Философияның методтары
Орта ғасырфилософиясындағыдінидүниетаным
жүктеу/скачать 236,79 Kb.
|
философия сессия
- Бұл бет үшін навигация:
- 100уникальност 72.Христиан дінініңпайдаболуыжәненегізгіформалары
| 71.Орта ғасырфилософиясындағыдінидүниетаным
Орта ғасырлардәуірі V-XV ғасырлардықамтиды. Бұлжаңадіни философия пайдаболғанәлемдікдіндердіңқұбылысыболды. Философтың да, теологтың да басынқосатынжаңа тип пайдаболды. Жаңафилософияныңбастыерекшелігі - бар нәрсені тҚұдай даналса, теоцентрицизм. дінижүйелерүшінбірдей: әлемді Құдайжаратқаннемесеқұдайдыңбейнесі (пантеизм). Демек, Құдай, еңжоғарғырухретінде, бар нәрсеніңбәріненбұрынбіріншіорыналады. Ортағасырлықфилософияныңэпистемологиясы да теоцентрлікболыптабылады. ДүниеніңмәніҚұдайболғандықтан, барлықбілім, сайыпдзюдо, Құдайтуралыбілімболыптабылады. Мұсылманфилософиясындабұл идея аль-Газалидіңжәнеэпистемологиялықмәселелерменайналысатынбасқаавторлардыңеңбектеріндетолығыменұсынылған. Тағдыртағдырынегізінен фатализм пайдасынашешілді. Мысалы, ҚұрандаҚұдайдыңараласуынсызағаштыңбіржапырағы да құлапкетпейдідейді.Бұлтереңфилософиялықсұрақтарәрдінніңөкілдеріүшінөтеыңғайсыз. Адамныңмәнітуралыбарлықәлемдіндері де бірауызды: адамныңмәніҚұдайменсалыстырмалытүрдеоныңжандүниесіндешоғырланған. Бұл идея әсіресеүшсопылықантропологиядажақсыкөрінеді, оладамдыүшкомпоненттің: дененің, сананың, жанныңбірлігіретіндеқарастырады. Ортағасырлықдінифилософияғасәйкесзаң да, күнделіктіөмірдегі мораль мен нормалар да осы генетикалыққайнардантолығыменшығуыкерек.Ортағасырлықдінифилософияныңтағыбірмаңыздыерекшелігі - бұлбілімніңнегізгіқұралы - аян. Мұндаадамақыл-ойыныңрөліжоққашығарылмайды, олғылымитанымныңмаңыздықұралыретіндетанылады. БірақКиеліжазбалардажиналғанеңмаңыздыбілім - пайғамбарлар - адамдарҚұдайдыңаузынан, аянарқылыалады. ТанымныңбұлформасыИсламдаеңайқынсипатталған, мұндаМұхаммедпайғамбардыңҚұранбіліміналумысалдарыкелтірілген. Сондықтанбілімніңекітүрі - ғылымижәнедіни - танымныңәртүрліқұралдары бар. Дінибілімніңғылымибілімдерденбасымдылығы, бұлҚұдайдыңаузынаншыққанбілімментүсіндіріледі. Ал ғылымибілім - адамныңбілімініңнәтижесі. Бірақбізкезкелгендінадамныңақыл-ойыныңмаңыздылығынжоққашығармайтындығынтағыбірретатапөтеміз, оны адамалдындатуындайтынкөптегенмәселелердішешудіңқұралыретіндеқарастыру. Жалпыортағасырлықәлеуметтікфилософиянысолкездегібарлықдінифилософтардыңеңбектерінде «жарқырайтын» дәстүрліліккеақтауретіндесипаттауғаболады. Кейдеортағасырлықдінифилософияныңдуализмінеқатыстыдаулартуындайды. Болжамбойынша, бұлфилософтарбірмезгілдеекітүрліәлемнің - қасиеттіжәнепірдіңтіршілікетуіналғатартты. Бізолайойламаймыз. Біздіңкөзқарасымызғасәйкес, таза емесәлемқасиеттіәлемніңөніміекендігіненегізделген, мысалы, адамжасағанавтомобильдерәлеміадамдарданбөлекөмірсүретінқандай да бірәлемемес. Бізәлемніңдіникөрінісімонистікдепсанаймыз. Ортағасырлық философия көтергентағыбірмәселе - пікірталас. Біз оны рационалистікнемесеиррационалистікдепбағалаутуралыайтамыз. Томизм жәнемұсылманфилософиясыныңкейбірсалаларыдінніңұтымдылығындәлелдеугетырысады. МұндайтұжырымҚұдайдыңұтымдылығынантуындайдыдегенпікір бар. БірақсолисламдаҚұдайғаадамиқасиеттерге (соныңішінделогикалықойлаудыадамиқасиетретінде) беругетыйымсалынады, сондықтан да ислам табиғитүрдеапофатдініболыптабылады. Егербізхристиандық, буддисттік, мұсылмандықдінижәнемистикалықдәстүрлертуралыайтатынболсақ, ондабұлжердепсихиканыңиррационалдыкомпоненттеріалдыменҚұдайтуралыжәнеадамтуралыбілімгекеледі. Дінніңрационализмі мен адамбілімінқисынсызжолменалатынуахитезисінеқайшыкеледі 100уникальност 72.Христиан дінініңпайдаболуыжәненегізгіформаларыХристиандық - жақтастарының саны жағынан да, географиясыжағынан да әлемдегіеңүлкендін. Жербетіндегібіржарыммиллиардтанастамадамдарөздерінмәсіхшісанайды. Шығыстапайдаболып, Еуропададамығандықтан, бүгінде христиан діні Африка, СолтүстікжәнеОңтүстік Америка елдерінде, Австралиядажәне аз мөлшердеболса да - ТаяужәнеҚиырШығыстакеңтаралған. Еуропаелдерінекелетінболсақ, барлықжердедерлік христиан дінінегізгідінретіндеқабылданады. Христиандық - монотеистікдіндердіңбірі, яғнихристиандарүшформадаөмірсүрсе де, бірқұдайғасенеді. Христиан дінібіздіңдәуіріміздіңбасында Рим империясындапайдаболды. Іріәлемдік империя қиынкезеңдердібастанөткерді. Христиандықтың даму тарихыөтедрамалық. Біржағынан, бұлдінөзін «крест жәнеқылыш» ретіндекөрсетеотырып, бүкіләлемдетаралды, екіншіжағынан, христиан дінібірнешеішкіағымдардыбастанкешірді, нәтижесіндебүгінде христиан әлемін тек шарттытүрдеайтуғаболады. Біріншібөліну Рим империясыныңШығыс пен Батысқаыдырауыменбайланысты. Бұл 4 ғасырдың аяғындаорыналды, соданберіШығысжәнеБатысшіркеулеріарасындағасырларбойғыәсеретукүресібасталды. Шіркеулербір-біріненалыстап, жетіғасырбойынаолардыңресмиүзілуінеәкелді. Соңғыүзіліс 1054 жылыболды. Осылайшаекіқуатты христиан шіркеуіқұрылды: римдік католицизм жәнешығыс православие. Бүгінгітаңдадогмаларжүйесіндежәнесалттықпрактикадабұлшіркеулерөтеерекшеленеді. Христиан діні бес жүзжылданастамуақытөткенненкейін, Реформация дәуіріндегіекіншіжаһандықбытырандылықтыбастанөткерді. Бұлбөлінубіріншікезекте католик әлемінеқатыстыболды, ондадінижәнесаясиқақтығыстарнәтижесіндебірнеше христиан дініқұрылды, христиан дінінсенімретіндеқабылдады, бірақшіркеудіңәлеуметтік-саяси институт ретіндегімаңыздырөлінескермеді. «Протестантизм» дегенжалпыатауменбіріктірілгенбұлқозғалыстаркатолицизмге де, православие дініне де қарсы. Осылайша, тарихитүрде христиан дінініңүшнегізгітармағыболды. Бүгінгітаңдакөптеген христиан қайраткерлерібұлжағдайдықолайсыздепсанайды. ХХ ғасырда. Протестантизм экуменикалыққозғалысты, яғни христиан дінінжоюғабағытталғанқозғалыстыбастады. 1950 жылдарыОрыс Православие Шіркеуі осы қозғалысқақосылды. Олқұрғанэкуменикалыққозғалыс, Дүниежүзілікшіркеулеркеңесі (ДКК) қазіргіқоғамныңәлеуметтікжәнеруханидамуыныңстратегияларыніздеугебағытталған. Алайда, нақтыбіріктіруәліалыс. Тағыбірнәрсе, христиан әлемібүгіндеөзінәлеуметтік-психологиялықтұрғыданбіртұтасретіндеқабылдайды. Христиан әлемініңэтикалық, мәдени, тарихиқұндылықтары христиан дінініңортақмұрасыретіндеқабылданады. жүктеу/скачать 236,79 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|