Философияның анықтамасы мен пәні Философия
жүктеу/скачать 151,63 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Философия функциялары.
| Идеализм
Идеализмге сәйкес барлық бар адамның бастапқы басы рухани бастама (Құдай, рух, идея, жеке сана) болып табылады, материя рухтан туындайды және оған бағынады, табиғат, материалдық әлем-екінші. Бұл термин XVIII ғасырдың басында неміс философы Г. Лейбниц енгізді. Лейбниц үшін философиядағы идеалистік бағыттың бастаушысы Платон болды. Осы себепті идеализм философиядағы Платонның сызығы деп аталады. Объективті идеализм, оған сәйкес адам мен табиғатқа қарамастан әлемдік ақыл, ғарыштық жан, абсолюттік идея түрінде объективті түрде бар. Олар: Платон және неоплатониктер, орта ғасырлар философтары, Гегель және неогегельяндықтар). Субъективті идеализм Ішкі адам тәжірибесінің мінсіз түрін анықтайды. Сыртқы әлем, оның қасиеттері мен қатынастары адамның санасына байланысты.Өкілдері: Дж. Беркли, Д. Юм, Э. Мах және т. б. субъективті идеализмнің ең соңғы түрі солипсизм (лат. solus-бір, ipse-өзі, sum-бар), бұл менің сана — сезімім, өз «Мен», менің сезімдерім, ал мені қоршаған дүниенің барлығы болған кезде-проблемалы. Материализм мен идеализмнің жоғарыда аталған барлық түрлері философиялық Монизмнің (грек тілінен. monos-бір, жалғыз). Философияның негізгі мәселесінің гносеологиялық жағы Философияның негізгі мәселесі. Гносеологиялық жағы. Схема. Кесте. Гносеологиялық оптимизм, гносеологиялық пессимизм, агностицизм Бұл Тарап негізгі философиялық мәселенің тағы бір проблемасын қарастырады: «әлемді танимыз ба? Адам қоршаған болмыстың мәнін түсінуі мүмкін бе?». Бұл мәселе Энгельс жұмысында «Людвиг Фейербах және классикалық неміс философиясының соңы» алынған философияның негізгі сұрағының екінші тарабының атауы: «бәрінің ұлы және негізгі мәселесі, әсіресе қазіргі заманғы философияның болмысқа ойлау қатынасы туралы мәселе бар» Философия функциялары. 1) көзқарастық — философиялық көзқарас көзқарастың жоғарғы деңгей болып табылады. Көзқарас — адамның өзі, қоғам, дүние туралы өзіндік ой-пікірлерінің күрделі құрылымнан тұратын жиынтығы. Оның құрамдас бөліктері ретінде білімді, акыл-ойды, сезімдерді, үміт-ұмтылыстарды наным-сенімдерді, құндылықтарды, күдік-күмәндарды және тағы басқаларды атауға болады. Көзқарастың мифологиялық, діни түрлері белгілі, олардың да адам өміріндегі маңызы ерекше. Бірақ философия ғана жан-жақты, ғылыми, терең, толыққанды көзқарасты қалыптастырады. 2) рациональды жүйелеу — философия адам тәжірибесін теориялық деңгейде тұжырымдайды, ғылыми емес, қарапайым бақылаулардың және ғылыми танымның нәтижелерін философиялық деңгейде қорытып- сараптайды, дұрыс-бұрысын айырып, белгілі бір жүйеге келтіреді 3) сыни — философиялық ұғымдар мен категорияларды, заңдарды игеру, философия тарихымен, оны жасаушы философиялық тұлғалармен танысу, олардың ілімдерін зерттеу адамға өз өміріне, қызметіне, қоғамдағы орнына тереңірек үңілуге, сыни тұрғыдан талдауға үйретеді. Философия ғылымының көмегімен адам өз өмірін қайта құруға талпынады деуге болады. Ол жеке адамның ғана емес, бүкіл қоғамның тыныс-тіршілігін сыни сараптан өткізеді, адам мен қоғамның ақиқатқа жету жолындағы қателіктерін жоюға ықпал етеді; 4) болжам жасау — философия жеке адамның да, бүкіл қоғамның да болашағын болжауға септігін тигізеді, жаңа көзқарас-идеялардың негізін салады. Әрине, болашақты түгелдей жоспарлау мүмкін емес. Бірақ философияның көмегімен адам өзінің басты мақсаты — саналы тіршілік етуші адам атына сай өмір сүру сатыларын, өмірлік мақсаттарын, қысқа өмірде қажет болатын негізгі ұстанымдарын жалпы түрде болса да анықтап алады. 5) гуманистік — философия адамды дүниедегі ең басты құндылық деп таниды. Философия ғылымының көмегімен адам өзін ардақтауды, өзімен бірге өмір сүріп отырған басқа адамдарды бағалауды, өзінің бойында адамшылық қасиеттерді тәрбиелеп-дамытуды үйренеді. 6) практикалық — неміс философы Гегель философияны өмір көшінен үнемі кеш қалып жүреді деп сынаса да, қазіргі философияның, онымен айналысатын философ мамандардың негізгі мақсат-міндеті оның практикалық сипатын зерттеу болуы деп ойлаймыз. Жан-жағынан адам, өмір, қоғам, дүние, табиғат туралы түсініксіз сұрақтар қаумалап, өмірден, қоғамнан өз орнын таба алмай қиналған қазіргі заман адамына құрғақ теориялар мен шым-шытырық абстракциялардан пайда шамалы, оған өзінің кім екенін, дүниеге келгендегі мақсатын түсіндіріп беретін, алдынан күнбе-күн тосып отырған қиыншылықтарды жеңуге көмектесетін, бір сөзбен айтсақ, практикалық сипаты бар философия қажет. жүктеу/скачать 151,63 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|