№
|
Сұрақ-жауаптар
|
|
Дүние бір бастамадан тұрады деп есептейтін философиялық ілім:
плюрализм
монизм
дуализм
релятивизм
идеализм
|
|
Дүние екі бастамадан турады деп есептейтін философиялық ілім:
плюрализм
монизм
дуализм
релятивизм
идеализм
|
|
Көп субстанцияны мойындайтын философиялық ілім:
плюрализм
монизм
дуализм
релятивизм
идеализм
|
|
Мифологиялық дүниетанымға тән белгі:
логикалық талдау
антропоморфизм
рационалдылық
логикалық құрылым
логикалық қорытынды
|
|
Буддизмнің негізін қалаушы:
Лао-цзы
Сиддхартха Гаутама
Патанджали
Мо-Цзы
Махавира Вардхамана
|
|
Ортағасырлық философияға тән сипаттама:
космоцентризм
теоцентризм
антропоцентризм
ғылымицентризм
пантеизм
|
|
Ф. Бэконның «Жаңа Органон» еңбегінде танымға бөгет болатын елестер (идолдар):
Театр, ғылым, өнер, философия
Тектік, үңгір, нарық, театр
Философия, өнер, музыка, табиғат
Нарық,музыка, табиғат, театр
Нарық,музыка, табиғат, театр
|
|
Неміс классикалық философиясының негізін салушы:
И.Фихте
Л.Фейербах
Г.В.Ф.Гегель
И. Кант
Ф.Шеллинг
|
|
Бейнелеу:
өлi табиғаттың қасиетi
мидың қасиетi
адам санасының қасиетi
тiрi табиғаттың қасиетi
материяның жалпы қасиеті
|
|
«Үш ақиқат» еңбегінің авторы:
Абай Құнанбайұлы;
Шәкәрім Құдайбердіұлы;
Аугустин;
Акуиналық Фома;
Аристотель.
|
|
Қозғалыстың әлеуметтік формасы:
белокты денелердің әрекеттестігі
кеңістікте денелердің алмасуы
атомдар мен молекулалардың әрекеттестігі
оптикалық құбылыстар
қоғамдық байланыстар және қатынастар
|
|
Ф.Энгельс материя қозғалысының негізгі формаларына жатқызады:
тыныштық, ауыспалылық, әрекеттестік, өзгеру
кеңістікте денелердің алмасуы
прогресс, регресс, ұласу
механикалық, физикалық, химиялық, биологиялық, әлеуметтік
тура сызықты, ирек тәрізді, сатылы-үдемелі, шиыршықты
|
|
Сана дегеніміз:
сезімділік саласы
субъективтік шындық, сөйлеумен байланысты адам миы функциясы
психикалық жалпылық
оптикалық құбылыстар
өзін және қоршаған болмысты сезінудің тамаша сыйы
|
|
Сананың түбегейлі белгісін құрайтын тек адамның ғана өзіндік қабілеті:
еркіне бағыну қабілеті
мақсат қою қабілеті
бейсаналық қабілеті
инстинкт қабілеті
сезімдік қабілеті
|
|
Эмпиризмнің негізгі пайымдауы:
ақыл дүниені танудың басты көзі болып табылады
дүниені танып білуге болады
адамның бүкіл білімі тәжірибеге негізделеді
танымның жоғарғы түрі - түйсік
таным көзі тамаша жаңалық болып табылады
|
|
Ақиқаттың конвенционалистік тұжырымдамасы:
ақиқат – ойлаудың қарама-қайшылықты еместігі
ақиқат – шындыққа сәйкес келетін білім
ақиқат – анық және айқын білім
ақиқат – Құдайдың ашық айтуымен келісетін білім
ақиқат – ғалымдардың шартты келісімінің нәтижесі.
|
|
Білім дегеніміз:
заттардың есте сақталған бейнесі
шындық туралы ең анық, негізделген ақпарат
абстракты ой
бір нәрсе дәлелденетін немесе теріске шығарылатын ой
заттардың жеке қасиеттерінде көрінетін психикалық үрдіс
|
|
Білім мен оның функцияларының өмірге пайдалысын насихаттап қарастыратын философия:
прагматизм
марсксизм
неоатомизм
неоэмпиризм
персонализм
|
|
«Философия – ойлау арқылы ақиқатқа, білімге жету» деп пайымдаған:
Геродот
Аристотель
Платон
Сократ
Пифагор
|
|
Философияның функциясы:
манипулятивті
прагматикалық
көзқарастық
идеологиялық
тәрбиелік
|
|
Философияның басты сұрағы «Адам дегеніміз не?» деп айтқан:
Кант
Гегель
Фихте
Шеллинг
Фейербах
|
|
«Философия таңғалудан басталады» деп есептеген көне грек ойшылы:
Фалес
Аристотель
Платон
Сократ
Пифагор
|
|
Қазақ халқының философиялық дүниетанымының басты категориясы:
өмір
салт-дәстүр
аңыз
ке+ңістік
уақыт
|
|
Қазақ дүниетанымының қалыптасуының алғы шарты:
ерекше мәдениет
материалды құндылықтар
аңыз
көшпелі өмір салты
аңыз-әңгімелер
|
|
«Экзистенциализм – бұл гуманизм» шығармасының авторы:
Ф. Ницше;
А. Камю;
Ж.П. Сартр;
Г. Марсель;
В. Франкл.
|
|
«Аз и Я» кітабының авторы:
Б. Нұржанов;
Н. Назарбаев;
Л. Гумилев;
М. Әуезов;
О. Сүлейменов.
|
|
Қазақ ағартушылығының көрнекті қайраткері, педагог-новатор және жазушы:
А. Құнанбаев;
Ш. Құдайбердиев;
Ш. Уәлиханов;
М. Әуезов;
Ы. Алтынсарин.
|
|
Х. Сәбитұлы, «қайғылы» деген атқа ие болған жырлар мен қара сөздердің авторы:
Кодан Тайши;
Ақан сері;
Бұқар-жырау;
Құрманғазы;
Асан Қайғы.
|
|
Абай Құнанбаевтың қай шығармасында ағартушының философиялық көзқарасы, адамгершілікті жетілдіру каноны баяндалған?
"Бүркіт мінген шабандоз ерте қарда жарысады";
"Міне, мен болысқа айналдым";
"Жаз";
"Жылқының сипаттамасы";
"Қара сөздер".
|
|
Нирванаға жету үшін «сегіздік жолды» ұсынған Көне Үнді философиясының мектебі:
ньяя
чарвака-локаята
буддизм
миманса
джайнизм
|
|
Ғылыми танымдағы теорияның мәні:
құбылыстардың мәнін түсіну, олардың қалыптасу логикасын ашу;
объектілер мен құбылыстарды жіктеу;
құбылыстарды бір-бірімен салыстыру, жалпы және ерекше анықтау;
құбылыстарды біртұтас көрініске жүйелеу; білім синтезін жүзеге асырады;
табиғат пен қоғам құбылыстарының сипаттамасы.
|
|
Ақиқатқа, абсолюттік анық білімге тек ақылдың көмегімен ғана жетуге болады деген философиялық бағыт:
материализм
дуализм
рационализм
сенсуализм
агностицизм
|
|
Танымның қайнар көзі ақыл-ойда. Осы пікір қай гносеологиялық концепцияға жатады:
эмперизмге
агностицизмге
сенсуализмге
скептицизмге
рационализмге
|
|
Қоғамдық дамудың өркениеттік тұжырымдамасын дамытқан ойшыл:
Дж. Локк;
Л. Фейербах;
Платон;
А. Тойнби;
Г. Лейбниц.
|
|
«Ғылым қоғамның тікелей өндіру күшіне айналады» деген тұжырымның авторы:
С. Кьеркегор;
К. Маркс;
Л. Витгенштейн;
Б. Рассел;
З. Фрейд.
|
|
«Еуропаның ақыры» шығармасының авторы:
О. Шпенглер;
А. Тойнби;
А. Швейцер;
Н. Данилевский;
Л. Гумилев.
|
|
Структурализмнің өкілдері:
Г. Гадамер, Э. Гуссерль, М. Хайдеггер;
Ж. Деррида, Ж. Делез, Ж. Бодрийар;
Б. Рассел, М. Шлик, Л. Витгенштейн;
К. Леви-Стросс, М. Фуко, Ж. Лакан;
Ж. - П. Сартр, А. Камю, К.Ясперс.
|
|
«Жан сыры» («Исповедь») шығармасының авторы:
Фома Аквинский
Әл Кинди
Томас Мор
Әл Фараби
Аугустин Авреллий
|
|
«Құдайы қаласы» еңбегінің авторы:
Фома Аквинский
У. Оккам
Томас Мор
Аугустин Авреллий
Томас Мор
|
|
Мұхаммед пайғамбардан кейінгі екінші мұсылман деген атаққа ие болған ойшыл:
ӘлҒазали
Әл Кинди
Ибн Сина
Әл Фараби
Ибн Халдун
|
|
«Философтарды терістеу» еңбегінің авторы:
ӘлҒазали
Қ.А. Яссауи
Ибн Сина
Әл Фараби
Ибн Халдун
|
|
Өзінің философиялық пайымдауларында Платон идеяларына негізделген ортағасырлық ойшыл:
Томас Мор
Николла Макиавелли
Аугустин Аврелий
Фома Аквинский
Данте Алигьери
|
|
Қайта Өрлеу Дәуірінің негізгі сипаты:
гиллозоизм
материализм
антропоцентризм
номинализм
реализм
|
|
Қайта Өрлеу Дәуірінің өкілі:
Августин Аврелий
Томас Мор
Томас Аквинат
Имануил Кант
Жан Жак Руссо
|
|
Қайта Өрлеу Дәуіріндегі әлеуметтік-саяси философияны дамытқан ойшыл:
Августин Аврелий
Николо Макиавелли
Вольтер
Имануил Кант
Жан Жак Руссо
|
|
«Құдайы комедия» шығармасының авторы:
Августин Аврелий
Николо Макиавелли
Луций Анней Сенека
Данте Альгиери
Жан Жак Руссо
|
|
«Құдай даналығының көріністерінің бәрінен де ғажайыбы – адам» деп айтқан:
Августин Аврелий
Николо Макиавелли
Луций Анней Сенека
Данте Альгиери
Жан Жак Руссо
|
|
Адам – «екінші Құдай» деп пайымдаған ойшыл:
Николай Кузанский
Жан Жак Руссо
Луций Анней Сенека
Данте Альгиери
Жан Жак Руссо
|
|
«Ақымақтықты мадақтау» («Похвала глупости») еңбегінің авторы:
Эразм Роттердамский
Франческо Петрарка
Луций Анней Сенека
Томас Мор
Николай Кузанский
|
|
«Тәжірибелер» («Опыты») шығармасының авторы:
Эразм Роттердамский
Франческо Петрарка
Мишель Монтень
Томас Мор
Николай Кузанский
|
|
«Әрбір адам өзін мүлдем өзгерте алады» деген қағиданы ұсынған Қайта Өрлеу дәуірінің ойшылы:
Эразм Роттердамский
Франческо Петрарка
Мишель Монтень
Томас Мор
Николай Кузанский
|
|
Ортағасырлық арабтілді дәстүрдегі «фәлсәфа» терминінің мағынасы:
мұсылман құқығы;
сенім догмалары;
мұсылман теологиясы;
Құдайды түсінудің мистикалық тәсілі;
әлемді танудың рационалды тәсілі.
|
|
Әйгілі «Утопия» еңбегінің авторы:
Джордано Бруно
Франческо Петрарка
Галилео Галилей
Томас Мор
Николай Кузанский
|
|
«Күн қаласы» еңбегінің авторы:
Томмазо Кампанелла
Франческо Петрарка
Галилео Галилей
Томас Мор
Николай Кузанский
|
|
«Мақсат құралдарды ақтайды» («Цель оправдывает средства») деген қағиданы ұсынған:
Томмазо Кампанелла
Николла Макиавелли
Галилео Галилей
Томас Мор
Николай Кузанский
|
|
Жаңа Дәуір философиясы қалыптасты:
21 ғасырда
17 ғасырда
20 ғасырда
18 ғасырда
19 ғасырда
|
|
«Сизиф туралы аңыз» шығармасының авторы:
Дильтей
Камю
Гадамер
Ницше
Гадамер
|
|
«Бейсаналық» ұғымын қолданысқа енгізген:
З. Фрейд
О. Конт
Г. Спенсер
Ф. Гумдольдт
К.Г. Юнг
|
|
«Адам адамға қасқыр» афоризмінің авторы:
Дж. Локк
Николла Макиавелли
Д. Юм
Б. Спиноза
Т. Гоббс
|
|
«Заратустра осылай деген» еңбегінде өз философиялық концепциясын дәйектеп көрсеткен:
Шлейермахер
Камю
Гадамер
Ницше
Гадамер
|
|
Шығыс перипатетизмнің негізін қалаған:
ибн-Рушд
аль-Фараби
Омар Хайям
Жүсіп Баласағұн
Хайдар Дулати
|
|
ХХ-ғасырдың 20-40 жылдарындағы қазақ философиясында саяси мәселелермен айналысқан:
Ш. Уәлиханов
Ә. Бөкейханов
М.Қашғари
Жүсіп Баласағұн
Хайдар Дулати
|
|
«Ізгілікті қала тұрғындарының көзқарастары туралы трактаттың» авторы:
ибн-Рушд
аль-Фараби
Омар Хайям
Жүсіп Баласағұн
Хайдар Дулати
|
|
«Құтадғу білік» шығармасының авторы:
ибн-Рушд
аль-Фараби
Омар Хайям
Жүсіп Баласағұн
Хайдар Дулати
|
|
Адамның мақсаты - кемел адам қалпына жету, ал кемелдік жолы - сопылық - деп пайымдаған:
Қожа Ахмет Йассауи
аль-Фараби
Омар Хайям
Жүсіп Баласағұн
Хайдар Дулати
|
|
«Философия» термині көне грек тілінен аударғанда қандай мағына береді:
даналық
даналыққа құштарлық
адамгершілікке құштарлық
білім
кітап
|
|
Қытайдағы философия бастауындағы тұлға:
Фалес
Конфуций
Махавира
Сыма Цянь
Мэн Цзы
|
|
Шәкәрім Құдайбердіұлы бұл ғылымды білім беру жүйесіне енгізуді ұсынды:
жақсылық туралы ғылым;
ар-ұждан туралы ғылым;
әділеттілік туралы ғылым;
өмір туралы ғылым;
адам туралы ғылым.
|
|
Идея, рух, сана дүниенің бастауы деп білетін көзқарас:
реализм
идеализм
дуализм
деизм
плюрализм
|
|
«Философия – ғылымдар негізі» деген анықтама берген антикалық философ:
Фалес
Сократ
Аристотель
Платон
Пифагор
|
|
Онтология дегеніміз:
болмыс туралы ілім
құндылықтар туралы ілім
адам туралы ілім
таным туралы ілім
дін туралы ілім
|
|
Материяның маңызды атрибуты:
себеп
кеңістік
сана
идея
атом
|
|
Гносеология дегеніміз:
болмыс туралы ілім
құндылықтар туралы ілім
адам туралы ілім
таным туралы ілім
дін туралы ілім
|
|
Рационалдық танымға келесі формалар жатады:
сезiну, қабылдау,елестету
ұғым, пікір, ой-тұжырым
сезiм, эмоция, парасат
"мен" "ол" "жоғары-Мен"
фантазия, ойлау, болжам
|
|
Танымның сезімдік деңгейінің үш негізгі формасы:
идея,гипотеза, интуиция
ұғым, пікір, ой-тұжырым
түйсік, қабылдау, елестету
ұғым, пайымдау, елестету
субстрат, материя, болмыс
|
|
Аксиология дегеніміз:
болмыс туралы ілім
құндылықтар туралы ілім
адам туралы ілім
таным туралы ілім
дін туралы ілім
|
|
Этика дегеніміз:
болмыс туралы ілім
құндылықтар туралы ілім
мораль, адамгершілік туралы ілім
таным туралы ілім
дін туралы ілім
|
|
Философиялық антропология:
болмыс туралы ілім
құндылықтар туралы ілім
адам туралы философиялық ілім
таным туралы ілім
дін туралы ілім
|
|
Танымның мақсаты:
салыстыру
ақиқатқа жету
идеалдау
эксперимент
бақылау
|
|
Конфуций философиясындағы ізгіліктің орталық принципі:
қатаң заңға бағыну
гуманизм принципі
әр адамның өз принципі
азаптан құтылу
нирванаға жету
|
|
Философия қай елде пайда болды?
Еуропада
Ежелгi қытайда
Ежелгi үндiстанда
Ежелгi Грецияда
Бір уақытта ежелгі Үнді, Қытай және Грекия жерлерінде.
|
|
Қазақстандық философтар бірлестігі:
Философия, саясаттану және дінтану институты;
Қазақстандық философиялық конгресс;
Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ Философия және саясаттану факультеті;
Рухани жаңғыру;
Аманат.
|
|
Дүниетанымның тарихи формалары:
мифология, дін, философия
мифология, ғылым, идеология
метафизикалық, дiни, позитивтiк
әдебиет, философия, ғылым
эпос, пафос, логос
|
|
Әлем және ондағы адамның алатын орнына деген тұтас көзқарас:
таным
сана
жан
дүниетаным
аксиология
|
|
Орыс философы Вл.Соловьев былай деген: «ақыл терезесі»- бұл:
экзистенциализм
ғылым
атеизм
дүниетаным
аксиология
|
|
Өзінің рационалдылығымен, жүйелігімен, логикасымен және теориялық рәсімделгендігімен айрықшаланатын рухани дүние:
мәдениет
мифология
дiн
таным
философия
|
|
Танымның негізгі әдістерін жасайтын философияның функциясы:
дүниетанымдық
методологиялық
теориялық-ойлау
әлеуметтiк
аксиологиялық
|
|
Әлемнің тұтас картинасын қалыптастыруға мүмкіндік туғызатын философияның функциясы:
дүниетанымдық
методологиялық
теориялық-ойлау
әлеуметтiк
аксиологиялық
|
|
Концептуалды ойлауға және теоретизациялауға үйрететін философияның функциясы:
дүниетанымдық
методологиялық
теориялық-ойлау
әлеуметтiк
аксиологиялық
|
|
Адамға мейлінше зейін салғанда жүзеге асатын философияның функциясы:
гуманистік
методологиялық
теориялық-ойлау
әлеуметтiк
аксиологиялық
|
|
Гректің филео-сүйемін, софия-даналық деген сөздернен шыққан термин:
мәдениет
мифология
дiн
таным
философия
|
|
Дүниетанымның рефлексивті типі:
мәдениет
мифология
дiн
таным
философия
|
|
Тәрбие, білім, қоршаған әлеуметтік орта, ата-ана тәрбиесі кімнің қалыптасуына ықпал етеді:
азамат
әскер
өсiмдiк
жануар
тұлға
|
|
Ғылым адамзат мәдениетінің ең жоғарғы құндылығы және адам да сол арқылы әлемде өзін бағдарлайды деп есептейтін бағытты көрсетіңіз:
Неопозитивизм
Сциентизм
Антисцентизм
Модернизм
Футурология
|
|
Күнделікті сана – бұл:
Нанымдар мен сенiмдер, болмысты әсерлеп түсiну
Адамдардың әртүрлі қоғамдық құбылыстарды күнделікті өмірдегі түсінуі
Көңiл-күйлердiң жиынтығы
Еңбек пен тiршiлiк
Сезiмдердiң жиынтығы
|
|
Мәдениетті символдар, белгілердің жүйесі деп қарастыратын ағым:
семиотика
функционализм
структурализм
гуманизм
социология
|
|
Қай философияда мәдениет алғаш рет философиялық зерттеудің пәні болып қалыптасқан?
Антикалық философияда
Қайта өрлеу дәуiрi философиясында
Ағартушылық, тарих философиясы
Фейербах философиясында
Кант философиясында
|
|
Адамды саяси жануар деп есептеген көне грек ойшылы:
Сократ;
Демокрит;
Гераклит;
Аристотель;
Платон.
|
|
Игілікке қарсы бағытталған, оны бұзатын қасиеттерді сипаттайтын этикалық категорияны көрсет:
жақсылық
бақытсыздық
әдiлетсiздiк
жеккөрушiлiк
зұлымдық
|
|
Танудың мүмкіндігін жоққа шығаратын философиялық ағым:
материализм
идеализм
вульгарлы материализм
сенсуализм
агностицизм
|
|
Суфизм (Сопылық) - бұл:
исламдағы мистикалық-аскеттік бағыт;
исламдағы діни мерекенің атауы;
исламдағы аңғал-материалистік бағыттың атауы;
арабтардың ежелгі заңдар жинағының атауы;
мұсылман мерекелерінің бірі.
|
|
Құдайдың құдіретті күшін жоққа шығаруға негізделген еркін ойлау формасы:
агностицизм;
еркін ойлау;
атеизм;
теизм;
пантеизм.
|
|
Жаратылыстан тыс құдіретті күшке сенуді көздейтін адамның әлемге қатынасының бір түрі:
мифология;
дін;
философия;
өнер;
ғылым.
|
|
Әлемнің алғашқы түп бастамасы ретінде Құдайдың бар екеніне сенімге негізделген діни ілімді жүйелі түрде тұжырымдау және түсіндіру:
теология;
философия;
ғылым;
атеизм;
дұға.
|
|
Объектілер мен оқиғаларды қасиетті мағына, киелі деп тану процесі:
сакрализация;
секуляризация;
схоластика;
клерикализация;
институттандыру.
|
|
Қоғамдық өмір салаларын діннің (шіркеудің) ықпалынан босату, азат ету процесі:
сакрализация;
секуляризация;
схоластика;
клерикализация;
институттандыру.
|
|
Жаратылыстан тыс құдіретті күшке сенуге негізделген дүниетанымның тарихи түрі:
ғылым;
сенім;
өнер;
дін;
философия.
|
|
Адамның қоршаған ортаны, соның ішінде өзін және оның өмір сүру жағдайларын өзгертуге, түрлендіруге бағытталған әлемді игеру тәсілі:
бақылау;
іс-әрекет, қызмет;
ойлау;
медитация;
нирвана.
|
|
Адамның қоршаған табиғатқа және оның стихиялық күштеріне қатынасына байланысты туындаған алғашқы діни және мифологиялық сенімдерді қамтитың халықтық дүниетаным негізінде қалыптасқан көне түркілердің діні:
тәңіршілдік;
ислам;
несториандық;
манихейлік;
зороастризм.
|
|
Бір Құдайға сену:
политеизм;
монотеизм;
теизм;
деизм;
фетишизм.
|
|
Көп Құдайға сену:
политеизм;
монотеизм;
теизм;
деизм;
фетишизм.
|
|
Философиялық әмбебап ұғымдар:
терминдер;
анықтамалар;
категориялар;
дефинициялар;
идеялар.
|
|
Әлем құбылыстары мен процестерінің объективті, қажетті, маңызды, қайталанатын, тұрақты байланысы:
өзара әрекеттесу;
қозғалыс;
заң;
анықтама;
идея.
|
|
Әлем объектілерінің орналасу ретін, олардың өзара әрекеттесуі мен өзара байланысын сипаттайтын категория; материяның өмір сүру формасы:
өзара әрекеттесу;
қозғалыс;
заң;
кеңістік;
уақыт.
|
|
Объектілер мен олардың бөліктерінің ұзақтығын, кезеңдерін, өмір сүру ритмдерін белгілейтін категория:
өзара әрекеттесу;
қозғалыс;
заң;
кеңістік;
уақыт.
|
|
Философиялық білімнің сипаттамалары:
жалпылық, әмбебаптық, біртұтастық;
жеке заңдарды ашуға бағытталуы;
ғылымилығы, сенімділігі;
тәжірибеден алшақтау, иллюзия;
білімнің ғылымнан тыс жүйесі.
|
|
Ақиқаттың маңызды белгісі:
субъективтілік;
тәжірибе арқылы дәлелденген шындыққа сәйкестігі;
ғалымдардың уағдаластығы;
абстрактілік;
Құдай алдын ала белгілеген.
|
|
Болмыс категориясын алғаш рет енгізді:
Платон;
Парменид;
Фома Аквинский;
Продик;
Фалес.
|
|
Төменде көрсетілген категориялардың қайсысы эстетикалық болып табылады:
мемлекет, билік, заң;
жақсылық пен жамандық, ар-ождан;
құдай, дұға, монастырь;
әдемі және ұсқынсыз;
фактілер, эксперимент, теория.
|
|
Абай Құнанбаев өзінің философиясында жариялаған принцип:
«Ешқашан берілме!»
«Білім-күш»
«Адам бол!»
«Бәрі ағып жатыр!»
«Мақсат қаражатты ақтайды»
|
|
Аристотельден кейін Шығыста кім «Екінші ұстаз» деп аталды?
Әл-Кинди;
Ибн-Баджа;
Ибн-Сина;
Әл-Фараби;
Әл-Ғазали.
|
|
Адамның танымдық қабілеттерін, олардың мүмкіндіктері мен шекараларын зерттейтін философиялық білім саласы:
этика;
әлеуметтану;
гносеология;
онтология;
аксиология.
|
|
Ғылымның қоғамдығы рөлін тым асыра бағалайтын, абсолюттейтін бағыт:
схоластика;
скептицизм;
сциентизм;
ғылымтану;
сана.
|
|
Адамның әлемге деген көзқарасының әмбебап тәсілі:
философия;
дін;
ғылым;
мифология;
өнер.
|
|
Түйсіктерді (сезімдерді) танымның жалғызғана сенімді көзі ретінде танитын гносеологиядағы бағыт:
рационализм;
солипсизм;
сенсуализм;
агностицизм;
эмпиризм.
|
|
Ежелгі грек философиясының басты ерекшелігі:
антропоцентризм;
космоцентризм;
теоцентризм;
ғылымицентризм;
социоцентризм.
|
|
Диалектиканы жүйелі ілім ретінде дамытқан неміс классикалық философиясының өкілі:
Ф. Ницше
Л. Фейербах;
Ф. Шеллинг;
Г. Гегель;
И. Фихте.
|
|
Философтар мемлекет басында тұруы керек екенін айтты:
Сократ;
Фалес;
Аристотель;
Платон;
Парменид.
|
|
«Дәрігерлік ғылымның ережелері», «Дауа кітабы», «Білім кітабы» атты еңбектердің авторы:
Ибн-Рушд;
Әл-Кинди;
Ибн-Сина;
Әл-Фараби;
Әл-Ғазали.
|
|
ХІХ ғ. ұлы қазақ ағартушысы, саяхатшы, этнограф, шығыстанушы:
М. Шоқай;
Ш. Уәлиханов;
А. Бөкейханов;
А. Байтұрсынов;
Ы. Алтынсарин.
|
|
Материалистік диалектика ілімін дамытқан ойшыл:
К. Маркс;
Г. Гегель;
В. И. Ленин;
Аристотель;
Г.В. Плеханов.
|
|
Ф. Энгельстің тұжырымдамасындағы философияның негізгі мәселесі:
Өмірдің мәні неде?
Экологиялық проблемалардың себептері қандай?
Материя мен сананың, рух пен табиғаттың қатынасы туралы мәселе.
Жерден тыс өркениет бар ма?
Ғалам қалайша қалыптасты?
|
|
Волюнтаризмнің өкілі:
С. Кьеркегор;
В. Дильтей;
З. Фрейд;
А. Бергсон;
А. Шопенгауэр.
|
|
Антика философы, «Адам - барлық заттардың өлшемі» тезисінің авторы:
Аристотель.
Протагор.
Георгий.
Платон.
Сократ.
|
|
Бұл ереже тарихты материалистік түсінудің мәнін білдіреді:
қоғамдық болмыс қоғамдық сананы анықтайды;
қоғамның тарихын элита анықтайды;
қоғамның дамуы ұлы тұлғаға байланысты;
қоғам жеке адамдардың жиынтығы;
қоғам және оның тарихы Құдайдың еркіне байланысты.
|
|
Ортағасырлық философиядағы адам туралы түсінік:
жаратылыс иерархиясындағы ең төменгі тіршілік иесі;
табиғат туындысы;
ғарыштың бір бөлігі;
Құдайдың бейнесі мен ұқсастығы;
өзін-өзі қамтамасыз ететін тіршілік иесі.
|
|
Сопылықта (суфизмде) этикалық нормаларды іс жүзінде жүзеге асыру:
этникалық мәселелерді дамытуға жүгіну;
аскеттік өмір сүру салты;
материалдық құндылықтар;
белсенді ақылмен бірлікте болу;
құдаймен қайшылықта болу.
|
|
Қайта өрлеу дәуірінің данышпан ғалымы, телескопты ойлап тапқан, Н. Коперниктің гелиоцентрлік ілімінің дұрыстығын дәлелдеген:
Г. Галилей;
Дж. Бруно;
Н. Кузанский;
Леонардо да Винчи;
И. Кеплер.
|
|
Қазақстанда ағартушылық мәдениеті қандай тарихи кезеңде пайда болды және дамыды?
ХХ ғасырдың бірінші жартысы;
XV ғасырдың бірінші жартысы;
XIII ғасырдың екінші жартысы;
ХІХ ғасырдың екінші жартысы;
XVII ғасырдың екінші жартысы.
|
|
«Эмпирикалық білім» термині анықтайды:
тұрпайы білім;
теориялық білім;
интуитивті білім;
абстрактілі білім;
тәжірибелі білім.
|
|
Адамгершілік, мораль мәселелерін зерттейтін философиялық ғылым:
этика;
генетика;
эстетика;
дианетика;
логика.
|
|
Философиялық герменевтика пәні:
логика;
мәтін;
техника;
болмыстың жалпы заңдары;
өзін-өзі ұйымдастыру.
|
|
Маркстік философиядағы ақиқат дегеніміз:
тәжірибе арқылы дәлелденген білім;
ғалымдар айтқан болжамдар;
билікке деген ерік;
бейсаналық әрекеттер жиынтығы;
адамға пайдалы нәрсе.
|
|
Қазақстандық философ, «Хакім Абай» кітабының авторы:
Ж. М. Әбділдин;
А. Н. Нысанбаев;
Қ. А. Әбішев;
Ш. Құдайбердіұлы;
Ғ. Есім.
|
|
Қайта өрлеу дәуірі философиясының өкілдері:
Гераклит, Демокрит, Зенон;
Ф.Бэкон, Р. Декарт, Дж. Локк;
Н. Кузанский, Дж. Бруно, Н. Коперник;
Вольтер, Руссо, Дидро;
Ф. Аквинский, П. Абеляр, Д. Скот.
|
|
Жаңа заман философы, «Білім – күш» қанатты сөздің авторы:
Ф. Бэкон;
Р. Декарт;
Б. Спиноза;
Лейбниц;
Дж. Локк.
|
|
Аударғанда бұл латын сөзінен «цивилизация» термині шыққан:
қоғам;
технология;
техника;
қоғам;
азаматтық.
|
|
Адамның мәнің «барлық қоғамдық қатынастардың жиынтығы» ретінде анықтаған:
К. Маркс;
Л. Фейербах;
И. Кант;
Сократ;
Ф. Ницше.
|
|
Табиғаттың жойылуы, ол мен қоғам арасындағы динамикалық тепе-теңдіктің бұзылуы, қайтымсыз сипатқа ие – бұл ... дағдарыс:
экологиялық;
демографиялық;
антропологиялық;
энергетикалық;
рухани.
|
|
Құдай мен табиғатты тең деп есептеу, табиғаттың өзін Құдай ретінде түсіндіру:
теизм;
панентеизм;
атеизм;
пантеизм;
деизм.
|