прототипі болмаса, онда тақырыпта қойылған мәселені шешу үшін жаңа авторлық әдістеме жасалады (3 кезең). жүктеу/скачать 87,56 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|