Философия


Онтология. Болмыс және бейболмыс мәселесі



бет10/24
Дата02.05.2023
өлшемі237 Kb.
#88810
түріСеминар
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   24
3.4 Онтология. Болмыс және бейболмыс мәселесі


1 Болмыс және тіршілік. Мән және бар болу. Онтология – болмыс туралы ілім. Бар болудың онтологиялық құрылымы.
2 Философия тарихындағы болмыс және бейболмыс концепциялары: Парменид, Зенон, Платон, Аристотель, ӘлКинди, Ибн-Рушд және т.б.
3 Жаңа заман философиясындағы субстанция мәселесі (Р.Декарт, Б.Спиноза, Г.Лейбниц).
4 М.Хайдеггердің «фундаменталды онтологиясы» (Dasein).
5 «Материя» ұғымы. Материалдық әлем болмысы. Қозғалыс, кеңістік және уақыт концепциялары.
6 Абай дүниетанымдағы Құдай және адам мәселесі. «Идея» ұғымы. Болмыс пен ойлау арақатынасы мәселесі. Идея және рухани құндылықтар болмысы.

Кілт ұғымдар: дүние, заман, мән, құбылыс, мазмұн, форма, жалпы, жеке, бүтін, бөлік, сан, сапа, өлшем, терістеу, себеп, салдар, қажеттілік, кездейсоқтық, мүмкіндік, шындық, виртуалды шындық. болмыс, бейболмыс, атом, апейрон, категория, субстанция, архе, атрибут, монизм, дуализм, плюрализм, монада, тектік идеялар, онтология, қоғамдық болмыс, тыныштық, қозғалыс, кеңістік, уақыт, заң, таным.

Өзін-өзі тексеруге арналған сұрақтар:


1. Демокрит, Эпикурдың атомистік теориясының мәні қандай?
2. Милет, Эфес мектептеріндегі дүниенің бастамалары не болып есептеледі?
3. Философиядағы «болмыс» деген тұжырымдаманы алғаш кім енгізді?
4. Ф.Аквинаттың ілімдерінде Құдайдың бар екендігінің бес дәлелі қандай?
5. Р. Декарттың тектік идеяларын сынайтын Дж.Локктің дәлелдері қандай?
6. Болмыс, субстанция, материя дегеніміз не? Олардың өзара ұқсастықтары мен айырмашылығы қандай?
7. Материя қозғалысының негізгі нысандарын көрсетіңіз, олардың сапалық ерекшелігі мен өзара байланысын көрсетіңіз.
8. Философиядағы болмыстың жұп категориялары бөлінеді? Қысқаша сипаттаңыз.

Баяндама тақырыптары:


1. Элеаттар (Парменид, Зенон) философиясында болмыс және бейболмыс.
2. Платон мен Аристотельдің философиясында болмыс мәселесі
3. Фалсафа онтологиясы (әл-Кинди, Ибн-Рушд)
4. Жаңа заман философиясындағы субстанция мәселесі (Р. Декарт, Б Спиноза, Г.Лейбнис)
5. Абайдың дүниетанымында Құдай мен адам болмысы
6. Философиядағы болмыс пен таным қарым-қатынасы
7. Кеңістік пен уақыт болмыстың маңызды формалары.
8. Материяның философиялық түсінігі.
9. Заттар болмысы мен адам қолынан жасалған заттар болмысы
10. Әлемнің диалектикалық материалистік бейнесі.
11. Биологиялық және әлеуметтік кеңістіктің ерекшеліктері - уақыт.
12. «Үлкен жарылыс» теориясы контексіндегі материя туралы қазіргі заманғы идеялар.
13. Әмбебап қарым-қатынас қағидаты және оның әр түрлі деңгейлерде көрінісі.
14. Виртуалды шындық - философиялық түсінік

3.4.1 СОӨЖ арналған тапсырмалар 1.2


1-кесте «Тарихтағы және қазіргі заманғы философиядағы өмірді емдеу»



Өкілдері

Болмыс түсініктемесі

Антикалық философия (Милет, Элей, Эфес мектептері)




Р. Декарт




А. Шопенгауэр




Қазіргі заман философия







  1. кесте «Жаңа заман философиясындағы субстанция мәселелері»




өкілдері

Бір бастама

Екі бастама

көпбастама

Философиялық бағыт ағымы

Р. Декарт













Б. Спиноза













Г.В. Лейбниц

















Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   24




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет