Философия пәні және оның қызметі

Философия тарихындағы еркіндік ұғымы

• Философия тарихында да еркіндік мәселесінің орын алуы сонау ерте замандардан басталады.
• Саяси тұрғыдан алғанда Еркіндік еркін қоғам, адамдарға лайықты өмір қамтамасыз ететін еркін әлем.

Еркіндік — бұл ақыл-ой жағдайы, бұл адамның адамның ерік-жігерін жүзеге асырудың ажырамас құқығын көрсететін философиялық ұғым. Еркіндіктен тыс адам өзінің ішкі әлемі мен мүмкіндіктерінің байлығын жүзеге асыра алмайды.

Еркіндік — бұл ақыл-ой жағдайы, бұл адамның адамның ерік-жігерін жүзеге асырудың ажырамас құқығын көрсететін философиялық ұғым. Еркіндіктен тыс адам өзінің ішкі әлемі мен мүмкіндіктерінің байлығын жүзеге асыра алмайды.

Әркімнің өзімен-өзі болуы және әркез әрекет етуі бостандықтың саяси жүйесі демократияның нақты қоғамда өмір сүру дегеніміздің өзі - бір орталыққа бағынуды, шоғырландыру, топтасуды, басқа біреумен байланысқа түсу дегенді білдіреді.

Әркімнің өзімен-өзі болуы және әркез әрекет етуі бостандықтың саяси жүйесі демократияның нақты қоғамда өмір сүру дегеніміздің өзі - бір орталыққа бағынуды, шоғырландыру, топтасуды, басқа біреумен байланысқа түсу дегенді білдіреді.

Яғни, абсолютті еркіндіктің болуы мүмкін емес .

Еріктік категориясының маңыздылығы - ол адамның тектік қасиетіне жатады, жануарлар әлемінде еріктік жоқ. Яғни ол адамның саналы мақсатқа лайықты іс-әрекетінен туындайды.

Еріктік категориясының маңыздылығы - ол адамның тектік қасиетіне жатады, жануарлар әлемінде еріктік жоқ. Яғни ол адамның саналы мақсатқа лайықты іс-әрекетінен туындайды.

Сондықтан еріктік деп адамның айнала қоршаған ортадағы ахуалды ескере отырып, өз мүдделері мен мақсат-мұраттарын іске асыру қабілетін айтамыз.

Философия тарихында көбінесе еріктік мәселесін қарағанда, оны кажеттілікке қарсы коюды байқаймыз.

Философия тарихында көбінесе еріктік мәселесін қарағанда, оны кажеттілікке қарсы коюды байқаймыз.

• «Еріктік бар жерде қажеттілік жоқ» (волюнтаризм: А.Шопенгауэр, Ф.Ницше),
• «Ешқандай еріктіктің болуы мүмкін емес, тек кана қажеттілік бар» (фатализм: Т.Гоббс, П.Лаплас т.б.)
• «Еріктік — танып-білінген кажеттілік» (Б.Спиноза)

жүктеу/скачать 1,12 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: