Философияның методтары



бет8/40
Дата08.12.2023
өлшемі236,79 Kb.
#134736
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   40
Уникальность: 100.00%
19) Ақиқат және оның критерийлері
Ақиқат– философияның таным мәселесіндегі негізгі мақсаты. Ақиқат-объектіні саналы субъектпен барабар бейнелеу; объектіні дұрыс, дәл сипаттауы; сезімдік эмпирикалық тәжірибенің объективті мазмұны. Сондай-ақ ақиқат деп таным объектісіне сәйкес келетін, онымен сәйкес келетін білімді түсінеді.
Ғылым мен философия тарихында ақиқат критерийлеріне әртүрлі көзқарастар айтылды. Критерий дегеніміз бұл білімнің шынайылығын тексеру құралы.
Ақиқат үшін теориялық (объектіні көрсету үшін) және теориялық емес (білімді тексеру үшін) критерий қажет, танымның субъективті үдерістерінен және объективті табиғи үдерістерден өзгеше болушы еді.
Мұндай қасиеттерге тәжірибе ие, осы тәжірибені толықтыратын басқа да өлшемдер
- жалпы маңыздылық (көптеген адамдар мойындайтын нәрсе),
- прагматизм (табысқа әкелетін пайдалы деп танитын нәрсе);
- когеренттілік (пікірлерге өзара жауап беру);
- конвенционализм (келісімге сәйкес келетін нәрсе).
Білімді практикамен тексеру бір реттік акт емес, ол тарихи, қарама-қайшы сипаттағы ұзақ процесс. Бұл тәжірибе критерийі бір мезгілде абсолютті және салыстырмалы екенін білдіреді.
Абсолютті, себебі қандай да бір ережелерді түпкілікті дәлелдеуі мүмкін. Салыстырмалы, себебі практика дамиды, жетілдіріледі және әр сәтте дамып келе жатқан білімнің шынайылығын дәлелдей алмайды.
Міне, сондықтан тәжірибені толықтыратын, бірақ оны жоймайтын немесе алмастыратын өзге критерийлермен толықтыру қажеттілігі туындайды. Ақиқаттың логикалық критерийлері, құрамына формальды-логикалық және диалектикалық әдістерді қамтитын, сондай-ақ аксиологиялық критерийлері мен толықтыру аса маңызды.


Оригинальность 100%
Уникальность 100%

20) Философиядағы рационалдық және эмпирикалық дәстүр


Философияның таным теориясын (гносеология) дамыту үшін басты идеялар:
- философиялық ғылыми әдіс;
- адамның сыртқы әлемді таным методологиясы;
- сыртқы және ішкі тәжірибе байланысы.
Оның негізгі міндеті барлық алынатын білім жүйесіне негіз болатын сенімді білім алу.
Осы қойылған міндетті шешу үшін екі негізгі гносеологиялық бағыт құрылды: эмпиризм; рационализм.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   40




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет